مرگ «قو»

رسول عوده زاده| اهواز - خبرنگار:

بناهای تاریخی اهواز یکی پس از دیگری یا فرسوده‌تر از قبل می‌شوند یا دست مالکانی در کار است که نگاه بازاری به آنها دارند و در یک چشم به هم زدن این گوهرهای تاریخی را تبدیل به مجتمع‌ مسکونی و مال‌ 
می‌کنند. معمولا متولیان مربوط نیز آخرین کسانی هستند که از این تخریب‌ها باخبر می‌شوند و سردترین واکنش‌ها را نشان می‌دهند.  حالا چند روزی است که هتل قو خبرساز شده است؛ بنایی که مربوط به اواخر دوره قاجار است و در سال 1379 به ثبت ملی رسید.

فعالان میراث فرهنگی که مثل همیشه دیدبان بی‌مزد و منت این بناها بوده‌اند، خبر داده‌اند که سقف بالکن شمالی این بنای ارزشمند بر اثر سنگینی واردشده ریزش کرده و بر نابسامانی بنا و تخریب سایر فضاهای دیگر آن بسیار تاثیر گذاشته است.
فعالان میراث فرهنگی معتقدند بنای این هتل تاریخی مدتی است که در وضعیت نابسامان قرار گرفته و اداره‌کل میراث فرهنگی استان اقدام مناسبی برای ترمیم و مرمت آن انجام نداده است.
به گفته این فعالان، مرمت و بازسازی هتل ارتباط و همکاری بخش خصوصی یعنی صاحب هتل و بخش دولتی را می‌طلبد، چراکه این جاذبه گردشگری مدتی طولانی مغفول مانده است.


هتل قو را دریابید

مدیر روابط عمومی هتل قو به همشهری می‌گوید: سقف بالکن شمالی این بنا بر اثر باران‌های گذشته سنگین شده و باعث فروریختن این قسمت شده است. این فروریختگی‌ بیشتر شبیه به از هم پاشیدن بنا است. در ضمن، پوسته پنجره غربی هتل هم اخیرا فروریخته است.

«وحید دیلمی» ادامه می‌دهد: اداره‌کل میراث فرهنگی خوزستان منتظر طرح‌هایی در خصوص مرمت و احیای بنا از سوی ما برای اقدامات لازم بود. ما هم این طرح‌ها را برای مدیرکل میراث فرهنگی استان ارسال کرده‌ایم، ولی تا الان هیچ اقدامی صورت نگرفته است و منتظر اجازه میراث فرهنگی هستیم تا بتوانیم اقدامات ضروری در مورد مرمت و بازسازی بنا را انجام دهیم.
او می‌گوید: بدون اجازه اداره‌کل میراث فرهنگی هیچ گونه حق و اجازه‌ای در زمینه مرمت و بازسازی هتل نداریم. البته تا حدی برای حفاظت از بنا اقداماتی انجام داده‌ایم.
دیلمی اضافه می‌کند: چند سال پیش، اقداماتی در خصوص بازسازی بنا انجام شد که این اقدام نیز باعث فروریختن یکی از دیوارها و آسیب‌رسانی به خانه یکی از ساکنان همجوار بنا شد. اداره‌کل میراث فرهنگی هم در خصوص اقدام بدون اجازه ما شکایت کرد و تمامی حقوق مرمتی را از ما گرفت.


مالک همکاری نمی‌کند

مدیرکل میراث فرهنگی خوزستان نیز عدم همکاری مالک هتل قو را مانع حفاظت از این اثر ارزشمند ثبت ملی می‌داند و می‌افزاید: با وجود تلاش‌های صورت‌گرفته برای مرمت هتل قو، مالک تاکنون اجازه این کار را به اداره‌کل میراث فرهنگی خوزستان نداده است.
«علیرضا ایزدی» در گفت‌وگو با همشهری اظهار می‌کند: عملیات مرمت و احیای اثر ملی هتل قو به طور مستمر در اولویت کاری این اداره‌کل بوده و برای تأمین اعتبار مرمت، پیگیری‌های لازم صورت گرفته است. با این حال، همکاری نکردن مالک آن برای تحویل بنا، مرمت را با مشکل مواجه کرد.

او ادامه می‌دهد: یکی از پیشنهادهای اداره‌کل به مالک برای حفاظت از این اثر در اختیار گذاشتن بنا به مدت 3 تا 5 سال طی تفاهم‎نامه بود که در این خصوص به مالک تأکید شد مالکیت بنا برای وی محفوظ خواهد بود.
ایزدی اظهار می‌کند: با تمام این‎ها، در نهایت به دلیل عدم موافقت مالک، تفاهم‎نامه امضا نشد و ما نتوانستیم اقدامی برای مرمت بنا انجام دهیم. طی آخرین گفت‌وگوها نیز مقرر شده بود که مالک پیشنهاد‌های خود را برای همکاری با اداره‌کل میراث فرهنگی برای حفظ این اثر به صورت مکتوب ارائه کند که در این خصوص نیز همچون موارد قبلی اقدامی از طرف مالک صورت نگرفت.
او تأکید می‌کند: میراث فرهنگی استان تاکنون با مالک هتل قو مدارا کرده و قصد نداشته است از ابزارهای قانونی خود استفاده کند، ولی چنانچه مالک نخواهد همکاری کند، ما هم از راه قانونی ملک را تحویل می‎گیریم و پس از مرمت تحویل او می‌دهیم.
*** 
صحبت‌های طرف‌های درگیر ماجرای مرمت هتل قو و همچنین حوادث میراثی مشابه برای آثاری همچون خانه بچاری‌ها در آبادان و مرکز ثقافی در اهواز همیشه این پرسش را در میان فعالان میراث فرهنگی ایجاد کرده است که کارشناسان و مسئولان حقوقی اداره‌کل میراث فرهنگی خوزستان دقیقا کجای این معادله قرار دارند.
مسئولان میراث فرهنگی همیشه همکاری نکردن برای مرمت و بهره‌برداری بناها توسط مالک خصوصی را مطرح می‌کنند، اما آن‌ها هیچ وقت به این مسئله نمی‌پردازند که کارشناس حقوقی اداره‌کل چه اقدامات پیشگیرانه و همچنین پس از وقوع حادثه برای جلوگیری یا محکوم کردن متخلفان انجام داده است.