گزارش
خیابان فردوسی کوچه شاهنامه
کوچه‌ها و خیابان‌ها در «پاژ» زادگاه فردوسی نام و نشانی از او یا شاهنامه دارند
راحله عبدالحسینی-روزنامه‌نگار
تقاطع جاده کارده با کلات‌نادری، زادگاه حکیم ابوالقاسم فردوسی است؛ روستای پاژ؛ روستایی در شهرستان توس خراسان رضوی که قدمتش به دوران پیش از اسلام می‌رسد. این سابقه تاریخی را آثار و بقایای 2تپه باستانی در ۷۰۰متری شمال غربی روستا می‌گوید. این روستای کهن 700نفر جمعیت دارد و به‌گفته هادی نیکدل، دهیار روستا، با نظر جمعی بزرگان روستا اسامی خیابان اصلی و کوچه‌های فرعی روستا به نام فردوسی و شاهنامه نامگذاری شده است. به بهانه اول بهمن، زادروز فردوسی به این روستا سر می‌زنیم؛ در سمت غرب روستا که بایستیم دورنمایی از آرامگاه فردوسی در توس نیز به چشم می‌خورد.
روستایی به درازای تاریخ
روستای پاژ که سابقه آن به دوران قبل از اسلام برمی‌گردد، حالا به 2 بخش قدیم و جدید تقسیم شده. هادی نیکدل، دهیار روستای پاژ به همشهری می‌گوید: «قلعه‌ای بزرگ به اندازه تقریبی ۴۵ در ۶۵متر و ارتفاع ۱۲متر در وسط روستای کنونی پاژ از سوی دفتر حفظ و احیای محوطه‌های تاریخی معاونت میراث فرهنگی خراسان رضوی شناسایی شده که قدمت آن به سده‌های نخستین دوره اسلامی برمی‌گردد. این بخش قدیمی روستاست.» اهالی روستا، آنها که سن‌شان قد می‌دهد از نیم قرن پیش می‌گویند که فردی به نام هوشنگ پورکریم، دانش‌‌آموخته جامعه‌شناسی روستایی به روستای پاژ آمد و طبق گزارش‌هایی که با تحقیقات درباره قلعه کهنه پاژ و اشعار فردوسی نوشت، گفته شد که روستای پاژ زادگاه فردوسی است.
خانه‌ای منسوب به فردوسی
در میان بافت تاریخی قلعه و خانه‌های تخریب شده قرن‌ها پیش، یک خانه خشت و کاهگلی مرمت و بازسازی شده که به خانه فردوسی منسوب است. به‌گفته دهیار روستا، اواخر دوران قاجار و اوایل پهلوی، چند خانه روی بقایای تاریخی قلعه ساخته شد و خانه‌ای در سمت شرق قلعه را که بلندتر از دیگر ساختمان‌هاست خانه فردوسی می‌نامند؛ درحالی‌که 100سال بیشتر قدمت ندارد. آنطور که هادی نیکدل توضیح می‌دهد معتمدان روستا می‌گویند این خانه، 100سال پیش به دستور کدخدای روستای پاژ ساخته شد.
جشن شاهنامه‌خوانی در روستا
دهیار روستا برای بیشتر شناخته شدن روستای زادگاه فردوسی، طرح‌هایی هم ارائه کرده‌که هنوز به نتیجه نرسیده است.
هادی نیکدل می‌گوید: «طرح زادگاه تا آرامگاه را برای بزرگداشت فردوسی در روستا به میراث فرهنگی ارائه کردیم که هنوز ترتیب اثر داده نشده. روستای پاژ گردشگر خارجی هم دارد، اما هنوز به‌عنوان زادگاه فردوسی چندان شناخته شده نیست.» به‌گفته هادی نیکدل، هر سال 10بهمن، همزمان با جشن سده، مراسمی برای بزرگداشت این جشن همراه با شاهنامه‌خوانی به میزبانی از دوستداران فرهنگ و ادب در روستای پاژ برگزار می‌شود.
در همینه زمینه :
