رکوردشکنی‌ خنده‌دار

ناصر احدی-روزنامه‌نگار

سال 1369پرتماشاگرترین سال سینمای ایران بود؛ سالی که کشور 50میلیون نفر جمعیت داشت و تعداد کل تماشاگر سینماهای کشور، براساس «سالنامه آماری فروش فیلم و سینمای ایران سال 1369» 81میلیون و 131هزار و 958نفر بود. تعداد تماشاگران سینما در این سال تقریبا کمی بیش از 1.5برابر جمعیت کشور می‌شد. تکرار چنین رقمی در سینمای ایران به خواب‌وخیال می‌ماند. از یک طرف، سینما دیگر جایگاهی را که سال 1369در زندگی مردم داشت ندارد و از طرف دیگر، رقبای سرسختی پیدا کرده که سهمش را در سبد تفریح خانوارها اشغال کرده‌اند. با این حال، امسال بعد از 24سال رکورد مخاطبان سینما شکسته شد. خبرگزاری دولت، ایرنا، گزارش داده که «با گذشتن تعداد مخاطبان امسال سینمای ایران از مرز      ۲۸ میلیون و ۶۰۰ هزار نفر، رکورد ۲۴ساله مخاطبان سینما شکسته شد.» هرچند این گزارش اشاره کرده که 40درصد فروش امسال سینماها متعلق به 3فیلم است که اتفاقا هر سه هم کمدی هستند، اما این موضوع به تأمل بیشتری نیاز دارد.

رکوردشکنی با دوپینگ کمدی‌



اگر «صبحانه با زرافه‌ها» را هم که در مرز 100میلیارد تومانی شدن است حساب کنیم، از 6فیلمی که امسال بیش از 100میلیارد تومان فروخته‌اند، 5فیلم کمدی‌اند (تگزاس 3، زودپز، 70سی، تمساح خونی و صبحانه با زرافه‌ها) و فقط یک فیلم درام (مست عشق) است. 3 فیلمی که بین 60تا 100میلیارد تومان فروخته‌اند (سال گربه، خجالت نکش 2، پول و پارتی) باز هم کمدی‌اند، یعنی تا اینجا از 9فیلم پرفروش سال، 8فیلم کمدی‌اند و بار اصلی فروش سینمای ایران روی دوش همین 9فیلم بوده. این آمار وابستگی کامل سینمای ایران به ژانر کمدی را نشان می‌دهد. اگر کمدی نباشد، نه فروشی در کار است و نه خبری از رکوردشکنی. در حال حاضر سینمای ایران روی انگشت کمدی‌ها می‌چرخد و وجوه مختلف سینمای ایران کاملا تحت‌تأثیر آنهاست. این در حالی است که در سال 1369که سینما بیش از 81میلیون تماشاگر داشت، از میان 28فیلم نخست جدول پرفروش‌های آن سال فقط فیلم نخست آن، یعنی «خواستگاری» (مهدی فخیم‌زاده)، کمدی بود، آن‌هم نه کمدی صرف بلکه درام ــ کمدی یا به‌عبارتی «درامِدی». در آن سال، فیلم‌های حادثه‌ای، جنگی، درام و کودک و نوجوان تنوعی نسبی فراهم کرده بودند که اقشار مختلف سینماروها امکان داشتند، بسته به امیال و نیازهای‌شان، در میان فیلم‌های روی پرده دست به انتخاب بزنند. این درست همان امکانی است که در حال حاضر از سینمای ایران حذف شده است.‌