اسرار باغ ایرانی در پارک جمشیدیه

لیلا باقری

اگر از روزمرگی خسته شده‌اید و دنبال جایی می‌گردید که در آرامش ساعتی با کودک درون‌تان خوش بگذرانید و سرزنده شوید، نخستین و بهترین پیشنهاد پارک سنگی جمشیدیه است... حتی اگر نخواهید این کودک را به بازی بگیرید، تنوع پله‌ها و رنگ به رنگی‌ و البته سهولت در بالا و پایین رفتن در اغلب‌ آنها از ذوق سرشار و وادارتان می‌کند تا رد پله‌ای را بگیرید و ببينید به کجا می‌رسید؛ یک کنج خیال‌انگیز و محصور بین درختان، ورود به یک محوطه باز با چشم‌انداز وسیع، رفتن به سمت پلکانی دیگر.... همین‌هاست که روح‌تان را هر‌قدر خسته، بازیگوش می‌کند و چه چیزی بهتر از اینکه ساعتی جذاب با خودتان بگذرانید بدون اینکه به غم و غصه فکر کنید.... از من اگر بپرسید بزرگ‌ترین ویژگی پارک جمشیدیه، زنده‌کردن هیجان کشف و حیرت تماشاست؛ چیزی که در کودکی داشتیم و با بزرگسالی به یغما رفت.
پارک جمشیدیه درنهایت پهنه شمالی تهران، در کنج غربی مسیل جمشیدیه و دامان البرزکوه آرام گرفته است؛ پارکی سنگی که گویا بر ویرانه‌های یک باغ قدیمی ایرانی ساخته شده است؛ با حفظ ساختار قدیمی باغ، موافق با توپوگرافی زمین و چهره سنگی طبیعت اطراف و البته که با حفظ روح و ویژگی‌های باغ ایرانی در عین سازگاری و موافقت با المان‌های مدرن، به حتم چشم‌تان به مجسمه‌های سنگی خواهد افتاد؛ همان سنگ‌های کوهپایه که تبدیل به هیبت‌هایی جذاب شده‌اند.
زمین این باغ قدیمی 69هزار متر و متعلق به جمشید قاجار دَوَلو بود؛ دولوها در کنار قوانلوها یکی از 2 طایفه مهم ایل قاجار بودند. اول قرار می‌شود در این باغ قدیمی آسایشگاه متفاوتی برای سالمندان بنا شود اما بعد باغ را به فرح پهلوی می‌دهند و سال 1356ساخت این پارک آغاز و سال بعد افتتاح می‌شود.
طراحی این پارک را هم کامران دیبا از معماران مطرح معاصر انجام داده و سعی شده است به همان شیوه سنتی معماران قدیمی ایرانی انجام شود. بنا به‌گفته مهندس حضرت در فصل‌نامه آبادی، تبدیل یک باغ خصوصی از آنجا که چون غالب باغ‌های ایرانی محل اقامت اعیان بود، به یک باغ عمومی کار دشواری بوده است و به همین دلیل، پس از پیاده کردن ایده کلی روی زمین، روش طراحی حین اجرا انتخاب شده است. طراحان با جست‌وجو در باغ، فضاهای مناسب برای کاربری‌های گوناگون را یافته‌اند و طرح‌های پیشنهادی پس از هماهنگی نهایی به شکل کروکی‌های دستی ترسیم شده و به اجرا درآمده‌اند. درواقع جزئیات فی‌البداهه طراحی شده و قطعه قطعه به پلان کلی افزوده شده‌اند.
به‌نظر می‌رسد حتی گروه طراحی این باغ هم از بازیگوشي درون خود برای رسم این باغ بهره‌برده‌اند و هرکسی جایی رفته و با کودک درون خود گشتی زده و جزئیاتی را بداهه با خط و نقش روی کاغذ پیاده کرده. و شاید برای همین است که هر نقطه پارک که برویم چیزی برای حیرت و تماشا وجود دارد و زندگی و کنکاش در هر نقطه جاری است.
علاوه بر جاری بودن روح باغ ایرانی در این فضا، طراحی مدرن و کاربردی آن باعث می‌شود همه در هر سن و سالی بتوانند از گلگشت در باغ لذت ببرند؛ چه برای پیاده‌روی آمده باشند و چه نشستن و گوش سپردن به موسیقی طبیعت.