چرا پرفشاری خون، جدی گرفته نمیشود؟
بحران ناآگاهی از فشارخون
پرفشاری خون (فشارخون بالا) از هر 3بزرگسال در دنیا یک نفر را تحتتأثیر قرار میدهد. این بیماری میتواند منجر به تصلب شرایین (سخت شدن شریانها) شود و خطر ابتلا به بیماریهایی مانند بیماری قلبی و سکته را افزایش دهد. اما با وجود تمام خطراتی که دارد، آگاهی عمومی درباره آن بهطور کلی در سطح جهان پایین است؛ چون اغلب سیگنال هشداردهندهای درباره این بیماری وجود ندارد و بسیاری از مردم تا زمانی که عوارض حاد ایجاد نمیشود، از این وضعیت بیاطلاع میمانند. پرفشاری خون اگر درمان نشود به اندامهای حیاتی ازجمله کلیهها، قلب و مغز آسیب میزند. سن، سابقه خانوادگی، استعمال دخانیات، تغذیه ناسالم و بیتحرکی هم نقش مهمی در ابتلا به این بیماری دارند که عمده جوامع بهویژه شهرنشینها، سبک زندگیای با همین شرایط دارند. طبق آمار سازمان جهانی بهداشت، حدود 28. 1میلیارد بزرگسال ۳۰ تا ۷۹ ساله در سراسر جهان مبتلا به فشارخون هستند که بیشتر (دوسوم) در کشورهای با درآمد کم و متوسط زندگی میکنند. تخمین زده میشود که ۴۶درصد از بزرگسالان مبتلا به فشارخون بالا از ابتلای خود به این بیماری اطلاعی ندارند. کمتر از نیمی از بزرگسالان (۴۲درصد) مبتلا به فشارخون بالا تشخیص داده شده و درمان میشوند. خیلیها شاید ندانند که فشارخون بالا عامل اصلی مرگومیر زودرس و قابل پیشگیری در سراسر جهان است. بررسیها نشان میدهد که چند دلیل مهم برای آگاهی کم مردم از فشارخون وجود دارد و توجه به رفع این موانع میتواند آمار مرگومیرهای قابل پیشگیری را بهشدت کاهش دهد.
نبود علائم در مراحل اولیه
فشارخون بالا اغلب «قاتل خاموش» نامیده میشود؛ زیرا معمولا تا زمانی که عوارض شدیدی مانند سکته مغزی یا حملات قلبی رخ نمیدهد، علائم قابلتوجهی ندارد. این فقدان علائم هشداردهنده باعث میشود بسیاری از افراد شدت آن را دستکم بگیرند یا از ابتلای خود بیخبر بمانند.
غربالگری و نظارت محدود
بسیاری از افراد، بهویژه در مناطق کمدرآمد و روستایی، تحت آزمایش منظم فشارخون قرار نمیگیرند. دسترسی به خدمات مراقبتهای بهداشتی و مقرون به صرفه بودن غربالگریهای معمول در برخی مناطق بهعنوان یک مانع مهم برای اطلاع از این بیماری مطرح است.
تصورات غلط
مردم اغلب فشارخون بالا را با سن بالاتر مرتبط میدانند و نمیدانند که فشارخون میتواند بر افراد جوانتر، بهویژه افرادی که سبک زندگی ناسالمی دارند، تأثیر بگذارد. به همین دلیل اغلب آگاهی از نقش رژیم غذایی مناسب، ضرورت کاهش استرس و انتخاب سبک زندگی بر فشارخون کم است.
درک ضعیف از پیشگیری و مدیریت
آگاهی از اینکه چگونه تغذیه مناسب، فعالیت بدنی و کاهش مصرف نمک میتواند فشارخون را کاهش دهد، محدود است و عمده مردم در اینباره اطلاعات چندانی ندارند. اغلب به جز افرادی که به درمان خود پایبند و تحت نظر مراقبان بهداشتی هستند، سایر بیماران نه داروهای خود را به شکل منظم و روتین مصرف میکنند و نه از اهمیت اصلاح شیوه زندگی همسو با مراحل درمانی آگاه هستند.
عوامل فرهنگی و اجتماعی
در برخی از فرهنگها، استفاده بیش از حد از نمک، رژیمهای غذایی پرچرب یا سبک زندگی کمتحرک عادی شده و به افزایش آمار ابتلا به فشارخون در جوامع کمک کرده است. بخشی از مبتلایان هم یا تمایل به مراجعه به مراکز درمانی ندارند یا از خدماتی که در این مراکز ارائه میشود، آگاهی ندارند.
راهکارهای افزایش آگاهی جامعه
کمپینهای بهداشت عمومی: دولتها و سازمانهای بهداشتی باید کمپینهای هدفمندی را برای آموزش مردم در مورد فشارخون، خطرات آن و اقدامات پیشگیرانه اجرا کنند.
غربالگریهای در دسترس: ارائه غربالگری فشارخون رایگان یا کمهزینه در مراکز اجتماعی، مدارس و محل کار میتواند تشخیص زودهنگام را رقم بزند.
آموزش در مدارس: آموزش شیوههای زندگی سالم به کودکان میتواند عادتهای خوب را در مراحل اولیه ایجاد کند و آگاهی را در خانوادهها افزایش دهد.
ابزارهای دیجیتال سلامت: برنامههای موبایل و منابع آنلاین میتوانند به افراد کمک کنند فشارخون خود را ردیابی کنند و در مورد اقدامات سالم بیاموزند. افزایش آگاهی برای تشخیص زودهنگام و مدیریت مؤثر فشارخون بالا ضروری است و به کاهش بار جهانی بیماری کمک میکند.