سانسور؛ از فیلم تا صنعت داروسازی

سانسور زمانی اتفاق می‌افتد که افراد یا گروه‌ها سعی می‌کنند دیگران را از گفتن، چاپ یا به‌تصویرکشیدن کلمات و عكس‌ها بازدارند. سانسورها با محدود کردن کلمات گفتاری، مطالب چاپی، پیام‌‌های نمادین، آزادی اجتماعات، کتاب‌ها، هنر، موسیقی، فیلم‌ها، برنامه‌های تلویزیونی و محدود‌سازی‌ فضای مجازی صورت می‌گیرد.

تاریخچه سانسور در دوران جدید
از زمان اختراع چاپخانه، گروه‌های مختلفی در غرب برخی کتاب‌ها را ممنوع یا سعی در محدود‌کردن آن کردند. برخی از آثار نوشتاری سانسور یا محدودشده  در کشورهای غربی عبارتند از: کتاب مقدس مسیحیان (در سال 2009 در بخشی از ارتش آمریکا)، فرهنگ لغت میراث آمریکایی(در دهه1970) ، ‌رمان قلبم را در زانوی زخمی دفن کنید، کشتن مرغ مقلد و برخی آثار دیگر... در سال‌های مختلف دچار مشکلاتی شدند.

سانسور در حوزه موسیقی
باید توجه داشت که سانسور در غرب و آمریکا تنها محدود به آثار نوشتاری یا کتب نبوده، بلکه در سایر حوزه‌ها نیز دیده شده است؛ ازجمله در غرب، سبک «رپ» و «راک‌اندرول» بیش از سایر انواع موسیقی با سانسور مواجه شده است. البته پیشنهاد سانسور موسیقی به جمهوری افلاطون برمی‌گردد. در دهه1970، برخی افراد فکر می‌کردند که آهنگ‌های ضد‌جنگ باید سانسور شوند.

دوره تشدید سانسور در آمریکا
پس از حملات القاعده در 11سپتامبر2001 و تصویب قانون میهن‌پرستی در آمریکا، این کشور با چالش‌های جدیدی برای آزادی‌های مدنی مواجه شد. به بهانه مبارزه با تروریسم، سازمان‌های دولتی افراد منتقد دولت را هدف قرار دادند و سعی در محدود کردن منتقدان كردند. دستگیری افرادی که مظنون به ارتباط با تروریست‌ها بودند، پس از 11سپتامبر در آمریکا بارها صورت گرفته است.

سانسور در هالیوود
قوانین سانسور فیلم در آمریکا در سال1897 تصویب و از آن زمان نمایش برخی فیلم‌ها ممنوع اعلام شد. سانسور فیلم در هالیوود تا دهه1980 به‌صورت دستوری ادامه داشت. تولد یک ملت(1915)، عجیب‌الخلقه‌ها(1932) و... ازجمله فیلم‌هایی بودند که در آمریکا با محدودیت و ممنوعیت مواجه شد. با ظهور پلتفرم‌های نمایش فیلم مثل نتفلیکس و آمازون، سانسور شکل جدیدی به‌ خود گرفت؛ مثلا اينكه این شرکت‌ها ممکن است محتوا را براساس قوانین خاص خود تغییر دهند.

سانسورهای سیاسی
در کشورهای غربی نوع دیگری از سانسور نیز متوجه حوزه‌های سیاسی است. به‌طور کلی سانسور سیاسی زمانی رخ می‌دهد که رسانه‌ها اطلاعات حساس یا انتقادی درباره سیاست‌مداران، احزاب‌ یا نظام حکومتی را به‌طور عمدی حذف یا تحریف کنند. در ماجرای جنگ عراق و افغانستان، رسانه‌های اروپایی و آمریکایی، تحت فشار دولت‌ها، بسیاری از گزارش‌ها درباره تلفات غیرنظامیان یا تخلفات نظامیان را سانسور کردند. در جریان رسوایی واترگیت که یک موضوع سیاسی درباره رئیس‌جمهور وقت آمریکا، نیکسون بود، درحالی‌که رسانه‌هایی مانند واشنگتن‌پست موفق به افشای این رسوایی شدند، بسیاری از رسانه‌های محافظه‌کار تحت فشار دولت از گزارش آن خودداری کردند.

سانسور نظامی و امنیتی
در مواردی که منافع نظامی یا امنیتی مطرح است، سانسور درباره مسائل امنیتی و نظامی صورت می‌گیرد؛ به‌عنوان نمونه در جریان جنگ اخیر عربستان علیه یمن، رسانه‌های غربی و آمریکایی کمتر درباره تبعات ادامه جنگ یمن گزارش تهیه می‌کردند، چون آمریکا حامی و تامین‌کننده اصلی تسلیحات ائتلاف سعودی و اماراتی در این جنگ بود. همچنین در اوایل جنگ ویتنام، بسیاری از گزارش‌های رسانه‌ای درباره وحشی‌گری‌های ارتش آمریکا سانسور شد اما پس از مدتی، فشار افکار عمومی باعث شد حقیقت آشکار شود.

سانسور اقتصادی
شرکت‌های بزرگ که اغلب منابع مالی رسانه‌ها را تأمین می‌کنند، نقش کلیدی در سانسور دارند. موضوعاتی که منافع این شرکت‌ها را به خطر می‌اندازد، به حاشیه رانده می‌شود؛ به‌عنوان نمونه در صنعت داروسازی، درباره عوارض جانبی داروها به‌ندرت بحث می‌شود و رسانه‌ها نیز در تبلیغات داروها، درباره عوارض جانبی آنها سکوت می‌کنند.