تهران؛ شهر کتابخانههای خاص
بررسی تاریخچه، راستههای کتابفروشی و کتابخانههای متفاوت تهران به مناسبت آغاز هفته کتابخوانی
کتاب؛ این یار مهربان، این دوست صمیمی که تو را در آغوش میگیرد و بیمنت، هر آنچه را در قلبش دارد، بیدریغ به تو میبخشد. از امروز در کشور ما، برای بزرگداشت این نماد آگاهی، آغاز هفته کتاب و کتابخوانی نام گرفت؛ هفتهای که با برنامهها، مسابقهها و جشنهای باشکوهی همراه است. تهران؛ این شهر دوستدار کتاب هم در این هفته، برای کتاب و کتابخوانها کم نمیگذارد؛ اما تهران از چه زمانی کتابخوان شد؟ راسته کتابخوانها و کتابفروشیهای این شهر در قدیم کجا بودند و نخستین کتابفروشیها و انتشاراتیها چه نام و نشانی داشتند؟
قدیمیترین کتابفروشی در تهران
آنچه مسلم است 117سال پیش در متمم قانون اساسی مشروطه از تهران بهعنوان پایتخت نام برده شد، اما بد نیست بدانید کتابفروشی «اسلامیه»، یکی از قدیمیترین کتابفروشیهای تهران، قدمتی 123ساله دارد. این کتابفروشی در سال1280 شمسی در تیمچه حاجبالدوله در بازار تهران راه افتاد؛ نزدیک همانجایی که امروز پر از مغازههای لوازمالتحریرفروشی است که حضور این کتابفروشی نشان میدهد که تهرانیها، حتی قبل از پایتختنشینی هم کتابخوان بودهاند.
راسته کتابفروشها در تهران
در تهران صنف کتابفروشیها از بازار تهران آغاز شد و بهخاطر وجود مدرسه دارالفنون به خیابان 15خرداد و ناصرخسرو رفت و سپس در طول سالها تعدادی کتابفروشی در خیابان جمهوری سبز شد و در نهایت بهخاطر دانشگاه تهران به خیابان و میدان انقلاب کشیده شد. البته در سالهای اخیر، خیابان کریمخان زند هم پاتوق کتابخوانهای تهرانی است.
باغ کتاب تهران
یکی از بزرگترین پاتوقهای کتاب این روزهای تهران، باغ کتاب است؛ مجموعهای که به وسعت 110هزار مترمربع در اراضی عباسآباد تهران بنا شده و علاوه بر فضاهای فرهنگی مثل سالن سینما و سرزمینهای فکر، 2فروشگاه بزرگ کتاب مجزا برای کودکان و نوجوانان و بزرگسالان دارد.
عجیبترین کتابخانه تهران
از پلههای متروی توپخانه خروجی خیابان خیام که بالا بیایید، چشمتان به قفسهای از کتاب میافتد که در دل دیوار در این خیابان جا خوش کرده است. در واقع 63سال پیش بود که مرحوم «محمدعلی اباذری» کتابفروشی دیواریاش را که یکی از متفاوتترین کتابفروشیهای تهران است در خیابان خیام راه انداخت و پسرش «امیر اباذری»، پس از فوت او، چراغ این کتابفروشی را روشن نگه داشته که حالا بهعنوان کتابفروشی عمودی پایتخت یا کتابفروشی دیواری قورخانه معروف است؛ کتابفروشیای که در تهران لنگه ندارد و میتوان گفت عجیبترین کتابفروشی پایتخت است.