پاندمی تنبلی

در دهه‌های اخیر، با افزایش نرخ کم‌تحرکی و کاهش سطح فعالیت‌های ورزشی، تغییرات قابل‌توجهی در الگوهای سبک زندگی برای مردم سراسر جهان و متعاقب آن ایرانی‌ها رخ داده است. بخشی از این پدیده ناشی از در دسترس نبودن امکاناتی برای ورزش کردن و محیط‌های نامناسب شهری و بخشی دیگر ناشی از نبود آگاهی از آسیب‌های جدی این پدیده در میان مردم است. به هر روی این روند، خطرات بهداشتی قابل‌توجهی را به همراه دارد و به یک موضوع مهم بهداشت عمومی تبدیل شده است. مطالعات نشان داده کم‌تحرکی می‌تواند یکی از عوامل مؤثر در بروز آسیب‌هایی ازجمله بیماری‌های قلبی – عروقی، دیابت، پوکی استخوان، فشار خون، درد سیاتیک، کلسترول، برخی سرطان‌ها و حتی یبوست باشد؛ اکنون هم در ماه‌های سرد سال هستیم و افراد تمایل کمتری به فعالیت‌های ورزشی روزانه دارند یا قید انجام آن را می‌زنند. این مسئله به‌ویژه در فعالیت‌های ورزشی بیرون از خانه بیشتر دیده می‌شود.

چرا در سرما ورزش نمی‌کنیم؟‌
افراد معمولا در طول ماه‌های سردتر به چند دلیل کاهش فعالیت بدنی را تجربه می‌کنند:
1.شرایط آب و هوایی: هوای سرد، باران و برف می‌تواند فعالیت‌های خارج از منزل را چالش‌برانگیزتر کند.
2.کاهش نور روز: در فصول سرد سال روزها کوتاه‌تر و نور خورشید کمتر می‌شود که می‌تواند منجر به کاهش سطح انرژی و انگیزه شود. اختلال عاطفی فصلی (SAD) منجر به احساس بی‌حالی و تمایل به ماندن در خانه در برخی از افراد می‌شود.
3. راحتی: در روزهای سردتر، افراد فعالیت‌های دنج داخل خانه، مانند تماشای تلویزیون یا مطالعه را به ورزش ترجیح می‌دهند.
4.  ‌فعالیت نکردن در فضای باز: بسیاری از ورزش‌ها و فعالیت‌های تفریحی در فضای باز امکان پذیرند. با سردتر شدن هوا، فعالیت‌هایی مانند دویدن، دوچرخه‌سواری و پیاده‌روی کمتر امکان‌پذیر می‌شوند و افراد یا به‌دنبال جایگزین‌های داخل خانه می‌روند یا از ورزش فاصله می‌گیرند.
5. افزایش بیماری:‌ هوای سرد می‌تواند منجر به افزایش بیماری‌های فصلی مثل سرماخوردگی و آنفلوآنزا شود که افراد را از فعالیت بدنی باز می‌دارد. بیماری می‌تواند توانایی و تمایل به ورزش منظم را کاهش دهد.

پیامدهای کم تحرکی
عواقب سبک زندگی بی‌تحرک عمیق است. تحقیقات نشان می‌دهد که فعالیت بدنی ناکافی با طیف وسیعی از مسائل سلامتی ازجمله چاقی، بیماری‌های قلبی ـ عروقی، دیابت و اختلالات سلامت روان مانند افسردگی و اضطراب مرتبط است. سازمان بهداشت جهانی (WHO) تخمین می‌زند که فعالیت بدنی ناکافی یکی از علل اصلی مرگ‌ومیر در سراسر جهان است که نیاز فوری به مداخله را برجسته می‌کند.

زندگی مدرن اما کم‌تحرک
با ظهور فناوری و سرگرمی‌های دیجیتال، بسیاری از مردم زمان بیشتری را در داخل خانه می‌گذرانند و زمان کمتری را به فعالیت‌های بدنی سپری می‌کنند. مشاغلی که زمانی به‌کار یدی نیاز داشتند تا حد زیادی به‌کار روی میز تبدیل شده‌ و به سبک زندگی بی‌تحرک کمک کرده‌اند؛ این درحالی است که حتی خریدهای حضوری هم جای خود را به سایت‌های اینترنتی و خریدهای آنلاین داده‌اند و افراد حتی برای یک گشت‌و‌گذار ساده در مراکز خرید هم کمتر وقت می‌گذارند.

موانع ورزش
عوامل متعددی در کاهش سطح فعالیت بدنی نقش دارند که بخشی از آنها به شرح زیر است:
1. دستگاه‌ها و تجهیزات هوشمند نیاز به فعالیت بدنی را چه در خانه و چه در محیط کار کاهش داده‌اند.
2. شهرها فاقد فضاهای قابل دسترس برای ورزش هستند.
3. حضور طولانی‌مدت در محل کار زمان یا انرژی کمی برای فعالیت بدنی باقی می‌گذارد.
4. ناآگاهی عمومی ای درباره اهمیت ورزش منظم و فواید آن وجود دارد. این امر منجر به کاهش انگیزه برای شرکت در فعالیت‌های بدنی می‌شود.

داده‌های سازمان بهداشت جهانی درباره افراد زیر 18سال هم نشان می‌دهد که 80درصد از نوجوانان در جهان فعالیت بدنی مناسب ندارند