کاروانسرای حوض‌سلطان

معرفی: کاروانسرای حوض‌سلطان مربوط به اواخر دوره صفوی و اوایل دوره قاجار است که 17اسفند 1381باشماره 7695به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

نشانی: بزرگراه تهران- قم، روستای چشمه‌شور

کاروانسرای قرینه
ساختمان کاروانسرای حوض‌سلطان دارای 3تالار ستون‌دار در سه‌‌گوشه بناست. در هر یک از این تالارها، سکویی بین 4ستون دیده می‌شود. تنها ورودی کاروانسرا به‌صورت پیش‌خوانی در برابر حیاط اصلی قرار می‌گیرد. در هر دو‌طرف این دروازه، اتاق‌هایی برای نگهبانان و دو قهوه‌خانه وجود دارد. درحیاط اصلی، ایوان‌هایی قرینه به چشم می‌آید و در کنار ایوان‌ها، راهروهایی که به اصطبل‌ها دسترسی دارد. پشت‌سر این ایوان‌ها هم تالاری است که هوای آن به‌وسیله چهار‌تنوره، مطبوع و خنک می‌ماند. در این مجموعه، آب‌انباری جا خوش کرده که روزگاری محل ذخیره آب مصرفی روزانه بود. اطراف حیاط نیز اتاق‌های آجری با ازاره‌هایی از سنگ سفید آهکی به چشم می‌خورد. حیاط مقابل کاروانسرا مکانی است که کاروانیان هنگام وزش غبار و بادهای سوزان، با اقامت در آن محفوظ می‌ماندند. اطراف کاروانسرا نیز طاق‌نماهایی‌ قرار دارد که اسب‌سواران از آن استفاده می‌کردند. در سمت جنوب هم چند اتاق ساخته شده که دیوارهای آنها به دیوار کاروانسرای قدیمی صفویه چسبیده است. در گوشه ضلع جنوب‌غربی پیشخان، حمامی با یک اتاق بزرگ و 2اتاق کوچک وجود دارد.

همسایه با دریاچه
تا شعاع چند کیلومتری کاروانسرای حوض‌سلطان هیچ‌گونه امکانات رفاهی، توریستی و فروشگاهی وجود ندارد و پوشش شبکه تلفن همراه ضعیف است. دریاچه حوض‌سلطان که در کنار کاروانسراست، 240کیلومترمربع مساحت دارد که یکی از زیستگاه‌های مهم حیات‌وحش در استان قم به شمار می‌رود. هوبره‌ها، کبوترها، غازهای خاکستری، آنقوت‌ها، لک‌لک‌ها و انواع عقاب‌ها، خرگوش‌ها، روباه‌ها و آهوها از دیدنی‌ترین پرندگان این منطقه به‌حساب می‌آیند. با توجه به وضعیت اقلیمی و آب‌وهوایی ویژه کویر، بهترین زمان برای بازدید از این کاروانسرا تا اواسط پاییز است.