دروغ هنری

به‌دنبال موضوع مطرح شده توسط عضو شورای اسلامی شهر تهران که اعلام شد تعدادی از آثار هنری متعلق به یکی از موزه‌های وابسته به سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران خارج شده است و شامل 30 اثر از گنجینه مجموعه می‌شود، برخی حواشی توسط برخی رسانه‌ها پیرامون این موضوع ایجاد شدو همچنین سؤال‌ها و دغدغه‌هایی برای بخشی از مردم و اهالی هنر شکل گرفت. سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران برای تنویر افکار عمومی مواردی را تشریح کرد.

مأموریت سازمان توسعه فرهنگ و هنر است
سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران نهاد متولی فرهنگ و هنر در شهرداری تهران است و از بدوتأسیس مأموریت توسعه‌ فرهنگ و هنر را بر عهده داشته است. ارزیابی کارنامه دوره‌های مختلف مدیریت شهری تهران، گواه وجود ضعف و قوت‌های جدی در میان دوره‌های مختلف مدیریتی و گاه در طول یک دوره مدیریت شهری بوده است. قوت‌هایی از قبیل هنرشناسی و قدرشناسی از هنرمندان متعهد و ضعف‌هایی از قبیل رفتار شعاری و تظاهر به جایگاه خطیر هنر و هنرمند؛ البته دوره‌هایی از سکوت و رفتار خنثی نسبت به هنر و هنرمند بر این شهر گذشته است که شایسته است آن‌ را هنر بی‌عملی نامید.

حمایت از هنرمندان
نهاد مدیریت شهری در عرصه تنها بازیگر میدان نبوده و در کنار افراد هنردوست و مجموعه‌های پرتعداد بخش خصوصی، نهادهای دولتی و عمومی در سال‌های گذشته نسبت به گردآوری آثار فاخر هنری تلاش کرده است. خوشبختانه در چند سال‌ اخیر موجی از توجه در میان دست‌اندرکاران جدید مجموعه‌های مذکور در توجه و التفات به ظرفیت گنجینه‌های هنری ایجاد شده است که مبشر آینده روشن‌تر این عرصه است. بارقه‌های این تلاش‌ها را می‌توان در مواردی مانند ایجاد مؤسسه‌های تخصصی جدید و نیز خلق فرایندهای سیستمی برای اکران و تبلیغ آثار، انجام سفارش‌های جدید برای تولید اثر و تلاش برای قوت بخشیدن به حضور مؤثر هنرمندان ایرانی در رویدادهای داخلی و خارجی دانست. نتیجه‌اش هم اتفاقاتی از قبیل توسعه‌ بازار تولید، تنوع اکران و حضور مؤثر در رویدادهای بین‌المللی بوده است.

کاش در بی‌انصافی اندازه نگه دارند
در طول سال‌های مختلف آثار متعددی از هنرمندان شهر به ‌پاس جایگاه هنر و هنرمند در شهر گردآوری شده است. البته سال‌های قبل، این موضوع سامانه‌ فرایند محور نداشت تاجایی که امروز حتی نمی‌توان به تعداد آثار تهیه‌شده در طول این سال‌ها و منابع هزینه‌شده برای آنها در طول این سال‌ها اشاره کرد. واضح است که کالبدشکافی عملکرد گذشته سبب نمایان شدن بسیاری از خطاها و جفاها خواهد شد. بنای دوره‌ مدیریتی حاضر افشای کم‌کاری و خطاهای گذشتگان نبوده و نیست. اشتباهات کارشناسی، خطاهای مالی، کاستی‌های فنی و علمی و هرچه در دوره مدیریت‌های قبل بوده، گذشته است و امروز باید فقط به آینده اندیشید و برای دست یافتن به آن آینده درخشان تلاش کرد. ما تکلیف داریم بر صراط حق حرکت کنیم، لیکن مدیران سابق که وضعیت امروز نتیجه‌ فعالیت دیروز آنهاست، انصاف داشته باشند و اگر این‌چنین نیست در بی‌انصافی، اندازه نگه دارند.

در 2سال گذشته چه گذشت؟
برای نمایش تمایز میان عملکردها، آنچه در طول 2سال گذشته دوره جدید مدیریت آغاز شده است، موارد را مرور می‌کنیم:
 با هدف توسعه فعالیت‌های هنری، سال1401 شورایی متشکل از استادان و بزرگان صاحبنام عرصه هنرهای تجسمی کشور، تحت عنوان «شورای ساماندهی آثار هنری سازمان فرهنگی و هنری شهرداری تهران» با مأموریت تعیین سیاست‌ها و چارچوب کلان ساماندهی آثار هنری تشکیل شد. همچنین آخرین وضعیت گنجینه‌های شهری مورد بازبینی قرار گرفت. نتیجه‌اش هم اعلام نظر شورا نسبت به وضعیت نامطلوب گنجینه‌ها، ضعف جدی اکران و تبلیغ آثار موجود و نیز تعطیلی فرایند گردآوری آثار فاخر بود که از شورای شهر و شهرداری تهران توجه به این عرصه و بهبود وضعیت را مطالبه کردند.

 سال1402 هیأت امنای سازمان فرهنگی هنری، پس از استماع گزارش‌ها، مصوبه‌ای در زمینه توسعه ظرفیت آثار هنری به سازمان تکلیف کردند.

 پس از بازگرداندن تعدادی از آثار خارج از گنجینه، فهرست‌برداری و مستندسازی آثار موجود آغاز و در قالب پروژه مستمر در دستور کار قرار گرفت. حتی آثاری متعلق به گنجینه شهرداری تهران در نگارخانه‌های بخش خصوصی ردیابی و به گنجینه بازگردانده شد تا با عناصر متخلف برخورد قانونی شود. همچنین آثار فاخر هنرمندان از هنرجویان تفکیک شد.
 تامین نیازمندی‌های اولیه و رفع عیوب فیزیکی ساختمان موزه انجام و وضعیت بحرانی گنجینه محل نگهداری تا حد امکان مرتفع شد. ایجاد فضای اکران مناسب و شایسته نام موزه و خرید تجهیزات فنی گام دیگری بود که در این دوره انجام و زمینه برای نمایش آثار فراهم شد.

 پس از فراهم آمدن امکانات و زیرساخت‌ها، برنامه‌ اکران آثار هنری در دستور کار سازمان قرار گرفت. در واقع پس از سال‌ها آثار ارزشمند هنرمندان از گنجینه خارج و در کنار آثار افزوده شده از دیگر مجموعه‌های خصوصی و نهادهای عمومی، رویدادهای هنری متعدد با موضوعات قرآن، امام‌علی(ع)، امام‌حسین(ع)، نقاشی قهوه‌خانه‌ای، مقاومت و... اجرا شد که اخبارش قابل رصد و مشاهده است. حتی موزه امام‌علی(ع) پس از سال‌ها دوباره در مدار اکران قرار گرفت و رویدادهای دیگر اکران آثار هنری در نگارخانه‌های شهر تهران ازجمله نگارخانه‌های لاله، ارسباران، باغ موزه هنرهای ایرانی و... به نمایش درآمدند.

 در گام بعد طراحی مشترک و هم‌افزایی میان سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران و حوزه هنری انقلاب اسلامی با گنجینه‌ای بزرگ و ارزشمند از آثار هنرمندان بنام کشور انجام شد. براساس این طراحی و با تصویب هیأت مدیره تفاهمنامه همکاری مشترک برای توسعه فعالیت‌های فرهنگی هنری به‌مدت یک سال بسته شد. کارشناسان و نمایندگان قانونی هر 2نهاد، هم ماموریت تهیه برنامه اقدامات عملی و طراحی‌ساز و کارهای اجرایی را پیگیری کرده و پس از بررسی در هیأت مدیره به تصویب رساندند.

  تاکنون 2 اکران مشترک در ایران و یک اکران بین‌المللی در کشور امارات انجام شده است. سومین اکران داخلی در فصل پاییز با همکاری مشترک یک نهاد دولتی دیگر و دومین اکران بین‌المللی در انتهای سال‌ جاری با حضور آثار بیشتری از هنرمندان کشور ایران برنامه‌ریزی شده است.


رویدادهای هنری ادامه دارد
با توجه به تلاش کارشناسان و مدیران هنری سازمان فرهنگی هنری، برنامه ساماندهی آثار هنری در گنجینه‌ها و رویدادهای بزرگ اکران‌ آثار در داخل و خارج از کشور با تکیه بر ظرفیت و دارایی‌های هنری کشور استمرار خواهد داشت و با شکل‌گیری جریان گردآوری دیگر آثار فاخر هنرمندان صاحب‌نام ایران و جهان، گنجینه‌های شهری بیش از پیش غنی و پربار خواهد شد و آثار هنرمندان اصیل حوزه هنرهای تجسمی از انحصار مافیای آثار تجسمی رهایی خواهند یافت. البته، آثار هنرمندانی که تلخی ناجوانمردی ادوار گذشته‌ آنان را به فراموشی سپرده بود، در اولویت قرار خواهد گرفت.


هرچه بوده پاسخ داده شد
در پایان می‌توان اینگونه جمع‌بندی کرد که اگر پرسشی وجود دارد، پاسخی داده شده و اگر دغدغه‌ای وجود دارد، در میدان عمل مشاهده شده است؛ ولی چه می‌شود که نه پاسخ و نه مشاهده عینی هیچ‌یک شنیده و دیده نمی‌شود؟ هرچند بر همگان مشخص است که دعوای سیاسی، بهانه نمی‌خواهد و بدون دستاویز و بهانه هم می‌توان طرح دعوا کرد. پس شایسته است که به‌جای این مردان سیاست، بنشانید درخت.


روایت سعید صدراییان، عضو هیأت مدیره سازمان فرهنگی- هنری
 شهرداری تهران از ماجرای دروغ تابلوهای هنری قیمت تابلوها یک دهم رقم ادعایی است

 در چند روز اخیر خبری مبنی بر فروش تابلوهای موزه امام علی(ع) در امارات در رسانه‌ها و فضای مجازی دست‌به‌دست می‌شود. این خبر در پی اظهارات روز یکشنبه یکی از اعضای شورای شهر مبنی بر خروج بی‌بازگشت تابلوهای موزه منعکس شده و حالا دستمایه هجمه‌ها قرار گرفته است. اما اصل ماجرا چیست؟ سعید صدراییان، عضو
هیأت مدیره سازمان فرهنگی - هنری شهرداری تهران در گفت‌وگو با همشهری دراین‌باره بیشتر توضیح می‌دهد. به‌گفته او قیمت تابلوها یک دهم رقم ادعایی یعنی 3میلیارد تومان است.

موضوع فروش تابلوهای موزه امام علی(ع) چقدر صحت دارد؟
متأسفانه در این‌باره اطلاعات غلط داده شده است. فرایند بسیار شفاف است و بنده از ابتدا در جریان آن هستم. موضوع از این قرار است که در سال‌های مختلف آثار هنری توسط مسئولان شهرداری و سازمان فرهنگی و هنری به دلایل مختلفی خریداری شده بود، از این‌رو سازمان فرهنگی- هنری انباشتی از آثار ذی‌قیمت دارد. به‌دلیل استاندارد نبودن وضعیت نگهداری فیزیکی تابلوها، در هیأت مدیره پیشنهاد شد که برخی از این آثار به فروش گذاشته شود و درآمدش برای خرید آثار بهتر یا بهسازی موزه هزینه شود.

چند اثر برای فروش انتخاب شد؟
کمیته‌ای تشکیل و 200 اثر که ارزش بازاری داشتند، شناسایی شد. از بین این آثار برخی که ارزش معنوی داشتند کنار گذاشته و در نهایت 30 اثر که صرفا ارزش بازاری داشتند برای فروش درنظر گرفته شد.

فرایند فروش به چه صورت بود؟
پیش‌بینی شد تا این آثار از موزه امام‌علی(ع) به یکی از مؤسسات سازمان فرهنگی و هنری انتقال داده شود تا به فروش برسد و درآمدش یا تبدیل به اثری شود که در موزه نیست یا صرف رسیدگی به گنجینه امام‌علی(ع) شود.

قیمت‌گذاری تابلوها چگونه انجام شد؟
در جلسه‌ای با حضور بنده به‌عنوان نماینده هیأت مدیره، نمایندگان حراست، بازرسی، موزه امام‌علی(ع)، موزه تجسمی و 2نفر از هنرمندان قدیمی سازمان و دوستان« مؤسسه نام» و حوزه هنری این آثار قیمت‌گذاری شدند.

مجموع قیمت تابلوها چقدر برآورد شد؟
قیمت 30تابلو مجموعا 3میلیارد تومان برآورد شد، یعنی یک دهم قیمتی که در شورای شهر و رسانه‌ها به آن دامن زده شد.

فرایند فروش تابلوها از چه زمانی آغاز شد؟
از اواخر فروردین‌ماه امسال شروع شده و قرار است در یک بازه زمانی یک‌ساله انجام شود.

تاکنون چند اثر فروخته یا خریداری شده است؟
تا امروز 6 اثر فروخته شده است.

آیا همه تابلوها در امارات فروخته شده‌اند؟
2تابلو با هماهنگی وزارت ارشاد از کشور خارج و به قیمت مناسبی فروخته شده است.

خب درآمد حاصل از فروش این آثار کجا هزینه شده است؟
علاوه بر خرید 2 یا 3 اثر، صرف بهسازی و ایمنی موزه امام علی(ع) شده است. برای این موضوع صورتجلسه‌ای تنظیم شد و این فرایند کاملا مشخص و شفاف است.‌