نخستین فارغالتحصیلان طب دارالفنون
موضوع: نخستین مدرسه پزشکی پایتخت
ویژگی: گذر از طب سنتی به طـب نـویـن - پزشکان بدون مدرک
***
مدرسه دارالفنون نخستین دانشگاه پزشکی مدرن به شیوه اروپایی بود که به همت امیرکبیر در تهران راهاندازی شد. تاسیس مدرسه دارالفنون در سال 1230 شمسی نقطه تحول و گذر از طب سنتی به طـب نـویـن به شمار میرود. مدرسه طب ابتدا بخشی از دارالفنون بود. در ایـن مـدرسـه دانـشجویـان از طـریـق آمـوزش تـوسـط پــزشـکان اروپــایـی بـا طـب نـویـن آشـنا شـدنـد.
مهرشاد کاظمی، تهرانپژوه درباره نخستین مدرسه پزشکی میگوید: «شاگردان رشته طب در مدرسه دارالفنون، قسمتهای عملی را در مطب پزشکان معروف و معلمان مدرسه آموزش میدیدند و با آنها به عیادت بیماران میرفتند. به علاوه بعضی از دستگاههای آزمایشگاهی، نقشههای طبی و تشریحی و اسکلت انسانی و مجسمههای مختلف از اروپا برای شاگردان تهیه شده بود. از نامههای بهجا مانده از امیرکبیر و مندرجات روزنامه وقایع اتفاقیه و اسناد دیگر برمیآید در آغاز نام خاصی برای این واحد آموزشی در دست ساخت درنظر نگرفته بودند و از این بنا با عناوین «مدرسه، مدرسه جدید، مکتبخانه پادشاهی، تعلیم خانه، معلم خانه و مدرسه نظامیه» یادشده است.»
طب سنتی هم در کنار طب مدرن تدریس میشد و نخستین مدرس آن، میرزااحمد طبیب کاشانی، پسر محمدحسین شریف تنکابنی، پزشک دوره فتحعلیشاه و محمدشاه بود. جانشین او سلطان الحکما میرزا ابوالقاسم نائینی (پسر میرزامحمد جعفر) و
میرزا کاظم محلاتی، دبیر شیمی بود که در دارالفنون مدرس طب سنتی بودند. جالب است بدانید که مدت تحصیل در مدرسه طب 7سال بود ولی پس از مدتی به 5سال تقلیل یافت. گواهینامه و تصدیق این دانشکده به 4 قسمت تقسیم میشد؛ هر قسمت به یک شاخه از علم طب و امتحان مربوط به آن اختصاص داشت و توسط مدرس مربوط به آن تکمیل میشد. این گواهینامه که به زبانهای فارسی و فرانسه نوشته شده، دیپلم چهارخانه نام داشت. فارغالتحصیلان دارالفنون عنوان دکتر نداشتند؛ این عنوان برای کسانی بهکار میرفت که مطالعات گسترده در این حوزه داشتند.
سال 1297شمسی بود که دانشکده پزشکی از دارالفنون جدا و به ساختمانی در خیابان شیخ هادی منتقل شد. میرزا احمدخان بدر، نصیرالدوله، وزیر فرهنگ و معارف، دکتر محمد حسینخان لقمان ادهم (لقمان الدوله) را برای ریاست به احمد شاه معرفی کرد.هنگامی که در سال ۱۳۱۳ شمسی مجلس شورای ملی قانون تاسیس دانشگاه تهران را تصویب کرد، مدرسه طب نیز مثل دارالفنون، مدرسه علوم سیاسی و چند مدرسه دیگر در این دانشگاه ادغام شدند.