روز تناقض‌ها و تضادها

 موضوع: شعارهای روز کودتا
 موضوع: خیابان ناصرخسرو و دیگر خیابان‌های اصلی تهران
***
«از خون خود گذشتیم، با خون خود نوشتیم، یا مرگ یا مصدق» صبح 28مرداد 1332فریاد تظاهرکنندگان یکی پس از دیگری به گوش می‌رسید. گروهی که به نفع مصدق به خیابان‌های تهران آمده بودند و قماشی که به طرفداری از شاه فریاد می‌زدند.
شعاردهندگان صرفاً تهرانی نبودند. به برکت آزادی مطبوعات و رسانه در دوره نخست‌وزیری مصدق خبرها در بیشتر نقاط کشور و شهرهای کوچک و بزرگ می‌پیچید. برای همین در روز 28مرداد خیلی‌ها هم از شهرهای دیگر راهی پایتخت شدند.
از روزهای پایانی تیر‌ماه 1331 تا روز کودتای ۲۸ مرداد 1332 مردم شعارهای مختلفی را زمزمه می‌کردند. در اغلب تظاهرات شعار «ما بنده یزدانیم، ما پیرو قرآنیم، ما شاه نمی‌خواهیم» را فریاد می‌زدند. شعارهایی همچون « زنده‌باد مصدق و یا مرگ یا مصدق» همه‌جا شنیده می‌شد. تأکید بیشتر شعارها بر شاه و خاندانش بود. به‌خصوص که آیت‌الله کاشانی نیز بر این موضوع تأکید کرده و پیام داده بود: «خودش را در شعارها هدف قرار بدهید؛ خود شاه را. تا خودش را در خطر قرار ندهید مردم را رها نمی‌کند.» این شعارها میان احزاب، جوانان و حتی دانش‌آموزان بسیار رواج داشت. نصرالله حدادی، تهران‌پژوه دراین باره می‌گوید:«خیلی‌ها ازجمله پدر خود من به چشم خود دیده بودند که ماشینی از ناصرخسرو به سمت بالا می‌رفته و مردم همراه آن شعار «زنده باد مصدق» و «دشمنان دق کنند، دق، زنده باد مصدق» برزبان داشتند و همان ماشین و آدم‌ها در مسیر بازگشت شعار «مرگ بر مصدق» را فریاد می‌زدند. جماعتی که اصلا نمی‌دانستند موضوع اصلی چیست و به میدان آمده بودند.» چند روز بعد از کودتا یعنی اول شهریور 1332به دستور زاهدی همه شعارهایی که درباره شاه و آمریکایی‌ها بود از دیوارهای شهر پاک شد.