آب گوارا تقدیم به زائران سیدالکریم ع
نام: سقاخانه بقعه بی‌بی‌زبیده
موقعیت: خیابان فداییان اسلام، روبه‌روی مسجد افضلیه و آرامگاه مرحوم لرزاده
سقاخانه بقعه متبرکه بی‌بی‌زبیده در حسین‌آباد شهرری یکی از قدیمی‌ترین سقاخانه‌های شهر تهران در شمال حرم حضرت عبدالعظیم است که قدمت آن به دوره قاجار می‌رسد. سیدمحسن ماجدی، ری‌پژوه، درباره بانی ساخت این بقعه می‌گوید: «بسیاری از بنا‌های تاریخی دوره اسلامی از قبیل مساجد، آب‌انبار‌ها و اماکن مذهبی، وقف‌نامه‌هایی در قالب کتیبه‌های سنگی دارند که توصیه واقف در عمل به موقوفات بر آن حک شده است. درباره وقف سقاخانه بقعه بی‌بی‌زبیده روی وقف‌نامه آن آمده: «وقف صحیح شرعی اسلامی نمود کربلایی علی خان ولد مرحوم کربلایی خداداد خان بختیاری یک باب دکان عطاری ملکی خود را که واقع است در ملک حاجی‌آباد مشهور به بی‌بی‌زبیده خاتون، در راه حضرت عبدالعظیم ـ علیه‌السلام ـ جنب سقاخانه، وقف بر سقاخانه مرقوم و تولیت آن را مادام‌الحیوه برای خود قرار داد... بعد از وضع مخارج و تعمیرات لازمه بر دکان مرقوم، مازاد آن را... یخ بگیرند و بریزند در سقاخانه مزبور. و صیغه وقف کما قُرّر فی‌الشّریعه المطهّره به تفصیل وقف‌نامه جداگانه جاری شد. و کان ذالک ربیع‌الاوّل1329»
ماجدی از منابع آب این سقاخانه برای تأمین نیاز زائران یاد می‌کند و در ادامه می‌گوید: «معمولا سقاخانه‌ها را برای تأمین آب به یاد تشنگی خاندان پیامبر(ص) در واقعه کربلا می‌ساختند و به همین دلیل سعی می‌کردند برای اینکه باقیات الصالحات هم به یادگار بماند عموما در مسیر تردد زائران، مسافران و در راه‌ماندگان ساخته شود و سقاخانه بی‌بی‌زبیده هم از این قاعده مستثنی نیست. در همان محدوده که سقاخانه ساخته شده 2رشته آب قنات در گذر بود؛ یکی آب قنات دبیر‌الملک و دیگری قنات اقدس‌الدوله که آب این سقاخانه را تأمین می‌کرد. البته در همان محدوده آب‌انباری هم بود تا آب این محدوده به‌ویژه اهالی حسین‌آباد تأمین شود. همچنین بقعه بی‌بی‌زبیده یخچالی داشت که یخ آن ،آب سقاخانه را خنک می‌کرد.»
به‌گفته ماجدی، شهر تهران به نسبت شهرری شیب بیشتری دارد و به همین دلیل این سقاخانه درست حد فاصل جاده تهران به شهرری، روی شیب شهر تهران ساخته شده است. البته باید به اين نکته هم اشاره داشت که علاوه‌بر اهالی تهران و شهرری که در مسیرشان از این سقاخانه استفاده می‌کردند، این سقاخانه مورد استفاده زائران ورامین هم قرار می‌گرفت. دلیلش این بود که سقاخانه به سمت جاده ورامین بود. سقاخانه قدیمی بی‌بی‌زبیده امروز تبدیل به شمع‌خانه شده است. در روزگاری مردم برای این سقاخانه یخ و کاسه‌های سفالی و مسی نذر می‌کردند تا زائران آب خنک و گوارایی را در کمال آرامش نوش جان کنند.
