
نمایش هنرآفرینی عمواوغلیها در قصر شاهی

موضوع: بافندههای فرشهای کاخهای تهران
ویژگی: بزرگترین فرشهایی که در تهران به نمایش گذاشته شدهاند
یکی از آثار هنری کاخموزههای سعدآباد، نیاوران و مرمر، قالیهای دستبافی است که طرح و نقشههای چشمنوازی دارند. در دوره پهلوی قالیهای اعلاء و بینظیری به همت دستان پرتوان 2هنرمند بافته شد؛ عبدالمحمد و علیخان عمواوغلی، فرزندان محمد عمواوغلی بودند که راه پدر در زمینه فرشبافی را ادامه دادند. بافت بزرگترین قالی دربار به علیخان واگذار شده بود و یکی از معروفترین قالیهای منصوب به او به دیوار پشت میز سلطنت محمدرضا پهلوی نصب شده بود و دیگری به ابعاد 4در3مترمربع در ساختمان اتاق کنفرانس بانک ملی است. تورجژوله، محقق و کارشناس فرش درخصوص فرشهای عمواوغلی میگوید: «اگر از هر کدام از آثار عمواوغلی یک گل کوچک در سطح نقشه فرش حذف شود، مثل یک حفره در سطح فرش خودش را نشان میدهد و همهچیز نقشه بههم میخورد. معیار عمومیاي که برای بافت فرش خوب باید درنظر گرفت در فرش عمواوغلی وجود دارد و بعد از آنها کسی نتوانست کار فرش را به خوبی ادامه دهد.» بین فرشهای عمواوغلیها و فرشهای دوره صفوی حلقههای اتصالی وجود دارد. درواقع میتوان گفت عمواوغلیها هویت فرش ایرانی را زنده نگه داشتهاند. علاوهبر این، بزرگترین فرش عمواوغلی با طرح شیخصفی در ناهارخوری بزرگ کاخ ملت مجموعه فرهنگی تاریخی سعدآباد در معرض دید علاقهمندان قرار داده شده است. این فرش در اندازه 145مترمربع است که میتوان آن را بزرگترین فرش بافته شده در ایران دانست.
استفاده از طرح قالی روی سقف، یکی از هنرهایی است که در کاخ سبز سعدآباد دیده میشود. نصرالله حدادی، تهرانپژوه درباره چگونگی هماهنگی فرش و سقف در این کاخ میگوید: «نمونه طرح فرشی که در کاخ سبز پهن شده است در سقف هم بهصورت آينهکاری مشاهده میشود. بهطور حتم میان آینهکار و بافنده فرش از قبل هماهنگی وجود داشته و طراح با درنظرگرفتن این موضوع نقشه را طراحی کرده که زیبایی خیرهکنندهای به این کاخ داده است.»