گزارش
پشت پرده مافیای کمک درسی
کاسبی میلیاردی از پاشنه‌آشیل نظام آموزشی مدارس
لیلا شریف- روزنامه نگار
هر دانش‌آموز ایرانی دو برابر کتاب درسی، کتاب کمک‌آموزشی دارد؛ اصلا آنقدر که بچه‌ها به کتاب کمک‌آموزشی وابسته‌اند به کتاب‌های درسی‌شان وابسته نیستند، به‌خصوص در فصل امتحانات که همه‌‌چیز باید کپسولی و فوری باشد تا دانش آموز نمره بگیرد. کتاب‌هایی که بار مالی زیادی بر دوش والدین گذاشته و تازه این جدا از شهریه مدرسه، معلم خصوصی و کلاس‌های کمک‌آموزشی و درسی دیگر است که برخی برای فرزندشان می‌‌پردازند. کتاب‌هایی که جیب خانواده‌ها را خالی و حساب ناشران را میلیاردی پر می‌کند.
سبقت کمک درسی‌ها
اما چه شد که کتاب‌های کمک‌آموزشی و درسی از کتاب‌های درسی پیشی گرفت؟ چرا هر روز تنوع این کتاب‌ها بیشتر می‌شود و بازار این کتاب‌ها رونق پیدا کرد؟ در سال‌های اخیر تغییر شیوه‌های آموزشی به چنان معادله پیچیده‌ای در ذهن والدین دانش‌آموزان تبدیل شده است که بسیاری از آنها مجبور هستند برای رفع خلأهای ایجاد شده، نه بر اندوخته‌های آموزشی خود بلکه بر کتاب‌های کمک‌درسی و آموزشی تکیه کنند. محبوبه که پسرش کلاس یازدهم انسانی در یکی از مدارس مطرح تهران است، در 2 سال اخیر بیش از 6میلیون تومان پول کتاب کمک‌آموزشی داده. او می‌گوید:«این کمک‌آموزشی‌ها به بخش جدانشدنی زندگی بچه‌های ما تبدیل شده است. بچه‌ها در مدرسه به درس‌ها گوش نمی‌دهند، اغلب معلم‌ها مباحث درسی را کامل یاد نمی‌دهند و این ما را مجبور به خرید کتاب کمک درسی می‌کند.»
2میلیون تومان برای چند کتاب
قیمت کل کتاب‌های درسی در دوره متوسطه دوم در همه رشته‌ها که وزارت آموزش و پرورش توزیع می‌کند 218هزار تومان است اما یک دانش‌آموز 10برابر این هزینه خرج کتاب‌های کمک‌درسی می‌کند. در میان تمام مقاطع تحصیلی، دانش‌آموزانی که در حال عبور از پایه ششم به هفتم، نهم به دهم و پشت کنکوری(پایه‌های دهم، یازدهم و دوازدهم) هستند، به‌دلیل آزمون‌های تستی بیش از سایر دوره‌ها به کتاب‌های آموزشی وابسته هستند. نیم‌نگاهی به قیمت کتاب‌های آموزشی مقطع تحصیلی پایه دهم تجربی در یکی از انتشاراتی‌های مطرح این حوزه نشان می‌دهد که یک دانش‌آموز باید برای کتاب‌های کمک‌درسی اصلی، حداقل 2میلیون و 200هزار تومان هزینه کند چرا که کتاب‌های فارسی دهم 275هزار تومان، جغرافیای ایران 170هزار تومان، دین و زندگی 195هزار تومان، عربی 275هزار تومان، ریاضی 186هزار تومان، شیمی 230هزار تومان، فیزیک دهم تجربی 210هزار تومان، زبان 244هزار تومان و زیست‌شناسی 180هزار تومان فروخته می‌شود.
پول ندارید، دست دوم بخرید!
از قرار، کتاب‌های کمک‌آموزشی و درسی خیلی گران هستند اما والدین مجبورند که آن را برای فرزندشان تهیه کنند تا در ماراتن امتحانات متنوع و زیاد مدارس از هم‌کلاسی‌هایشان عقب نمانند. این وسط خرید و فروش کتاب دست دوم به داد عده‌ای رسیده است و گشت‌و‌گذاری کوتاه در اپلیکیشن‌های خرید و فروش کالاهای دست دوم نشان می‌دهد بازار این کتاب‌ها به‌ویژه در فصل امتحانات رونق دارد. با جست‌وجوی کلمه «کتاب کمک آموزشی»، گزینه‌های بسیاری برای خرید کتاب‌های دست دوم پیش‌روی والدین جست‌وجوگر باز می‌شود تا شاید از این طریق، فشار مالی خرید این کتاب‌ها کمتر شود. فردی در آگهی‌های فروش مربوط به کتاب کنکور انسانی نوشته است «تمام کتاب‌ها در حد نو است.» تا از این طریق خریدار که احتمالا یک پدر یا مادر نگران از کنکور فرزندشان هستند، حاضر به پرداخت این پول بشوند؛ کتاب‌هایی که تضمین قبولی دانش آموز در امتحانات مدارس و کنکور است و خیلی زود کنار گذاشته می‌شود.
