شوفر تاکسیهای کت و شلواری
موضوع: ورود تاکسی به شهر
دستاورد: تاسیس نخستین شرکت خصوصی تاکسیرانی
هنوز شهر در سیطره درشکهچیها بود که نخستین تاکسیها در خیابانهای تهران آفتابی شدند. این پدیده مدرن دنیای جدید که مسافران را زودتر به مقصد میرساند، بهتدریج جای درشکهها را گرفت و همراه با خود واژههای تازهای چون شوفر تاکسی، کرایهکش و... را نیز وارد فرهنگ عامه کرد. فعالیت نخستین تاکسیهای تهران اما به سالهای میانی دهه20 برمیگردد. علیرضا زمانی، تهرانپژوه، در اینباره میگوید: «تاکسیها یکباره جایگزین درشکهها نشدند. این جابهجایی روندی تدریجی داشت و تا سال1352 که آخرین نسل درشکهها در پایتخت به فعالیت خود خاتمه دادند، در خیابانهای تهران هم تاکسی وجود داشت و هم درشکه. نخستین تاکسیهای تهران را شرکتی به نام ب.ب. تاکسی (B. B. TAXI) به خیابانهای شهر آورد. این شرکت سال1325 با 10دستگاه اتومبیل فیات که کرایه آنها 5قران بود مسافران را از مقابل هتلها، مراکز تئاتر و سینماها سوار میکرد. این تاکسیها مسافر بینراهی سوار نمیکردند و ساختاری شبیه به آژانسها و تاکسیهای دربست امروزی داشتند.» در تاریخ تاکسیرانی تهران، نام فخرالدوله دختر مظفرالدینشاه و همسر محسنخان امینالدوله ماندگار است. این بانوی نیکوکار سال1326، با تاسیس یک سازمان مستقل تاکسیرانی 100دستگاه تاکسی وارد کرد. او تاکسیها را در اختیار شوفرها و جوانانی که میخواستند تشکیل خانواده بدهند یا افرادی که برای تامین معیشت خانواده خود نیازمند شغل بودند قرار داد. تا سال1352 درشکهچیها پا به پای شوفرتاکسیها مسافران را در شهر جابهجا میکردند، اما بالاخره قافیه را به رانندگان تاکسی باختند. زمانی میگوید: «شهرداری تهران سال1352 تعداد 1250دستگاه تاکسی را در اختیار درشکهچیها قرار داد تا درشکهها برای همیشه با خیابانهای پایتخت وداع کنند.» نوع ماشینهایی که در تهران قدیم جواز تبدیلشدن به تاکسی داشتند هم در نوع خود جالب توجه بود. زمانی میگوید: «از سال1347 با تولید انبوه پیکان، این خودرو به اتومبیل محبوب شوفرتاکسیها تبدیل شد اما پیش از آن انواع و اقسام خودروها از فیات، فورد، شورلت، اپل و... با گرفتن جواز از شهرداری و تغییر رنگ گلگیرهای جلو و عقب به سفید به تاکسی تبدیل شدند. تغییر رنگ خودرو اما به تنهایی برای شروع بهکار شوفرتاکسیها کفایت نمیکرد. در آن دوران شوفرتاکسیها باید کت و شلوار به تن میکردند و یک آرم فلزی را که تصویر خودرو روی آن حک شده بود، روی سینه سنجاق میکردند.»