دغدغه
سوگلی سبز سفره هفت‌سین
گزارشی کوتاه از مهد تولید سبزه نوروز پایتخت
مژگان مهرابی-روزنامه نگار
خیابان پاسدار گمنام، نامش کمتر به گوش خورده و شاید اغلب ندانند این خیابان در کجای پایتخت قرار دارد. اما اگر بگوییم مهد تولید سبزه عید تهران است بیراه نگفته‌ایم. قدم به قدم این خیابان عریض و طویل، گلخانه دیده می‌شود و در همه‌شان علاوه بر گل‌های آپارتمانی، سبزه و سنبل و سینره پرورش می‌دهند. روزهای پایانی سال همیشه گلخانه‌های خیابان پاسدار گمنام شلوغند و پررفت‌وآمد. همه نوع مشتری از کسبه مغازه‌ها تا دستفروش‌ها برای خرید سبزه می‌آیند تا سوگلی سفره هفت‌سین را مهمان خانه‌های مردم کنند.
خیمه‌های مشمایی
جلوی گلخانه شلوغ است. چند مشتری برای گرفتن سفارش‌های خود آمده‌اند. یکی‌شان پیگیر سبزه‌هاست و دیگری از کارگر گلخانه می‌خواهد گلدان‌های سینره را داخل صندوق عقب ماشین بگذارد. گلخانه فضای بزرگی دارد و از بیرون می‌توان به خوبی خیمه‌های مشمایی را که در جای‌جای گلخانه برپا شده دید. عسگر امیدی‌فر، اداره امور گلخانه را برعهده دارد. او می‌گوید: «هر سال مقدار زیادی سبزه تولید می‌کنیم. معمولا از گندم و عدس استفاده می‌کنیم. گندم را از چند روز مانده به پایان سال خیس می‌کنم و وقتی نیش زد در ظرف می‌ریزم. عدس هم همین‌طور.»سبزه‌های گندم مخملی‌تر از سبزه‌های عدس به‌نظر می‌آیند. امیدی‌فر دلیلش را سرمای ناگهانی چند روز اخیر می‌داند.او به سال‌های دور برمی‌گردد: «تا 30-20 سال پیش، اینجا سراسر زمین کشاورزی و باغ بود. قنات سلیمانیه معروف از اینجا رد می‌شد. به همین دلیل هم باغ‌های سرسبزی داشت. حالا تا چشم کار می‌کند ساختمان است. با این حال هنوز تعداد زیادی گلخانه در خیابان پاسدار گمنام وجود دارد. 15–10تایی می‌شود. همه‌شان سبزه عید درست می‌کنند.»
سبزه گندم، نماد برکت سفره ها
دیوار به دیوار گلخانه پورقربانی، گلخانه دیگری است. داخل آن پیرمردی روی نیمکت چوبی رو به آفتاب لم داده و نظاره‌گر کار و تلاش کارگرهاست. دنیادیده است. خودش را محمدتقی علی‌اکبری معرفی می‌کند و اینکه از بچگی کارش کار در گلخانه بوده است. می‌گوید: «همه گلخانه‌های این راسته سبزه تولید می‌کنند. کار ما خلوتی ندارد. تابستان بذر سینره می‌کاریم تا اسفند‌ماه عمل بیاید. 2 هفته مانده به عید سبزه می‌ریزیم. امسال کمتر از سال پیش ظرف آماده کردیم. قبلا اغلب سبزه گندم و عدس می‌بردند. حالا سبزه نارنج مد شده است. گلخانه‌هایی هم در تهران هستند که فقط سبزه نارنج تولید می‌کنند چون ماندگاری‌اش بیشتر است اغلب نارنج می‌خرند. برای همین خرید سبزه گندم مثل سال‌های گذشته رونق ندارد.»
او دل خوشی از تغییر سنت ایرانی ندارد و سبز کردن گندم را نماد برکت می‌داند. علی‌اکبری مطلب جالبی درباره سبزه تعریف می‌کند که در کتب تاریخی خوانده است: «گذاشتن سبزه سر سفره هفت‌سین، یادگاری است از عهد قدیم. از دوران ایران باستان که رسم بود یکی دو هفته قبل از نوروز 12ستون از خشت خام در کاخ پادشاهان می‌ساختند و روی هر کدام یک نوع غله می‌کاشتند. معتقد بودند اگر سبزه‌ها خوب بروید سال پربرکتی است. این سنت زیبا همچنان در خانواده‌های ایرانی انجام می‌شود و حال و هوای خوشی ایجاد می‌کند. گندم و عدس را هم برای برکت و شگونش سبز می‌کردند.»
