تحول نرم در محلات تهران

گردهمایی هیأت امنای محلات شهر تهران دوشنبه ۲۱‌اسفند‌ماه ۱۴۰۲ با حضور علیرضا زاکانی شهردار تهران، مهدی چمران رئیس شورای اسلامی شهر تهران، محمد‌امین توکلی‌زاده معاون فرهنگی اجتماعی شهرداری تهران و جمعی از مدیران و مسئولان شهری پایتخت به همراه اعضای هیأت امنای محلات در محل سالن همایش‌های وزارت کشور برگزار شد. در این گردهمایی نظام‌نامه محلات الگویی محوری برای بهره‌مندی از ظرفیت مردم در مدیریت شهر عنوان و بر نقش محلات تاکید شد.

ستاد محلات ستون فقرات مدیریت شهری است

علیرضا زاکانی، شهردار تهران:  حدود ۳۰‌ماه قبل در وضعیتی مدیریت شهری تهران را به‌عهده گرفتیم که پروژه‌های پایتخت به‌دلیل بدهی و‌ وجود تنش مالی متوقف شده بود؛ وضعیت به‌گونه‌ای بود که مدیریت شهری پنجم برای پرداخت حقوق کارکنان خود نیز مجبور به قرض‌گرفتن از بانک شد؛ اما توانستیم در کمتر از یک‌ماه از آغاز مسئولیت این شرایط سخت و تنش مالی را پشت سر بگذاریم و بودجه شهرداری تهران ۵برابر نسبت به زمانی که مسئولیت مدیریت شهری را برعهده گرفته‌ایم افزایش پیدا کرده است و ما نیز در تحقق آن موفق بوده‌ایم و عملکرد شهرداری تهران از این منظر در دستگاه‌های اجرایی کشور بی‌نظیر است. همچنین در مسیر حل مشکلات مردم حرکت کردیم و توفیقاتی نیز به‌دست آورده‌ایم
در بخش توجه به محلات تهران نیز طرح من شهردارم را کلید زدیم. در «من شهردارم۱»، پروژه‌هایی که به انتخاب مردم اولویت‌بندی شد با موفقیت به ثمر رسید و این موفقیت در تکمیل پروژه‌ها سبب شد در دومین دوره «من شهردارم» با رشد چشمگیر مشارکت شهروندان به یک‌میلیون‌و۳۵۲ هزار نفر برسد. در نتیجه این مشارکت ۳هزارو679پروژه اولویت‌بندی شد. ان‌شاءالله عملیات ساخت این پروژه‌ها نیز سال دیگر به اتمام می‌رسد. معتقدیم   ستاد محلات ستون فقرات مدیریت شهری در تهران است که در آن مدیر منتخب محله موظف بوده در زیر‌مجموعه خود ده خانه را برای تجمع نخبگان و مشورت گیری از آنان ایجاد کند. سرای محلات نیز ستاد اصلی این کار است که از فروردین ماه‌۱۴۰۳ در اختیار ستادها قرار می‌گیرد. ۵۲ فعالیت و رویداد مانند «قهرمان شهر» برای به فعلیت رساندن ظرفیت‌ها و استعدادهای محلات شهر تهران طراحی شده‌است که پیشبرد این رویدادها نیز بر عهده ستاد محلات است.

گسست ارتباطی میان شهروندان آسیب‌زاست

مهدی چمران، رئیس شورای شهر تهران: در شهرهای کوچک ایران و تهران در دهه‌های قبل پیش از آنکه تهران به جمعیت ده‌میلیونی امروز برسد، شرایط به‌گونه‌ای بود که اگر برای یک نفر مشکلی پیش می‌آمد تمامی اهالی محله به یاری او می‌شتافتند؛ اما اکنون در تهران شرایط به‌گونه‌ای‌ است که شاهد ارتباطات گسسته مردم هستیم و گاهی همسایگان یک واحد مسکونی حتی از فوت همدیگر خبردار نمی‌شوند. این گسست ارتباطی میان شهروندان آسیب‌زاست و متاسفانه ما در نحوه شهرسازی خود نیز به این مهم کم‌توجهی کرده‌ایم. به‌عنوان مثال وقتی بزرگراه نواب ساخته شد، مسئولان شهری وقت بدون درنظرگرفتن پیوستگی محلات اقدام به ساخت این بزرگراه از میان محلات تهران کردند. درواقع این بزرگراه باعث گسست ارتباطات شهروندان شد. در طرف مقابل در سال ۸۳ وقتی بزرگراه یادگار امام(ره) ساخته می‌شد، مطابق طراحی اولیه بنا بود این بزرگراه نیز از وسط محلات عبور کند اما با ‌پافشاری‌های صورت‌گرفته طرح ساخت یادگار امام در راستای کاهش و رفع گسست میان محلات اصلاح شد. در هیأت امنای محلات شهر تهران نمایندگانی از دستگاه‌های مختلف مانند فراجا، سازمان آموزش و پرورش، مساجد و... در کنار معتمدان محلات قرار گرفته‌اند تا به بررسی و اولویت‌بندی چالش‌های محلات و ارائه راهکار برای آنان بپردازند. بنا بر تحقیقات جوانان بیشترین نقش را در ارائه راهکار برای حل مشکلات شهر دارند.

لزوم استفاده حداکثری از ظرفیت مردم

محمد امین توکلی‌زاده، معاون امور اجتماعی و فرهنگی شهرداری تهران: جمهوری اسلامی ایران یک نظام مردم‌پایه است و دشمنان بارها با اقدامات خود سعی در تضعیف این دو رکن داشته‌اند، اما رهبری داهیانه امامین انقلاب در سالیان گذشته باعث حفظ جمهوریت نظام در کنار بعد اسلامی آن شد. تجربه تاریخی دفاع‌مقدس نیز ثابت کرده‌است که هرگاه این دو رکن کنار هم قرار بگیرند گره‌های بزرگ کشور باز می‌شود. در تداوم نگاه مردم‌سالاری دینی نظام جمهوری اسلامی ایران ما نیز به‌دنبال استفاده حداکثری از ظرفیت مردم در مدیریت شهری بودیم؛ به همین اعتبار پس از بررسی‌ و بحث‌های بسیار «نظام‌نامه محلات» تدوین شد و به تصویب شورای شهر رسید تا الگویی محوری برای بهره‌مندی از ظرفیت مردم در مدیریت امور تهران باشد. شهر ده‌میلیونی تهران بدون بهره‌مندی از ظرفیت مردم و همراهی آنان مدیریت‌شدنی نیست؛ بر همین مبنا از همان ابتدا با تاکید شهردار به‌دنبال فعال‌سازی‌ این ظرفیت‌ها رفتیم که براساس آن ده قرارگاه در شهر تهران طی 2‌سال گذشته تشکیل شد. قرارگاه‌های شهرداری تهران برای حل چالش‌های شهری با تدبیر شهردار تهران توأمان از هم‌نشینی 3‌رکن اصلی بهره می‌برد؛ نخست ظرفیت‌های درونی شهرداری تهران دوم همراهی نهادهای بیرونی و متناظر با مدیریت شهری و سوم مشارکت‌های مردمی که از 2‌رکن دیگر نقش پر رنگ‌تری دارد. تشکیل قرارگاه اجتماعی یکی دیگر از اقدامات مهم شهرداری تهران طی 2‌سال گذشته بوده‌است که کم‌کم اثرات فعالیت این قرارگاه را در ساماندهی و جمع‌آوری معتادان متجاهر مشاهده می‌کنیم. هیأت امنای هر محله بهترین افراد برای شناسایی و اولویت‌بندی چالش‌های محله‌اند و امیدواریم با بهره‌گیری از ظرفیت هیأت امنا در کنار اجرایی‌کردن نظام‌نامه محلات بتوانیم مشکلات شهر تهران را به بهترین نحو حل کنیم.