
راز صدرنشینی شاهمیوه سولقان در بازار

نام: درخت شاهتوت
محدوده فراوانی: سولقان، درکه، طرشت، فرحزاد و کن
ویژگی گونه: مثمر، استفاده درمانی از برگ و ریشه
درخت شاهتوت یکی از درختهایی است که در بسیاری از باغهای حاشیه تهران ازجمله درکه، سولقان، فرحزاد و... کاشته میشود. سختبودن چیدن میوه این درخت، برخلاف توت سفید و همچنین محصول کم آن موجب شده است ازنظر تجاری بسیار پرسود و گرانقیمت باشد. میوه این درخت که از اوایل تیرماه تا اواسط مردادماه به بار مینشیند بسیار به مذاق طبیعتگردان حاشیهای تهران خوش میآید. میوه ترشمزه درخت شاهتوت، برخلاف توت سفید، ظرفیت فراوری زیادی ندارد و بهدلیل ترشبودن، تنها از آن شربت بهدست میآید یا بهعنوان طعمدهنده در بستنی مورد استفاده قرار میگیرد. بااینحال، خواص میوه درخت شاهتوت بسیار زیاد است و بهدلیل داشتن رنگدانههای قرمز در بهبود سلامتی بسیار مؤثر است. جالب است بدانید که سولقان قطب شاهتوت ایران به شمار میآید و سازگاری این درخت با آبوهوای این روستا موجب شده است، براساس آمارها، بیش از 160هکتار از باغهای این روستا به کاشت این درخت اختصاص پیدا کند و سالانه حدود 950تن شاهتوت روانه بازار شود. از سوی دیگر، در چند سال گذشته، برگزاری جشنواره شاهتوت در این محله موجب شده است علاقه باغداران به کشت این محصول بیش از پیش شود.
اسماعیل عسگری، یکی از باغداران سولقان، درباره ویژگیهای این درخت میگوید: «درخت شاهتوت ازنظر ظاهری دقیقاً شبیه توت سفید است، اما هم عمر طولانیتری دارد و هم برگها و میوه آن کاملاً متفاوت است. با توجه به سرما و خاک مناسب سولقان، این درخت در این روستا به خوبی رشد میکند و سرمای محیط باعث میشود آفت آن بسیار کم باشد و میزان باردهی آن دیرتر از سایر نقاط تهران باشد وگاه محصول آن تا یکماه دیرتر به بازار میرسد که همین موجب میشود قیمت شاهتوت سولقان در بازار بالاتر بنشیند.»
ارتفاع درخت شاتوت در مناطق کوهستانی تهران و دشتها فرق دارد. مثلاً در سولقان و درکه بهدلیل همجواری با کوهستان درخت بلندتر و میوهها آبدارتر است. چیدن میوه این درخت هم بسیار سخت و طاقتفرساست. عسگری میگوید: «متأسفانه بسیاری از باغداران بهواسطه نبود امکانات ایمنی حین چیدن میوه این درخت دچار حادثه میشوند. مثلاً، پدرم خدابیامرز از درخت شاهتوت افتاد و درگذشت.»
در تهران قدیم از جوشانده برگهای درخت شاهتوت برای برطرفکردن تهوع و همچنین کاهش میزان قندخون استفاده میکردند. همچنین ریشه این درخت را برای درمان مشکلات گوارشی در عطاریهای شهر میفروختند.