درخت خانگی دوسر سود
نام: درخت مو(انگور، تاک)
محدوده فراوانی: محلههای تهران
ویژگی گونه: ریشه عمیق و مقاوم در مقابل کمآبی
درخت انگور یا همان مو از درختهای پرثمر و مشتری اهالی تهران است. کاشت این درخت در خانهها از هر جهت که حساب میکردی دو سر سود بود، چراکه از برگ و میوه آن به روشهای مختلف برای تهیه غذا - مثل دلمه برگ مو – استفاده میشود و از انگورش هم علاوه بر خاصیت میوهبودنش، در تهیه سرکه و کشمش و مویز استفاده میکنند. علاوه بر آن عمر اقتصادی و 100ساله دارد. میوههای درخت انگور نوعهای مختلفی دارد که اغلب بهصورت گرد، کروی و کشیده با ظاهری خوشهای رشد میکند. هر خوشه درخت انگور بین 50تا 100دانه انگور دارد. تنه درخت انگور به رنگ قهوهای است و پوسته نازکی دارد طوری که با دست به راحتی کنده میشود. با توجه به روندهبودن درخت انگور این گیاه را اغلب در خانهها میکاشتند و به همین دلیل به درخت خانگی معروف است. نصرالله حدادی، تهرانشناس، درباره درخت و انگور تهران و محبوبیت آن و تکرار نامش در آثار تاریخی بسیاری از نویسندگان بنام میگوید: «معمولاً تهرانیهای قدیم در خانهها دو نوع درخت مثمر و غیرمثمر را میکاشتند. یکی از این درختها درخت انگور بود. میوه درخت انگور تهران که کیفیت بالایی هم داشت به انگور مهدیخانی معروف بود. این انگور شبیه انگورهای شاهرودی بود که دانههای درشتی داشت و اواخر پاییز به بار مینشست. البته آوازه انگور تهران در بسیاری از کتابهای تاریخی مانند «آثار البلاد و اخبار العباد» در قرن یازدهم هجری از کیفیت میوههای تهران و انگور آن یادشده است. علاوه بر این در کتاب «رستمالتواریخ» انگور شانی بهعنوان میوه پرآب و باکیفیت تهران ذکر شده است. البته یکی از دلایل رشد خوب این درخت و گیاهان پر محصول کیفیت آب تهران بود. بهویژه در دهه40 این موضوع باعث افزایش کیفیت محصولات کشاورزی بود.»
این تهرانشناس درباره اینکه چرا محصول میوه درخت انگور تهرانیها به مهدیخانی معروف بود میگوید: «در گذشته رسم بر این بود تا تولیدات و محصولات به نام تولیدکننده یا عامل توزیع آن شهرت پیدا کند و چون فردی به نام مهدیخان، بانی پرورش انگور در تهران بود، این انگور هم به مهدیخانی معروف بود.»