دوسر باخت

  خبر: رستم قاسمی، وزیر راه و شهرسازی نرخ جدید عوارض آزادراه‌های مشارکتی(بخش خصوصی) را برای سال۱۴۰۱ ابلاغ کرد. در این ابلاغیه، نرخ عوارض عبور وسایل نقلیه از آزادراه‌های مشارکتی(بخش خصوصی) نسبت به سال قبل 16.7 تا 101درصد رشد کرده و رکورد بیشترین افزایش به آزادراه کاشان – اصفهان تعلق داشته است. طبق قانون، درصورتی‌که خودروهای عبوری تا ۷روز پس از تردد از آزادراه‌های مجهز به پرداخت الکترونیک نرخ عوارض را پرداخت نکنند مشمول عوارض پلکانی خواهند شد.
  نقد: از دیروز که ابلاغیه مورخ 8مرداد وزارت راه و شهرسازی برای تغییر نرخ عوارض آزادراه‌های مشارکتی رسانه‌ای شد، بسیاری برای رقم بالای عوارض در مسیر آزادراه تهران شمال تمرکز کردند که رقم آن در روزهای عادی به ۹۴هزار تومان و روزهای آخر هفته و تعطیل به ۱۳۴هزار تومان می‌رسد. یعنی یک رفت‌وبرگشت از این مسیر حداقل 188هزارتومان و حداکثر 268هزار تومان فقط هزینه عوارض دارد، با توجه به توانایی مالی جامعه(به‌جز ثروتمندانی که به هر بهانه‌ای عازم ویلای شمال هستند) این نرخ‌ها پذیرفتنی نیست؛ اما اگر از منظر آن سرمایه‌گذاری به ماجرا نگاه شود که در طرح‌های زیربنایی حاضر شده و باید هزینه نگهداری و تعمیر راه‌ها را با نرخ‌های آزاد بپردازد، معادله کاملا معکوس می‌شود. نکته اینجاست که افزایش نرخ عوارض آزادراهی، با قدرت خرید مردم تناسبی ندارد و به همین دلیل آنها را وادار می‌کند از مسیرهای فرعی و جاده‌های قدیم تردد کنند. مسیرهایی که عمدتا کامیون رو بوده و کیفیت بسیار پایین‌تری نسبت به آزادراه دارند؛ خطرات جانی و استهلاک خودروی سواری در آنها بالاست. در این معادله، نه سرمایه‌گذاری به انتفاع موردنظر خود می‌رسد و نه مردم رضایت دارند؛ ازاین‌رو بهتر است تا زمانی که درآمدهای مردم واقعی‌سازی و به‌روزرسانی نشده، دولت راهکارهایی برای جبران هزینه سرمایه‌گذاران ارائه کند و از خیر بالا بردن شدید نرخ عوارض آزادراهی بپرهیزد.