نیمه‌شعبان در گوشه و کنار این سرزمین، جشن نور بوده و هست؛ وقت شادی و جشن. از برپا کردن طاق نصرت‌های باشکوه در محله‌ها، آذین‌بندی و چراغانی هر کوی و برزن، برگزاری مولودی‌ها و جشن عروسی‌ها بگیر تا احیای شب نیمه‌شعبان، نذر خون و توزیع ارزاق بین بی‌بضاعتان. با تمام اشتراکات، مردمان خوش‌قریحه و خوش‌ذوق برخی از شهرها عید نیمه‌شعبان را با آیین خاص خود جشن می‌گیرند.
آردگیز گردانی در هرمزگان
آردگیز در گویش بندری به‌معنای «الک» است. این مراسم که حدود یک قرن قدمت دارد بدین معناست که در شب نیمه‌شعبان کینه‌ها در الک ریخته و دل‌‌ها جلا داده شود. آردگیز‌گردانی در شهرهای هرمزگان به نام‌های «آربیز گردانی»، «هارگیس‌گردانی»، «هارگیزگردانی» و «حق لیلی» هم معروف است. حوالی غروب کودکان و نوجوانان با رفتن به در خانه همسایه‌ها، آردگیز را می‌اندازند و با خواندن شعرهایی ازجمله «نیمه‌شعبان امشب آردگیز کردُنن امشب» یا «حق لیلی که وقتیشن» هدیه می‌گیرند.
آیین برات در خراسان
دامنه این رسم در خراسان شمالی، جنوبی و رضوی به قدری گسترده است که به ماه شعبان در این منطقه ماه برات می‌گویند. مراسم شب‌های برات یا چراغ برات سابقه‌ای دیرینه و ریشه‌دار دارد. 3شب قبل از نیمه‌شعبان، مردم با روشن کردن شمع بر مزار مردگان خود برای شادی روح آنها دعا می‌خوانند و این چراغانی کردن مزار مردگان به چراغ برات معروف شده که با گذشت چند سده همچنان در فرهنگ مردم استان تجلی دارد. براساس اعتقادات مردم خراسان در این 3 شبانه‌روز مردگان آزاد هستند و زندگان با احسان برای آنها نه‌تنها تلاش می‌کنند تا برات آزادی آنان را از آتش جهنم کسب کنند، بلکه آزادی خود از آتش جهنم را نیز از امام زمان(عج) می‌خواهند. اعتقاد اغلب مردم خراسان بر این است که در این ایام سرنوشت هرکسی رقم می‌خورد.
جشن «شو نیمه» در یزد
یزدی‌ها به‌ویژه اردکانی‌ها هم به رسم خودشان نیمه‌شعبان را جشن می‌گیرند. روز 14شعبان در اردکان شب نیمه و در اصطلاح محلی شو نیمه گفته می‌شود. صبح روز 14شعبان، افراد با کیسه‌ای در دست یا به گردن، با شور و شوق به خانه‌های همسایگان می‌رفتند و «شونیمه برتیف انجیر وخرما درتی» می‌خواندند و همسایه‌ها هم به آنها شیرینی، انجیر خشک، خرما و حاجی‌بادام می‌دادند. صبح روز عید در بعضی از مساجد اردکان که موقوفه دارند شیرینی آلوچه‌ای بین مردم توزیع می‌کنند. می‌گویند این رسم بیش از 700سال قدمت دارد. در روز عید نیمه‌شعبان، رسم قاری‌گذاری برای اموات هم برپا می‌شود. تمام خانواده‌هایی که در یک سال گذشته فردی را از دست داده باشند، از روز 14شعبان از چند قاری قرآن دعوت می‌کنند تا قرآن قرائت کنند.
آیین‌هایی برای نیمه‌شعبان
در همینه زمینه :
