
الگوی اروپایی براینجات زاگرس
طرح مشارکت جامعه محلی برای نجات جنگلهای زاگرس با الگوبرداری از 3کشور اروپایی آغاز شد

مجید جباری-روزنامهنگار
جنگلهای زاگرس با تأمین معیشت ۱.۵میلیون جامعهمحلی و منبع ۴۰درصد آب کشور، وضعیت مناسبی ندارند و تراکم پوشش گیاهیشان بهشدت کاهش یافته است. برداشت چوب برای تهیه زغال، چرای بیرویه دام، کشاورزی زیر اشکوب در کنار هجوم آفتها، امکان زادآوری درختان جنگلی را از بین برده و یکپنجم مساحت جنگلهای زاگرس در معرض نابودی قرار دارد. طرح 4ساله نجات زاگرس در برخی شهرهای زاگرسی بهصورت پایلوت به اجرا درآمده است. اجرای طرح «جنگلداری اجتماعی» قرار است بهرهبرداری سنتی مردم از جنگلها را مدیریت کند. این طرح با تکیه بر پشتوانه علمی داخل و تجربه موفق کشورهایی با پوشش جنگلی مشابه، مثل اسپانیا، فرانسه و ایتالیا تدوین و در همه عرصههای جنگلی زاگرس اجرا خواهد شد.
الگوی موفق نجات مردمی زاگرس
یکی از نمونههای موفق که با کمک جامعه محلی در یکی از مناطق جنگلی کهگیلویه و بویراحمد و بهمدت ۴سال به اجرا درآمد، قرق کامل بود. در قرق این محدوده هزارهکتاری از دامداری و کشاورزی و همچنین جمعآوری دانههای بلوط جلوگیری شد و سرشاخهزنی اتفاق نیفتاد. رویش طبیعی ۲میلیون نهال بلوط در این محدوده، نتیجه قابلتوجهی بود که براثر این قرق کامل حاصل شد.
زاگرس پیر شده است
نقی شعبانیان، معاون امور جنگل سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور: وابستگی بیش از 50درصد زندگی مردم و جوامع محلی حاشیه جنگلهای زاگرس و بهرهبرداری سنتی از درختان، خشکسالی پیدرپی، ریزگردها و در نتیجه، طغیان آفتها و بیماریها تعادل اکولوژیکی این عرصه جنگلی گسترده را برهم زده است. زادآوری بذری در این جنگلها بهشدت ضعیف و در حد صفر شده است. فشار بیش از اندازه به جنگل از سوی جوامع محلی، مثل چرای دام و... باعث شده استقرار زادآوری برای سالهای بعد اتفاق نیفتد و عمده جنگلهای زاگرس پیر شدهاند. در طرح نجات درختان زاگرس باید «جنگلداری اجتماعی» را به اجرا درآوریم.یعنی جوامع محلی را در حفظ جنگلها درگیر و شرایطی فراهم کنیم که احیای جنگلها از نظر اقتصادی به نفع شهروندان باشد. این طرح هفته گذشته درکارگروه ملی احیای جنگلهای زاگرس با حضور محمد مخبر، معاون اول رئیسجمهور، علی سلاجقه، رئیس سازمان حفاظت محیطزیست و وزرای نفت، نیرو و جهادکشاورزی بررسی و به نتایج خوبی رسید.