سالمندان شهرک ولی‌عصرعج برای مقابله با عارضه فراموشی، سراغ بازی‌های فکری رفته‌اند
20 سال رقابت و رفاقت
رضا نیکنام| خبرنگار:
منطقه 18
وقتی از کنار دریاچه مصنوعی به سمت میدان و آبنمای اول بوستان قائم(عج) قدم برمی‌دارم با سالمندانی روبه‌رو می‌شوم که زیرسایه یکی از درختان اقاقیا و در گوشه‌ای از محوطه بوستان سرگرم تفریح و بازی هستند. آرام به سمتشان می‌روم تا ببینم چه چیزی آنها را دور هم جمع کرده و باعث شده این‌گونه از این فضا لذت ببرند. از فاصله چند متری متوجه تکه کارتن خط‌کشی شده و سنگریزه‌های سیاه و سفید چیده شده روی آن می‌شوم. سنگ‌های کوچک ردیف به ردیف هم در تقاطع ضلع‌های مکعبی‌شکل قرار گرفته‌اند. حواس همه به سنگریزه‌ها و حرکت دست بازیکنان دو طرف است تا ببینند بالاخره برنده بازی چه کسی است. یکی از حاضران عنوان می‌کند که دوز، مثل شطرنج و منچ یک بازی فکری است با این تفاوت که ابزار ساده و راحتی می‌خواهد و همیشه در دسترس است. پاتوق دوزبازی سالمندان 20 سالی می‌شود که در بوستان قائم(عج) راه‌اندازی شده و اکنون تعدادی از آنها این بازی فکری و هوشی را به شکل حرفه‌ای دنبال می‌کنند. هدف از این کارشان در کنار تفریح، مقابله با بیماری فراموشی در دوران سالمندی است.
سال‌ها از راه‌اندازی پاتوق دوزبازی سالمندان در بوستان قائم(عج) می‌گذرد و افراد حرفه‌ای و مبتدی این بازی بین اهالی شناخته شده هستند. «جهانگیر سلطانی»، «مجید نجاتی» و«تیمور معروفی» در دوزبازی، سابقه‌دار هستند و آوازه مهارتشان به گوش ساکنان دیگر محله‌ها از جمله دوزبازان حرفه‌ای بوستان بنفشه در شهرک ولی‌عصر(عج) رسیده است. ناگفته پیداست در این رقابت‌ها برد و باخت اهمیتی ندارد. سالمندان با هم دوستانه رقابت می‌کنند و این پاتوق محلی، بهانه‌ای است برای دورهمی و دور شدن آنها از دغدغه‌ها و مشکلات زندگی.
دوزبازی سالمندان در بوستان قائم(عج)، بیشتر در اوقات عصرگاهی انجام می‌شود. افرادی که بخشی از اوقات فراغت خود را در این محل می‌گذرانند بیشتر بازنشسته‌های دولتی یا مشاغل آزاد مثل بنایی، گچ‌کاری و... هستند و بین 60 تا 75 سال دارند. جوانان و رهگذران وقتی سالمندان را سرگرم دوزبازی می‌بینند، برای دقایقی به بازی ساده آنها توجه و تلاش می‌کنند خودشان هم بازی کنند.
«صفر مرادی» از اعضای باسابقه پاتوق دوزبازی بوستان قائم(عج) است. او می‌گوید: «امروزه بازی‌های رایانه‌ای بخش مهمی از اوقات فراغت بچه‌ها را پر می‌کند. بنابراین با تشویق نوجوانان و جوانان به انجام بازی‌های ساده، فرزندانمان برای ساعتی از بازی دسته‌جمعی و سودمند لذت می‌برند. ضمن اینکه یاد می‌گیرند با انجام بازی‌هایی مثل دوز و شطرنج، حافظه خود را تقویت کنند و در دوران سالمندی دچار عارضه فراموشی نشوند.»
او درباره تاریخچه شکل‌گیری این پاتوق می‌گوید: «سال 1376 اتفاقی با تعدادی از سالمندان آشنا شدم که عصرها به این بوستان می‌آمدند و دوزبازی می‌کردند. یادم می‌آید اوایل تعدادشان خیلی نبود ولی به مرور این بازی بین اهالی جا باز کرد. فکر می‌کنم الان مسابقه دوزبازی، تفریح روزانه و دائمی بیش از 200 نفر از ساکنان این محله باشد.» «محمد بابایی شایگان» از دیگر سالمندانی است که این بازی را به خوبی می‌شناسد و در طول این مدت تجربه فراوانی از چیدن سنگریزه‌ها در صفحه دوز و شکست حریفان به دست آورده است.
او می‌گوید: «این بازی در عین سادگی بسیار جذاب و مهیج است. چون دوزبازی را می‌توان روی یک ورق مقوا یا کارتن بی‌مصرف هم انجام داد. وقتی می‌توانیم با این وسایل ساده و در دسترس اوقات شاد و مفرحی برای خودمان بسازیم، چرا دست روی دست بگذاریم و به مسائل بیهوده زندگی فکر کنیم. ضمن اینکه این بازی فکری کمک می‌کند تا ذهنمان را برای انتخاب راه درست زندگی تقویت کنیم.»
«محمد حاجی مرادی» یکی از بازنشستگان هم‌محله‌ای است که مثل همیشه به پاتوق دوزبازی سالمندان بوستان قائم(عج) آمده تا از رقابت با دوستان همسن خود لذت ببرد. او می‌گوید: «ما در اینجا دوستان زیادی پیدا کرده‌ایم. بیشتر وقت‌ها برای خواندن نمازجماعت یا شرکت در دیگر مراسم با هم به مسجد و حسینیه محله می‌رویم. گاهی پیش می‌آید که متوجه بروز مشکلی در زندگی فردی آبرو‌مند می‌شویم و همه کمک می‌کنیم تا مشکل برطرف شود.»
شناسایی نخبگان ورزشی سالمند
«اسماعیل شاهی» مدیر اداره ورزش شهرداری منطقه 18 عنوان می‌کند که سلامت و تندرستی سالمندان مانند دیگر اقشار جامعه برای مدیریت شهری اهمیت دارد. او می‌گوید: «اکنون بیشتر استفاده‌کنندگان از ایستگاه‌های ورزش صبحگاهی در بوستان‌های منطقه، سالمندان هستند. در همه بوستان‌ها وسایل ورزشی مناسب نصب شده که این گروه از شهروندان از آنها استفاده می‌کنند، ضمن اینکه با راه‌اندازی کانون سالمندان در طول سال خدمات و امکانات متنوعی در اختیار این اقشار قرار می‌گیرد، مثل شرکت در مسابقات بومی و محلی یا اردوهای زیارتی و تفریحی.» البته شاهی در بخش دیگری از صحبت‌هایش عنوان می‌کند که متأسفانه هنوز نخبگان ورزشی در رده سنی سالمندان شناسایی نشده‌اند. او ادامه می‌دهد: «اکنون منطقه 18 در مسابقات استانی در رشته‌ها و در رده‌های سنی مختلف نماینده ورزشی دارد، اما باید تیم پیشکسوتان را نیز در رشته‌های گوناگون از جمله شطرنج، طناب‌کشی، دوز، دو و میدانی، پرتاب دارت، دوچرخه‌سواری، پینگ‌پنگ و... تقویت کرد که چاره کار شناسایی نخبگان ورزشی در رده سالمندان از طریق شورایاری‌ها و انجمن‌های خودجوش محلی است.»
در همینه زمینه :
