بازیگرانی که نقش بازیگران را بازی می‌کنند

شقایق‌عرفی‌نژاد؛ روزنامه‌نگار

نمایش‌هایی با موضوع خود نمایش و بازیگران تئاتر همیشه اجرا می‌شدند و برای مخاطبان هم جذاب بودند، اما شاید هیچ‌وقت پیش نیامده بود که تعداد زیادی از اجراها که همزمان در سالن‌های مختلف روی صحنه‌اند، چنین موضوعی داشته باشند.
یک نگاه به فهرست و موضوع نمایش‌ها نشان می‌دهد این روزها 8نمایش همزمان روی صحنه‌‎اند که یا درباره نمایش هستند یا در باره بازیگران. این نمایش‌ها که در تئاترشهر، تماشاخانه ایرانشهر، خانه هنرمندان و تماشاخانه‌های خصوصی اجرا می‌شوند، بازیگران و گروه‌های تئاتری را در موقعیت‌های مختلف به تصویر می‌کشند:

فردریک: در سالن اصلی تئاترشهر نمایش «فردریک» از متن‌های اریک امانوئل اشمیت با کارگردانی حمیدرضا نعیمی ‌در حال اجراست که درباره یک بازیگر تئاتر در قرن نوزدهم است.فردریک لومتر، بازیگری افسانه‌ای است که تمام نقش‌ها و ژانرها را امتحان کرده است. او میلی سیری‌ناپذیر برای بازیگری دارد و حالا چند ماهی است که در میان تماشاگران متوجه 2چشم میشی‌رنگ می‌شود که در تاریکی فضای سالن نمایش مثل چشم گربه می‌درخشند و این سرآغاز نمایشنامه شورانگیزِ اریک امانوئل اشمیت است.

من نوید نیستم!: در ‌کافه ‌سالن ‌چهارسوی تئاترشهر ‌نمایش «من نوید نیستم» کار علی خوشرو در حال اجراست که درباره بازیگری است که عاشق نوید محمدزاده است.
او آنقدر خودش را در شکل نوید محمدزاده می‌بیند که دچار سرگردانی و چالش‌ها و اختلال‌های شخصیتی و هویتی می‌شود و سعی می‌کند خود واقعی‌اش را پیدا کند.

توافق‌نامه :‌ نمایش «توافق‌نامه» که از چند روز دیگر در سالن ‌ناظرزاده ‌کرمانی تماشاخانه ایرانشهر ‌اجراهایش را شروع می‌کند، نوشته فیلیپ کلودل است و کورش سلیمانی آن را روی صحنه برده است. این نمایش درباره 2دوست قدیمی ‌است که پس از مدت‌ها یکدیگر را می‌بینند؛ یکی بازیگری است متوسط و دیگری نمایشنامه‌نویسی ناموفق. بازیگر می‌خواهد آپارتمانش را بفروشد و برای این کار از دوستش درخواست می‌کند که در زمان امضای توافقنامه آنجا حضور یابد تا خیال خریدار راحت باشد. در انتظار خریدار و در آپارتمان خالی گفت‌وگوی 2دوست درباره زندگی شخصی، رفاقت، تئاتر، فروش خانه و موضوعات مختلف به شوخی، ‌تمسخر و تخریب، ‌ پرخاشگری و حتی در لحظاتی به نزاع کشیده می‌شود و خریدار از همه جا بی‌خبر با حضورش ماجراهای غافلگیرکننده دیگری را رقم می‌زند.

جنون محض: در تالار ‌فرهنگ که به‌تازگی بازگشایی شده، «جنون محض» تلاش‌های یک گروه تئاتر را نمایش می‌دهد. متن این نمایش از مایکل فرین است که بارها و بارها در صحنه‌های تئاتر اروپا اجرا شده است. علیرضا کوشک‌جلالی سال گذشته این نمایش را اجرا کرد و حالا برای بار دوم این نمایش در تالار فرهنگ روی صحنه رفته است.  جنون محض تئاتر درجه یکی است که ریشه در کمدی‌های یونان و کمدی‌های شکسپیر به‌خصوص کمدی اشتباهات دارد و با سلاح خنده تماشاچیان را از فضای روحانی صحنه به فضای روزمره پشت صحنه می‌برد. بسیاری از منتقدان از آن به‌عنوان مانیفست عشق به تئاتر یاد می‌کنند؛ چراکه این هنرمندان با وجود هرج و مرج و آنارشی موجود در زندگی خصوصی‌شان سعی می‌کنند که نمایش را به‌خوبی روی صحنه اجرا کنند که البته به‌خاطر مشکلات عدیده تقریبا غیرممکن است.

انسان / اسب، پنجاه / پنجاه:  نمایش تحسین شده «انسان / اسب، پنجاه / پنجاه» هم که در سالن شهرزاد در حال اجراست، با نگاهی به نمایشنامه «زیک و زاک» نوشته برتولت برشت درباره بازیگرانی است که بازماندگان اردوگاه‌های نازی‌ هستند.
درهای ساختمان موزه‌ای که سال‌ها پیش اردوگاه مرگ بوده به روی زن و مرد بازیگری باز می‌شود. این دو تنها بازماندگان آن قربانگاه هستند که از آنجا فرار کرده بودند. ارواح کشته‌شدگان که بازیگرانی بودند با فعالیت‌های ضدفاشیستی، فراخوانده می‌شوند و در جهانی وهم‌آلود نمایشی که مجبور بودند زیر شکنجه بازی کنند تا زنده بمانند، دوباره جان می‌گیرد.این نمایش نوشته ‌هاله ‌مشتاقی‌‌نیا و مرتضی ‌اسماعیل‌کاشی است که با کارگردانی مرتضی ‌اسماعیل‌‌کاشی روی صحنه رفته است.


چراغ تئاتر : چراغ تئاتر هم نمایش دیگری است که با موضوع تئاتر و بازیگران آن در خانه هنرمندان ایران روی صحنه رفته است. این نمایش نوشته و کار حامد شیخی است و با الهام از «نمایشنامه دوشخصیتی» اثر تنسی ویلیامز داستان اکبر و همسرش سرور را روایت می‌کند که وارد یک سالن متروکه می‌شوند تا نمایش خود را اجرا کنند، اما چراغ آنجا خاموش است.
در دوران رکود تئاتر، حضور مرد بازیگر در فضای سالن باعث می‌شود او در ذهن و توهم، با گروه خود روبه‌رو شود و اینکه چرا دیگر آنان تئاتر کار نمی‌کنند.
این نمایش ایرانی و کمدی و با دکور مینیمال، با موسیقی زنده همراه است و با طرح مشکلات مربوطه قصد دارد تلاشی برای روشن ماندن چراغ تئاتر داشته باشد.