آماده‌باش برای آتش‌سوزی

زینب شهریاری| شیراز - خبرنگار:

یکی از معضلاتی که هر ازگاهی در فارس تیتر اخبــار مــی‌شــود، آتش‌سوزی‌های وسیع در مراتع و مناطق پرپوشش است. بیشتر این آتش‌سوزی‌ها بر اثر سهل‌انگاری عامل انسانی رخ می‌دهد و با متخلفان از طریق مراجع قضایی برخورد می‌شود. اما آنچه در این بین اهمیت قابل ملاحظه‌ای دارد، تأمین و تکمیل تجهیزات، همچنین آماده‌سازی جوامع محلی برای اطفای حریق در کوتاه‌ترین زمان است.


آتش‌سوزی‌های وسیع ابتدای سال

مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان در خصوص آتش‌سوزی‌ها در سطوح وسیع به ویژه در فصل تابستان می‌گوید: در 3 ماهه اول امسال 24 فقره آتش‌سوزی وسیع در استان رخ داده که عمده آنها در منطقه داراب بوده است.
«مهرزاد بوستانی» با بیان اینکه این تعداد آتش‌سوزی در مساحتی به میزان 98 هکتار حادث شده است، می‌افزاید: اگرچه نسبت به سال‌های اخیر به ویژه بهار سال 95 آتش‌سوزی‌ها در فارس از کاهش 68 درصدی برخوردار بوده است، اما نسبت به مدت مشابه سال 96 با آمار یکسانی مواجه بودیم. وی آمار آتش‌سوزی‌های سال گذشته را 178 فقره در وسعتی به میزان 560 هکتار اعلام می‌کند و ادامه می‌دهد: بیشترین آتش‌سوزی‌ها در مناطق پرپوشش مانند داراب، جهرم، سپیدان، مرودشت، کامفیروز، شیراز، رستم، ممسنی، کازرون، نی‌ریز و استهبان رخ داده است.


برخورد با متخلفان

مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان عامل انسانی را مهم‌ترین دلیل این آتش‌سوزی‌های وسیع می‌داند و می‌گوید: بخشی از آتش‌سوزی‌های ناشی از عوامل انسانی با سهل‌انگاری و بخشی عمدی اتفاق افتاده است. البته عمده این آتش‌سوزی‌ها ناشی از سهل‌انگاری افراد بوده است. بوستانی به برخورد با افراد متخلفی که با دستکاری موجب برهم زدن نظم طبیعت شده‌اند، اشاره و اضافه می‌کند: سال گذشته برای 12 نفر پرونده تشکیل و به مراجع قانونی و قضایی تحویل داده شد. اما متاسفانه آن گونه که انتظار داشتیم با افراد خاطی برخورد نشد که با توجه به اهمیت این مباحث نیازمند برخورد قاطع و جدی‌تر دستگاه قضایی با این افراد هستیم. وی می‌افزاید: در 3 ماهه اول امسال نیز برای 5 نفر پرونده تشکیل و به مراجع قضایی ارسال شده است.


بهره‌گیری از نیروهای مردمی

مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری همچنین به تمهیدات این اداره کل در رابطه با کاهش میزان آتش‌سوزی‌های وسیع در استان اشاره می‌کند و با تاکید بر اینکه بیشترین سرمایه‌گذاری و برنامه‌ریزی روی مباحث پیشگیری و فرهنگ‌سازی میان مردم و بهره‌برداران بوده است، می‌گوید: تاکنون بیش از 205 گروه مردمی‌در نقاط حساس و بحرانی تشکیل داده‌ایم که در مناطق حضور دارند و امکانات و تجهیزاتی مانند بیل، ظرف‌های آب و آتش‌کوب در اختیار آنها قرار داده شده است تا در صورت بروز آتش‌سوزی پیش از حضور نیروهای تخصصی و عملیاتی، کار را آغاز کنند.

بوستانی با بیان اینکه با بخشداران، دهیاران و فرمانداران استان نیز هماهنگ هستیم و به آنها مسئولیت‌هایی در زمان بروز حادثه واگذار شده است، می‌افزاید: تاکنون حدود 100 قرقبان فصلی مشغول به کار و در مناطق آسیب‌خیز مستقر شده‌اند.
وی استقرار 3 ایستگاه پایش در مناطق حساس مانند پاسارگاد و فیروزآباد و پیش بینی استقرار بالگرد در زمان نیاز را دیگر برنامه‌های این اداره کل در مواقع آتش‌سوزی برمی‌شمارد و اضافه می‌کند: برای استقرار بالگرد در کمترین زمان ممکن در سطح کشوری قراردادی تنظیم کرده‌ایم که در زمان نیاز از طریق پایگاه جنوب کشور هماهنگی‌ها برای اعزام انجام شود. به گفته این مقام مسئول، رایزنی‌ها با تیپ 35 زرهی و 75 هوابرد شیراز انجام شده و در راستای آمادگی این نیروها، کارگاه‌های آموزشی نیز برگزار شده است.
بوستانی اضافه می‌کند: بیشترین برنامه‌ریزی‌های این اداره کل روی گروه‌های مختلف مردمی و تشکل‌های مردم‌نهاد است.


اعتبارات و خرید تجهیزات

مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری همچنین به اعتبارات تخصیص یافته برای جبران آتش‌سوزی‌های سال گذشته در فارس اشاره می‌کند و می‌گوید: در سال 96 بخشی از اعتبارات تخصیصی صرف خرید ماشین آلات و خرید تجهیزات اطفاء حریق شده است.
بوستانی با بیان اینکه اعتبار تخصیص یافته 5/2 میلیارد تومان بوده است، ادامه می‌دهد: علاوه بر این میزان اعتبار، بخشی از اعتبارات 3 درصد نفت و گاز استان توسط مدیریت بحران استانداری برای خرید امکانات و تجهیزات این اداره کل در زمان آتش‌سوزی اختصاص داده شد.

وی با تاکید بر اینکه بیشترین نیاز در زمان آتش‌سوزی به امکاناتی نظیر موتورسیکلت، ماشین آلات و نیروهای گشت مراقبت برای اطلاع‌رسانی است، اضافه می‌کند: اگرچه اعتبارات اختصاص داده شده پاسخگوی حجم زیاد آتش‌سوزی‌ها نیست و کفاف نمی‌دهد اما برای احیا و بازسازی مراتع آسیب‌دیده مؤثر است. بوستانی تراکم پوشش گیاهی و صعب العبور بودن را از مشکلاتی عنوان می‌کند که در زمان آتش‌سوزی موجب کندی عملیات می‌شود.
وی ادامه می‌دهد: بالگرد و استفاده از چارپا در مناطق صعب العبور کارایی دارد اما علاوه بر این تمهیدات، با هماهنگی راه و شهرسازی استان نیز مقرر شده است تا امکاناتی برای حضور افراد در مناطق صعب العبوری که دچار آتش‌سوزی می‌شوند، در اختیار تیم عملیاتی قرار گیرد.


احیای پوشش‌های گیاهی

مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان به بذرکاری و بذرپاشی حدود 2 هزار هکتار از اراضی مرتعی و بوته‌ای مناطقی که سال گذشته دچار آتش‌سوزی شده بودند، اشاره می‌کند و می‌گوید: این مهم با همکاری تشکل‌های مردم‌نهاد در سراسر مناطق آسیب‌دیده انجام شد. «مهرزاد بوستانی» می‌افزاید: گاهی مواقع در فضای اجتماعی اعلام می‌شود که فلان منطقه دچار آتش‌سوزی شد، جنگل نابود شد و پوشش گیاهی از بین رفت. اما باید گفت که در واقعیت این مهم رخ نمی‌دهد چون بخشی از پوشش گیاهی با بذرکاری، قرق یا نزولات آسمانی به طور طبیعی بازسازی و احیا می‌شود؛ به عنوان مثال آتش‌سوزی سال 95 در منطقه سپیدان در سطح وسیعی رخ داد اما امروز به طور کامل پوشش گیاهی این منطقه احیا شده است. وی اضافه می‌کند: اگرچه پوشش درختی و جنگلی ما در آتش‌سوزی آسیب می‌بیند، اما پوشش مرتعی و گیاهان یک‌ساله، قابل احیا و بازسازی است.