درخشانی را به ظرف ها هدیه بدهید
یکی از کارهایی که این روزها باعث هدر رفت منابع طبیعی می‌شود، شستن ظروف است. آیا شما با روش‌های اقتصادی و محیط‌زیست‌دوستانه شستن ظروف آشنا هستید؟
تارا ذکایی
خبرنگار
چه ظرف‌ها را با دست می‌شویید و چه با ماشین ظرفشویی،در هر دوحالت راهکارهایی وجود دارد که برای اقتصادی‌کردن این شست‌وشو چه از نظر مالی و چه از نظر صرفه‌جویی در انرژی به کمک شما می‌آید. راهکارهای زیر بخشی از رایج‌ترین کارهایی است که می‌توانید انجام دهید.
خاموشی خشک‌کن
استفاده از ماشین ظرفشویی کم‌کم بین خیلی از خانواده‌های ایرانی جا افتاده است؛ منتها نحوه استفاده درست و اقتصادی از این ماشین‌ها را هم باید یاد گرفت که هم از طرفی مانع اتلاف انرژی شود و هم از طرف دیگر پولی که با زحمت به‌دست آمده را با اشتباه از دست نداد. ماشین‌های ظرفشویی وضعیت‌های مختلفی دارند و بسته به اینکه چقدر زمان به آنها بدهید یا نوع ظرفی که داخلشان گذاشته‌اید چه باشد وضعیت شست‌وشوی متغیری خواهند داشت. چیزی که در تمام این وضعیت‌ها مشترک است حالت خشک‌کن ظروف است. وقتی کار شست‌وشوی ظرف‌ها تمام می‌شود ماشین ظرفشویی شروع به خشک‌کردن آنها با باد داغ می‌کند. برای همین هم وقتی در ماشین را باز کنید می‌بینید که ظرف‌ها علاوه بر اینکه خشک شده‌اند خیلی هم داغ هستند و حتی در چند لحظه اول بعد از اتمام کار نمی‌شود به آنها دست زد و باید صبر کرد تا خنک شوند.
این وزش باد گرم شاید خیلی زود ظرف‌ها را خشک کند اما کلی برق مصرف می‌کند که پولش روی قبض شما خودنمایی خواهد کرد. بهتر است تنظیمات ماشین را به‌صورت دستی یا با گرفتن راهنمایی از مرکز خدمات پس از فروش آن طوری عوض کنید که بعد از اتمام شست‌وشو وضعیت خشک‌کن فعال نشود. درست است که برای خشک‌شدن ظروف بدون باد گرم مدت زمان بیشتری صرف خواهد شد اما هم انرژی ذخیره می‌شود و هم پول. در چنین حالتی کافی است در ماشین را به‌صورت کامل یا حتی نیمه باز کنید. نهایتا نیم ساعت بعد ظرف‌ها خشک و آماده چیده شدن در کابینت هستند و پولی که با زحمت به‌دست آمده در جیب می‌ماند. مقدار این پول مساوی است با 110کیلو وات بر ساعت در یک‌سال که باید در هزینه هر کیلووات بر ساعت ضرب شود.
تمیزی قبل از شست‌وشو
یکی از روش‌های غلطی که به‌خصوص بعضی از فیلم‌ها در مورد استفاده از ماشین ظرفشویی به ما یاد می‌دهند این است که شما بازیگر مورد علاقه‌تان را در حالی می‌بینید که ظرف‌ها را قبل از گذاشتن در ماشین ظرفشویی آب می‌کشد و بعد داخل ماشین می‌چیند. این کار علاوه بر اینکه در نوع خودش کثیف‌کاری است اضافه کاری هم هست! وقتی قرار است تمام ظرف‌ها داخل ماشین خیس و شسته شوند دیگر چه نیازی به آبکشی قبلی است؟ با این کار هم آب هدر می‌رود و هم هزینه بی‌خودی سر جیبتان می‌ماند. در عوض هرقدر آبکشی ظرف‌ها قبل از قرار دادنشان داخل ماشین ظرفشویی غیرضروری است پاک‌کردن آنها از خرده‌های غذا و سبزیجات کاملا واجب است. شما قبل از قرار دادن ظرف‌ها در ماشین باید آنها را از تکه خرده‌های غذایی که به آنها چسبیده پاک کنید. این کار را هم با یک برس مخصوص شست‌وشوی ظروف که مرطوب شده یا حتی یک قاشق یا دستمال می‌توانید انجام دهید. خرده‌های غذا را داخل سطل زباله بریزید و بعد ظرف‌ها را در ماشین بگذارید. این جوری با صحنه وحشتناک بازکردن ماشین و دیدن ظرف‌هایی که گوشه‌شان لک مانده روبه‌رو نمی‌شوید و مجبور نمی‌شوید دوباره کاری کنید! حالا این دوباره‌کاری می‌خواهد به شکل شستن ظرف کثیف با دست باشد یا دوباره روشن‌کردن ماشین!
آداب شستن ظرف با دست
هرقدر هم که نقش ماشین ظرفشویی در آشپزخانه ما پررنگ باشد باز هم زمان‌هایی هست که روشن‌نکردن ماشین به‌صرفه‌تر از روشن کردن آن است،پس اگر ظرف‌ها زیاد نبودند ماشین ظرفشویی را روشن نکنید. در این مواقع بهترین کار استفاده از همان روش سنتی یعنی شستن ظرف ها با دست است. منتها همین روش را هم می‌شود به‌صرفه کرد! از موارد زیر برای هر چه اقتصادی‌تر کردن شست‌وشوی سنتی ظروف کمک بگیرید:
اگر ظرفشویی شما دو سینکه است راه‌آب یکی از سینک‌ها را بپوشانید و بعد از جداکردن ته‌مانده غذاها از ظرف‌ها و ریختن آنها در سطل زباله ظرف‌ها را داخل سینکی که راه‌آبش را پوشانده‌اید قرار دهید. بعد کمی مایع ظرفشویی و آب ولرم رویشان بریزید و بگذارید خوب خیس بخورند. بعد از اینکه ظرف‌ها خیس خوردند کافی است با فشار کم و حتی آب رو به خنک آنها را با اسکاچ و مایع ظرفشویی بشویید. اینطوری نه‌تنها در مصرف آب صرفه‌جویی می‌کنید که لازم نیست وقت زیادی را سر پا بایستید و ظرف بشویید.
قابلمه‌ها و ظروفی که نچسب نیستند و احتمالا به ته آنها غذا چسبیده را معمولا نمی‌توان داخل سینک گذاشت چون تمام فضای آن را می‌گیرند. کمی مایع ظرفشویی داخل این ظروف بزرگ بریزید و آب ولرم را رویشان بگیرید و بگذارید خیس بخورند. بعد مراحل بالا را در مورد این ظروف نیز تکرار کنید.
برای هر کدام از اعضای خانواده یک لیوان رنگی یا یک ماگ با طرحی متفاوت از دیگران تهیه کنید تا لازم نباشد برای هر بار آب یا چای خوردن لیوان تازه‌ای مورد استفاده قرار بگیرد. شما حتی می‌توانید روی ماگ‌ها طرح‌های مورد علاقه هر کدام از اعضای خانواده را چاپ کنید یا حتی عکس خود فرد را روی لیوان بیندازید.
موقع شستن ظروف با مایع ظرفشویی حواستان به ریه‌هایتان باشد. اگر بوی مایع ظرفشویی‌تان خیلی تند است یا آن را عوض کرده یا هود را روشن کنید یا درز پنجره را باز‌بگذارید. بوی تند مواد شوینده برای انسان مفید نیست.
برای خشک‌کردن دست‌ها یا ظروف از دستمال‌های آشپزخانه استفاده نکنید و در عوض 2 حوله جدا داشته باشید که یکی برای خشک‌کردن دست‌ها و دیگری برای خشک‌کردن ظروف باشد. اینطوری در مصرف دستمال کاغذی صرفه‌جویی زیادی خواهید کرد.
اگر شیر آب آشپزخانه قدیمی است و مدل پیچی دارد آن را در نخستین فرصت عوض کرده و مدل‌های اهرمی را جایگزین مدل‌های قدیمی کنید. استفاده با شیر آب اهرمی به‌مراتب ساده‌تر از شیر آب پیچی است و در عین حال بسیار هم به صرفه خواهد بود.
حتما جلوی راه‌آب سینک‌ها را با توری بپوشانید و نگذارید خرده آشغال‌ها راه‌آب را بپوشانند. این خرده‌آشغال‌ها به مرور راه آب را می‌پوشانند که یا باید با مواد شیمیایی بازش کنید یا هزینه کرده و تعمیرکار بیاورید.
برندهای سازنده مواد شوینده را بررسی کنید و ببینید کدام‌ها دوستدار محیط‌زیست هستند. سعی کنید محصولات شوینده‌تان را از آن برند‌ها تهیه کنید.
نکته سلامت
ماشین‌های ظرفشویی امکان شست‌وشوی ظروف با قرص یا مایع مخصوص ماشین ظرفشویی را به شما می‌دهند. انتخاب شما هر‌کدام که هست دنبال گزینه‌هایی بروید که فاقد کلرین(Chlorine) هستند. کلرین نوعی شوینده است که خیلی زود رادیکالیزه شده و تبدیل به ارگانوکلرین می‌شود. ارگانوکلرین‌ها خانواده‌ای از مواد شیمیایی هستند که شامل دیوکسین می‌شوند. حالا دیوکسین چیست؟ یکی از مواد شیمیایی که سرطان‌زاست! در حقیقت هرگونه بخاری که بعد از بازکردن ماشین ظرفشویی از ماشین بیرون بیاید و در فضای خانه و آشپزخانه شما بپیچد می‌تواند سرطان‌زا باشد؛ البته اگر این نکته را رعایت نکرده و به ترکیبات قرص یا مایع ظرفشویی خریداری شده‌تان دقت نکنید.
