شکستن مرگبار استخوان‌ها

پروانه بندپی- روزنامه‌نگار

پوکی استخوان در ایران شیوع بالایی دارد. تازه‌ترین آمار وزارت بهداشت حاکی از آن است که بیش از60درصد افراد بالای 50سال درگیر این بیماری هستند، آماری نگران‌کننده که می‌گوید از هر 2 زن یک نفر و از هر ۴مرد یک نفر در سنین بالای ۵۰سال، شکستگی ناشی از پوکی استخوان را تجربه می‌کنند.
افشین استوار، رئیس مرکز تحقیقات استئوپروز پژوهشگاه علوم غدد و متابولیسم دانشگاه علوم پزشکی تهران در این رابطه به همشهری می‌گوید: «40تا 42درصد زنان بالای 60سال و 37درصد زنان بالای 50سال دچار پوکی استخوان هستند. این سن وقتی از 75سالگی می‌گذرد، به حدود 80درصد می‌رسد و نشان می دهد که این بیماری شیوع خیلی بالایی در کشورمان دارد.» به‌گفته استوار، «دوسوم بیماران مبتلا به پوکی استخوان از بیماری خود آگاه نیستند. چون هیچ وقت نمی‌دانسته اند که برای بررسی سلامت استخوان خود باید به پزشک مراجعه کنند یا تست تراکم استخوان بدهند.»

یک تصور غلط درباره پوکی استخوان
تصور بسیاری از مردم این است که پوکی استخوان، یک بیماری زنانه است و مردها درگیر آن نمی‌شوند. اما رئیس مرکز تحقیقات استئوپروز پژوهشگاه علوم غدد و متابولیسم دانشگاه علوم پزشکی تهران می‌گوید: «پوکی استخوان به هیچ عنوان بیماری مخصوص زنان نیست و مردها هم به آن مبتلا می‌شوند و لازم است که هم خانم‌ها و هم آقایان از سلامت استخوان‌های خود مطمئن شوند.»افشین استوار به آماری از ابتلای مردها به این بیماری هم اشاره‌ای می‌کند و می‌گوید: «در مجموع 24درصد آقایان بالای 50سال در ایران پوکی استخوان دارند؛ یعنی از هر 4مرد بالای50سال، یک نفر به این بیماری مبتلاست. پس این باور که مردها پوکی استخوان نمی‌گیرند، باوری غلط و نادرست است.»

بیماری ای که علائم مشخصی ندارد
رئیس مرکز تحقیقات استئوپروز پژوهشگاه علوم غدد و متابولیسم دانشگاه علوم پزشکی تهران به این نکته مهم اشاره می‌کند که «تراکم معدنی استخوان تا حدود 30سالگی افزایش پیدا می‌کند. یعنی حداکثر توده استخوانی تا حدود 30سالگی اتفاق می‌افتد. بعد از آن با افزایش سن، توده و تراکم استخوانی کاهش پیدا می‌کند و هرقدر که سن بالاتر می‌رود، این توده استخوانی هر سال مقدار بیشتری کاهش پیدا می‌کند.»
این استاد دانشگاه می‌گوید:«در زنان بعد از رسیدن سنین یائسگی، به‌دلیل کاهش ترشح هورمون‌های استروژن و پروژسترون (هورمون‌های جنسی زنانه) که روی سلامت استخوان اثر حفاظتی دارند، کاهش توده استخوانی سرعت پیدا می‌کند؛ بنابراین احتمال ابتلا به پوکی استخوان و شکستگی‌ها در زنان به‌خصوص پس از سن یائسگی افزایش می‌یابد.»

شکستن مرگبار استخوان‌ها
حالا چرا پوکی استخوان اهمیت دارد؟ چون این بیماری، هم درمان دارویی دارد و هم درمان غیردارویی. دکتر استوار در این رابطه به همشهری می‌گوید: «چیزی که در این بیماری اهمیت بالایی دارد، این است که این بیماری منجر به شکستگی استخوان‌ها در نواحی مختلف بدن می‌شود. یعنی مهم‌ترین پیامد این بیماری، شکستگی استخوان‌هاست.»رئیس مرکز تحقیقات استئوپروز پژوهشگاه علوم غدد و متابولیسم دانشگاه علوم پزشکی تهران توضیح می‌دهد: «شکستگی در هر استخوانی از بدن اتفاق می‌افتد اما در 3ناحیه بدن بیشتر از بقیه رخ می‌دهد؛ مچ دست، مهره‌های ستون فقرات و لگن (گردن استخوان ران) که سومی، شدیدترین نوع شکستگی ناشی از پوکی استخوان و بسیار خطرناک است؛ به‌طوری که از هر 2 نفر مبتلا به شکستگی لگن، یک نفر فوت می‌کند.»
* متن کامل این مطلب را در همشهری آنلاین بخوانید.