جامعه
تمنای شادی در شهر
یک جامعه‌شناس: باید برای شادبودن، سرحال بودن و روحیه داشتن شهروندان برنامه‌ریزی کرد
علی نوری| قم- خبرنگار:
مدت‌ها بود مردم یک دل سیر نخندیده بودند. خیلی‌ها فکر می‌کنند جامعه ما افسرده و غمگین است. اما شادی جمعی برای پیروزی تیم ملی فوتبال ایران برابر مراکش نشان داد جامعه ظرفیت شاد بودن را دارد. در قم اما شرایط کمی با استان‌های دیگر متفاوت است.
این تفاوت‌ها را در گفت‌وگو با حجت‌الاسلام والمسلمین «حسین اژدری‌زاده»، دارنده دکترای جامعه‌شناسی، بررسی کرده‌ایم.
این پژوهشگر حوزه جامعه‌شناسی، شادی را مساله مهمی می‌داند که برای همه جوامع لازم است. حجت‌الاسلام اژدری‌زاده می‌گوید: همان طوری که برای عزاداری و مسائل غم‌انگیز برنامه‌هایی وجود دارد باید برای شاد بودن، سر حال بودن و روحیه داشتن شهروندان هم برنامه‌ریزی کرد تا تعادل میان این‌ها ایجاد شود.
این جامعه‌شناس می‌افزاید: درست است جامعه ما کم‌کم از جامعه جوان دور می‌شود ولی هنوز به عنوان جامعه جوان شناخته می‌شود و جوانان بیشتر از سنین دیگر نیاز به شادی دارند.
حجت‌الاسلام اژدری‌زاده یکی از دلایل کندشدن شیب رشد جمعیت را غمگین بودن جامعه می‌داند و ادامه می‌دهد: برخی ممکن است به گریه و زاری گرایش داشته باشند. گریه سبب شادابی روحی می‌شود ولی شادابی و نشاطی که از خندیدن به انسان دست می‌دهد امری لازم است که باید برای آن برنامه‌ریزی کرد. شاید متولیان امر این ضرورت را احساس نکردند.
ابراز شادی در شهر
وی اضافه می‌کند: در شهرهای کشور آزادی شهروندان برای ابراز شادی متفاوت است.
حجت‌الاسلام اژدری‌زاده در مورد کمبود زیرساخت‌های تفریحی در قم می‌افزاید: هنوز سالن‌های سینما به‌اندازه کافی در قم وجود ندارد. چرا در هر منطقه نباید یک سینمای به‌روز و زیبا ساخته شود؟
وی می‌گوید: وجود حرم حضرت معصومه(س)، مراجع عظام تقلید و فضای مذهبی حوزه‌های علمیه برای قم خیلی خوب است ولی برخی تصور می‌کنند مذهبی‌ها خیلی با شادی میانه خوبی ندارند. یکی از دلایلش این است که عده‌ای نمی‌خواهند یا نمی‌شود چارچوب یا الگویی از شادی ارائه دهند و همین طور این مساله مهم را مبهم گذاشته‌اند. این گونه است که برخی وقتی می‌خواهند عروسی بروند، پایان مراسم یا هنگام پذیرایی مراجعه می‌کنند. این‌ها نشانه مثبت نیست و نیاز به برنامه‌ریزی
دارد.
حجت‌الاسلام اژدری‌زاده اظهار می‌کند: انقلاب اسلامی که به پیروزی رسید هنجارها در حوزه‌های فرهنگ، اقتصاد، دین، سیاست و خانواده متفاوت شد. وقتی در جامعه به هم ریختگی وجود داشته باشد افراد دیگری از بیرون جامعه آن طور که خودشان می‌خواهند فرهنگ را می‌سازند و سبک زندگی، خوراک و پوشاک مردم را تعیین می‌کنند؛ البته یکی از دلایل آن این است که گروه مرجع حرف جدیدی ندارند، یعنی حرفی که مورد مطلوب بخش زیادی از جامعه باشد از خودشان بروز نمی‌دهند.
این جامعه‌شناس با بیان این که اسلام به شادی مردم هم اهمیت می‌دهد، اظهار می‌کند: پیامبر اسلام(ص) و امام علی(ع) از شادترین افراد بودند. بنابراین طوری وانمود نشود که مذهبی‌ها با شادی میانه خوبی ندارند. برای شادی باید هزینه کرد.
حجت‌الاسلام اژدری‌زاده، شادی‌های جمعی را رفتارهایی می‌داند که الگوهای آن بی‌ساختار، خودانگیخته و پیش‌بینی‌ناپذیر است.
وی می‌گوید: این رفتار می‌تواند خوب باشد و شاید هم خطرناک باشد. ممکن است عده‌ای سوءاستفاده کنند. یکی از دلایلی که می‌تواند احتمال برخی ناآرامی‌ها را بالا ببرد غمگین بودن جامعه و نبود شادی است.
وی می‌افزاید: شادی جزئی از فرهنگ است و فرهنگ را باید به اهلش سپرد. برای شادی مردم هم هزینه کرد، چون مردم به آن نیاز دارند.
میل به شادی
این جامعه‌شناس می‌گوید: مردم میل و تمنای شادی به ویژه شادی جمعی دارند. در قضیه برد تیم ملی فوتبال برابر تیم ملی مراکش، پلیس کار را رها کرد و با مردم همراه شد. ممکن است در برخی خیابان‌ها ترافیک شده باشد ولی زن و مرد و کودک و جوان و بزرگسال با حضور در جامعه بدون درگیری به شادی پرداختند. بخش مثبت این شادی‌های خیلی زیاد بود.
وی فضاسازی شهری را در اظهار شادی مهم می‌داند و می‌گوید: به دلیل نبود فضای مناسب برای شادی جمعی، شاد کردن مردم یک تابو محسوب می‌شود.
حجت‌الاسلام اژدری‌زاده می‌افزاید: در مراکز مذهبی از جمله حوزه‌های علمیه، نماز جمعه، مساجد و... می‌توان چارچوب‌های شادی را مشخص و تبیین کرد.
تقویت برنامه‌های شاد
اجرای طرح‌های جمعی شاد یکی از برنامه‌های مسئولان استان برای کاهش آسیب‌های اجتماعی است. برخی برنامه‌ها در سکونتگاه‌های غیررسمی یا محله‌های جرم‌خیز برگزار شد. مثل محله سلامتی در مجتمع فرهنگی نور که با استقبال گسترده خانواده‌ها همراه بود. در این محله به نیازهای سنین مختلف توجه می‌شود. مسابقه‌های ورزشی و فرهنگی برای کودکان و جوانان، کارگاه‌های آموزشی و آشپزی برای بانوان و مشاوره از جمله برنامه‌های این محله بود.
علاوه بر این مسئولان از برنامه‌های طنز از جمله اکران نمایش‌های شاد استقبال می‌کنند. همچنین قرار است به زودی طرح اجرای برنامه‌های شاد در بوستان‌های قم برای جوانان اجرا شود. این خبر را حجت‌الاسلام «محمود نجاریان‌زاده»، معاون فرهنگی اداره کل تبلیغات اسلامی استان اعلام می‌کند و می‌گوید: این برنامه با همکاری نهادهای مختلف اجرا و از شبکه نور پخش می‌شود.
حجت‌الاسلام لطفی‌نیاسر، مدیرکل صداوسیمای مرکز قم، نیز به تازگی در جمع فعالان رسانه‌ای اعلام کرد به‌روزکردن برنامه‌ها با رویکرد جوانان و تهیه و پخش برنامه‌های شاد از راهبردهای این مرکز در سال جاری است.
هر چه هست برخی نهادها برای ترویج شادی تلاش می‌کنند اما این تلاش‌ها برای شاد کردن یک میلیون و 250 هزار شهروند قمی کافی نیست.
