محله تنور سازها

نسا خلخالی| ارومیه- خبرنگار: 

 تندیرچی‌لر از  قدیمی ترین محله‌های ارومیه است که با گذشت سالیان سال هنوز بافت قدیمی خود را حفظ کرده و دستخوش تغییرات نشده است. بافت این محله همچنان قدیمی است و تنورسازی های قدیمی در جای خود پا برجا هستند. قدیمی بودن بافت این محله معایب و مزایایی دارد که برای اطلاع به محله تندیرچی لر رفته و به گفت و گو با اهالی این محله پرداختیم.


کارخانه برنج سازی

یکی از تنورسازهای محله تندیرچی لر ارومیه می‌گوید: این محله در ابتدای امر  به دلیل وجود چند  کارخانه برنج سازی  به محله اورمو دویوسه ( برنج ارومیه ) معروف بود و تنورسازی ها نیز در کنار این کارخانه ها در حال فعالیت بودند که با تعطیلی این کارخانه ها، این محله تندیرچی‌لر نام‌گذاری شد.
« حسین معینی فر » ادامه می دهد: این کارخانه‌ها تا حدود 50 سال گذشته وجود داشتند که ابتدا برنج‌ها را توسط دیح پوست گیری و سپس به منظور خشک شدن زیر آفتاب پهن می کردند که با روی کار آمدن ماشین های برنج سازی این کارخانه‌ها جمع آوری شدند.


کسادی بازار تنورسازها

وی درباره مشکلات اهالی این محله می‌گوید: با توجه به اینکه اکنون نان های فانتزی که توسط دستگاه‌های نان پزی ساخته می شوند طرفدار بیشتری دارند، تعداد کمی از افراد سراغ تنور می آیند و با کساد شدن بازار، افراد از این کار دست کشیده و تعداد استادکارها کاهش یافته است.
این صنعت کار می افزاید: تنور در گذشته به دلیل تو‌لید نان برای مردم قابل احترام بود که علاوه بر آن گرمایش منزل را نیز تامین می کرد و هنگام جنگ به عنوان پناهگاه برای زن ها و بچه ها استفاده می‌شد، به همین دلیل حرمت خاصی بین مردم داشت اما اکنون با گذشت زمان جایگاه خود را از دست داده است.

معینی فر با اشاره به اینکه تمامی مراحل ساخت تنور با دست و بدون استفاده از ماشین آلات انجام می شود، اضافه می کند: تنور به دلیل گرفتن رطوبت بدن از دیسک و رماتیسم جلوگیری می کند که به دلیل همین خاصیت پزشکی مورد توجه قرار گرفته است.  تا چند مدت گذشته، ترکیه نیز خریدار تنورهای ما بود اما با بسته شدن مرزها دیگر صادراتی به این کشور انجام نمی شود و تنورهای ساخته شده ما به شهرها و استان های دیگر صادر می شوند.


هیچ پیشرفتی نکرده ایم

یکی دیگر از تنورسازان محله تندیرچی لر ارومیه در گفت و گو با خبرنگار همشهری، می گوید: 55 سال است که در این محله ساکن هستم و تاکنون شاهد هیچگونه پیشرفتی در این محله نبوده ام.
« حسین امامی » ادامه می دهد: یک حمام عمومی 70 ساله نیز در این محله وجود دارد که تنها پیشرفت محله ما مربوط به تعویض شیشه این حمام در 55 سال گذشته می شود که البته پس از تعویض شیشه نیز این حمام به طور کلی تعطیل شد.

وی اضافه می کند: بافت این محله قدیمی است و کوچه ها بسیار باریک هستند. علت آن ساخت خیابان است، از 50 سال گذشته تاکنون قصد ایجاد راه در این محله‌دارند و به همین دلیل تغییر در آن ایجاد نمی‌کنند. خانه‌ها کلنگی شده‌اند، اما هنوز از ساخت خیابان خبری نیست.
این تنورساز با بیان اینکه شغل ما به نوعی برای مردم مزاحمت ایجاد می‌کند، می‌گوید: برای ساخت تنور ناچار به پهن کردن خاک در مقابل مغازه خود و زیر نور آفتاب هستیم که با این کار باعث ایجاد گرد و خاک و هنگام بارش های شبانه، موجب ایجاد گل و لای می شویم،چندین بار به اداره های مربوطه رفتیم تا به منظور جلوگیری از ایجاد مزاحمت برای ساکنین این محله، مکانی خارج از شهر برایمان در‌نظر بگیرند تا مغازه‌های خود را به آن محل انتقال دهیم. مسئولان استانی از نبود نام تنورسازی در لیست مشاغل موجود در سیستم دولتی خبر دادند و از ما خواستند تا شغل خود را تغییر دهیم و سراغ سفالگری یا نان‌پزی برویم تا مورد حمایت قرار بگیریم.
امامی درباره بازار کار می گوید: علاوه بر روی کار آمدن ماشین آلات جدید برای پختن نان و غفلت مردم از فواید تنور، اکنون تنها برخی از صاحبان کبابی ها، ویلاها و کلینیک های درمان روماتیسم و دیسک با کمک طب سنتی خریدار تنور هستند که با توجه به خراب نشدن تنور تا سالیان متمادی، خریدار محصولات تولیدی ما کم بوده و هرروز در حال کاهش است.


محرومیت محله

یکی از قدیمی ترین اهالی این محله که بیش از 90 سال سن دارد به خبرنگار همشهری می گوید: بنده حکم قهرمانی در چندین مسابقه را دارم اما شغل اصلی من از همان ابتدا ساخت کفش بود و در این کار نیز بسیار موفق بودم به طوری‌که کفش های ساخت من به کشورهای آلمان، انگلیس و روسیه نیز صادر می شد اما اکنون با ورود کفش‌های چینی به بازار، دیگر افراد کمی خریدار کفش دست ساز هستند و بازار ما به طور کلی خوابیده
 است.
« قبلعلی آقازاده قهرمانی »  با بیان اینکه هنگام ورود روس ها از دروازه شاپور به ارومیه نیز در همین محله ساکن بودم و شاهد این واقعه بودم، ادامه می دهد: این محله جزو مهم ترین محله ها در طول تاریخ بوده است چراکه به چهار دروازه شهر راه دارد اما با گذشت زمان دچار محرومیت شده است.
وی با ابراز نگرانی از وضعیت اقتصادی موجود، می افزاید: اجازه دهید وضعیت اقتصادی کشور از گذشته تاکنون را با یک بیت شعر توضیح دهم: « آرپا اکدیم، سامان اولدو/ گونوم گوندن، یامان اولدو‌».