خبر خوب برای دریاچه ارومیه

زهرا رفیعی- روزنامه‌نگار

قرار بود هر 3‌ماه یک‌بار یک خبر خوب در مورد دریاچه ارومیه به مردم داده شود. حالا در هفته آینده  سد چپرآباد که اخیرا مراحل آزمایشی خود را با موفقیت سپری کرد به بهره‌برداری می‌رسد و آنطور که معاون رئیس‌جمهور و رئیس سازمان حفاظت محیط‌زیست وعده داده است، بخشی از حقابه دریاچه ارومیه از این طریق رها‌سازی‌ می‌شود. علی سلاجقه وعده داده بود که «دولت اجازه خشک‌شدن دریاچه را نمی‌دهد.» تامین بخشی از نیاز زیست‌محیطی دریاچه ارومیه، از مهم‌ترین اهداف اجرای سد چپرآباد در اشنویه است؛ آب رهاشده از آن در مسیر رودخانه «کانی‌رش» به گدارچای و سپس به دریاچه ارومیه می‌ریزد. اقدامات سخت‌افزاری ستاد احیای دریاچه ارومیه کم‌کم به پایان می‌رسد و بایستی اقدامات نرم‌افزاری با هدف تامین کسری نیاز زیست‌محیطی دریاچه از محل کاهش مصارف فعلی آب شروع شود؛ اقداماتی مانند تغییر الگوی کشت و آبیاری، سرمایه‌گذاری در تولید گونه‌های مقاوم به شرایط کم‌آبی و توسعه کشت گیاهان دارویی.

از برنامه‌های نرم‌افزاری غافل شدیم
محمدصادق معتمدیان، دبیر کارگروه ملی نجات دریاچه ارومیه: امیدواریم تکمیل برنامه‌های سخت‌افزاری و شرایط اقلیمی مناسب منجر به بهبود وضعیت شود. با مجموع برنامه‌های درنظر گرفته شده شرایط بهتر خواهد شد و حداکثر تا پایان سال سد «بادین‌آباد» که فاز دوم کانی‌سیب محسوب می‌شود هم به اتمام می‌رسد‌. در حقیقت انتقال آب از بادین آباد، کانی‌سیب و در نهایت تونل کانی‌سیب انجام خواهد شد. متأسفانه زمانی‌ که ما مشغول کارهای سخت‌افزاری بودیم توجهی به حوزه نرم‌افزاری و کشاورزی نشد. تقریبا در ۱۶ سال گذشته بیش از ۱۴۰هزار هکتار اراضی کشاورزی توسعه پیدا کرد و اراضی دیم به آبی تبدیل شد یا اراضی ملی به‌دلیل عدم‌نظارت تبدیل به باغات و اراضی زراعی تبدیل به باغات شد. در مجموع بیش از ۱.۵میلیارد مترمکعب آب مازاد در حوضه آبریز تحویل داده شده، درحالی‌که باید مدیریت مصرف و تغییر الگو داشته باشیم. به‌جای اینکه به سمت اصلاح الگوی کشت برویم و موضوع را مدیریت کنیم، مصارف کشاورزی را به سمت تولید محصولات پر آب‌بر هم بردیم. تغییر الگوی کشت منجر به افزایش درآمد مردم ‌ می‌شود. ۵۰درصد از ۶۰هزار هکتار از اراضی باغ‌های سیب بالای ۳۰سال عمر می‌کنند؛ یعنی درخت‌هایی وجود دارند که باید مجدد بریده و کشت شوند. این مطالعات در حال بررسی است. برای مثال در فاز اول باید بتوانیم نهال گردو را جایگزین سیب کنیم.