
جدیدترین تصویر ناسا از دریاچه ارومیه

مجید جباری؛ روزنامهنگار
تصویر ماهوارهای روز دوشنبه، 21مهر ناسا از «کویر نمک ارومیه» چیزی جز یک زخم سفید و خشکیده در دل آذربایجان نیست. دریاچه ارومیه که زمانی بزرگترین دریاچه آب شور خاورمیانه بود، حالا به نماد توسعهطلبی بیضابطه بدل شده است.
در 3دهه گذشته، اراضی کشاورزی در حوضه آبریز دریاچه ارومیه بیش از 2برابر شده است؛ تجارت سیب با حقابه دریاچه ارومیه. این گسترش افسارگسیخته، همراه با برداشت بیرویه از منابع آب زیرزمینی و سطحی، عملا جریان حیاتی رودخانهها و چشمهها را قطع کرده است.
کشاورزی طلبکارانه در بالادست بدون هیچ ملاحظات اکولوژیکی، آب را پیش از آنکه به دریاچه برسد، میبلعد و اینطور که پیداست ارادهای هم برای نجات این دریاچه در دولت وجود ندارد.
مسئولان ستاد احیای دریاچه و کارشناسان مستقل معتقدند که اگر جلوی کشاورزی بیضابطه گرفته شود، دریاچه ظرف ۲سال قابلیت احیا دارد اما این «اگر» بزرگ نیازمند تصمیم شجاعانه و فوری است. احیای دریاچه ارومیه فقط با اصلاح ساختار کشاورزی، کاهش سطح زیرکشت و بازگرداندن حقابههای طبیعی ممکن است اما مسئولان همچنان در برابر منافع عدهای که با آبهای عمومی تجارت خصوصی راه انداختهاند، مماشات میکنند. چند روز پیش هم عیسی بزرگزاده، سخنگوی صنعت آب و مدیرکل دفتر برنامهریزی کلان منابع آب و تلفیق بودجه شرکت مدیریت منابع آب ایران اعلام کرده بود با روشی که تاکنون پیش رفتهایم، هرگز دریاچه نجات پیدا نمیکند، ولی اگر کسانی با اراده پولادین بپذیرند که باید ۴۰ درصد از مصارف آب کشاورزی از طریق کاهش سطح کشاورزی کم شود، قطعاً دریاچه ارومیه نجات پیدا میکند.