سلطه چین بر فضا

زهرا خلجی-روزنامه‌نگار

چین قصد دارد در یک جاه طلبی تازه، ایستگاه فضایی خود را بزرگ‌تر کند تا مقصد جدیدی برای فضانوردان ماموریت‌های نزدیک به زمین باشد. از آنجا‌ که ایستگاه فضایی بین‌المللی (ISS) به پایان چرخه حیات خود در دهه 2030 نزدیک می‌شود، چین می‌خواهد اندازه ایستگاه فضایی خود را طی چند سال آینده از3به 6 ماژول افزایش دهد.

بهشتی برای اکتشافات فضایی
ایستگاه فضایی چینی‌ها، تیانگونگ نام دارد که معنی‌اش کاخ آسمانی است. این ایستگاه فضایی از 3 ماژول تشکیل شده است. تیانگونگ-1که در سپتامبر 2011 پرتاب شد، نخستین ماژول ایستگاه و  میزبان ماموریت‌های شنژو-9 و 10 بود و به‌عنوان یک سکوی آزمایشی برای آزمایش لنگرگاه با فضاپیمای شنژو عمل کرد. البته تیانگونگ-1در مارس 2016 از دست چین خارج شد و هنگامی که در آوریل 2018دوباره وارد جو زمین شد، بلافاصله سوخت. تیانگونگ-2دومین ماژول ایستگاه بود که در سپتامبر 2016به فضا پرتاب شد. تعدادی آزمایش در آنجا انجام شد، ازجمله آزمایش‌هایی برای رصد زمین، مطالعات علمی و نمایش‌های فناوری. از این ماژول برای پرتاب فضاپیمای باری Tianzhou-1و همچنین ماموریت‌های خدمه استفاده شد، اما در ژوئیه2019، عمدا از مدار خارج شد و به جو زمین بازگشت.

تکمیل ایستگاه پس از 11سال
سرانجام‌‌ در سال 2022  تیانگونگ-3به فضا پرتاب شد و پیش‌بینی می‌شد که نسبت به پیشینیان خود، توانمندتر و پیشرفته‌تر باشد و نقش مهمی در ساخت ایستگاه فضایی ایفا کند. اکنون، ایستگاه فضایی چین فقط می‌تواند میزبان 3 فضانورد در ارتفاع مداری تا 450کیلومتر باشد. با این حال، اندازه این ماژول‌ها ممکن است با برنامه‌های جاه‌طلبانه چین برای 2 برابر کردن ظرفیت ایستگاه تغییر کند. این طرح‌ها سازه را به 180تن متریک می‌رساند و به آن اجازه می‌دهد 7فضانورد دیگر را در خود جای دهد. البته با وجود افزایش سایز، همچنان فقط 40درصد از ظرفیت ایستگاه فضایی بین‌المللی را دارد.

پیشرو در فضا
از آنجا‌ که ISS ممکن است تا سال 2030 از رده خارج شود، آژانس‌های فضایی در جهان شاید چاره‌ای جز استفاده از ایستگاه چین نداشته باشند و این کشور را به ‌ رهبر ‌ اکتشافات فضایی تبدیل کند. چین همچنین تمایل خود را برای همکاری با کشورها و سازمان‌ها در زمینه تحقیقات علمی و آزمایش روی ایستگاه فضایی خود ابراز کرده است. برخی از آزمایش‌های بین‌المللی و موافقتنامه‌های همکاری قبلا ایجاد شده‌اند، چراکه ISS آماده غیرفعال شدن است. برنامه تیانگونگ نمونه‌ای از تعهد چین به پروازهای فضایی سرنشین‌دار و تحقیقات است. پیشرفت‌های قابل‌توجهی در قابلیت‌های فضایی چین، مانند پروازهای خدمه و فناوری میعادگاه و لنگرگاه خودران، از طریق توسعه مداوم ایستگاه ایجاد شده است. علاوه بر این، انتظار می‌رود فضانوردان چینی در آینده نزدیک زمان زیادی را صرف زندگی در ایستگاه فضایی کنند.

مکث
چالش اروپایی‌ها
رسانه‌های دولتی چین نوشتند که چند کشور درخواست کرده‌اند، فضانوردان خود را به ایستگاه چین بفرستند، اما، آژانس فضایی اروپا با رد این خبر اعلام کرد موافقت مالی یا سیاسی برای حضور در ایستگاه فضایی تیانگونگ نداشته است. تیانگونگ به نمادی از نفوذ روزافزون چین و اعتقاد به ماموریت‌های فضایی خود تبدیل شده است. از آنجایی که آمریکا، چین را از هرگونه همکاری مستقیم یا غیرمستقیم با ناسا منع کرده و روسیه نیز به‌شدت با ایستگاه فضایی بین‌المللی درگیر است، احتمال همکاری کشورهای تحریم‌شده از سوی آمریکا بیشتر می‌شود. در همین زمینه روسیه به شرکای خود در گروه بریکس شامل برزیل، هند، چین و آفریقای جنوبی، پیشنهاد ساخت یک ماژول برای ایستگاه فضایی جدید داده است. در عین حال، آژانس فضایی روسیه، سال گذشته اعلام کرد که قصد دارد یک ایستگاه فضایی بسازد. هدف این است که ایستگاه 6 ماژول داشته باشد تا بتواند تا 4فضانورد را در خود جای دهد.