رؤیای اکران «بی‌رؤیا» بر باد رفت

هنوز مشخص نشده که «تفریق» مانی حقیقی چطور لو رفته و نسخه غیرمجازش چطور نشت کرده که خبر رسید نسخه قاچاق «بی‌رؤیا» ساخته آریان وزیردفتری هم منتشر شده است. به گزارش همشهری، دیروز کانال‌هایی در تلگرام نسخه قاچاق نخستین ساخته وزیردفتری را با کیفیت‌های 360p، 480p، 720p و 1080HQ منتشر کرده بودند و فیلمی که در چهلمین جشنواره فیلم فجر مورد توجه قرار گرفته بود، بدون اینکه راهی پرده شود، در دسترس قرار گرفت. نکته جالب درباره قاچاق فیلم‌های ایرانی در ماه‌های اخیر این است که عموما فیلم‌هایی که به جشنواره‌های خارجی رفته‌اند، قاچاق شده‌اند و مثلا فیلم‌های تجاری مثل «فسیل» یا «شهر هرت»؛ هر دو ساخته کریم امینی، نگرانی‌ای از بابت قاچاق ندارند. «فسیل» از 25اسفند 1401 روی پرده است و بعد از تقریبا 5‌ماه و چند روز بدون نگرانی از قاچاق‌شدن و لطمه‌دیدن فروش‌اش به نمایش خود ادامه می‌دهد و اگر همچنان روی پرده بماند، شاید به رکورد دست‌نیافتنی 250میلیارد تومان فروش هم برسد. ولی فیلم‌هایی که به جشنواره‌های خارجی رفته‌اند، مخصوصا اگر از اکران ناامید باشند یا مشکلات غیرسینمایی اکرانشان را دچار مشکل کرده باشد، به‌راحتی قربانی قاچاق می‌شوند. طبیعتا هیچ نهادی مسئولیت قاچاق این فیلم‌ها را گردن نمی‌گیرد، ولی آیا بالاخره سازمان سینمایی و وزارت ارشاد نباید به‌طور جدی این مسئله را بررسی و علت آن را پیدا کند؟ مسئولان ارشاد موظفند فارغ از اینکه فیلمی را می‌پسندند یا نه، برای حفاظت از سرمایه صاحبان آثار اقدام کنند و جلوی این وضع را بگیرند. ایسنا گزارش داده، «بی‌رؤیا» ازجمله فیلم‌هایی بود که روح‌الله سهرابی، مدیرکل دفتر نظارت بر عرضه و نمایش فیلم، آن را در کنار چند فیلم دیگر «حساسیت‌برانگیز و یا متوقف‌مانده» عنوان کرده بود ولی با این حال پروانه نمایش آن صادر شد تا فیلم سال گذشته راهی جشنواره ونیز شود.
سعید سعدی، تهیه‌کننده فیلم «بی‌رؤیا»، در واکنش به اتفاق رخ‌داده برای فیلمش به ایسنا گفت: «این فیلم مشکلی برای اکران عمومی نداشت و از 2‌ماه قبل ‌قرارداد اکران آنلاین آن با پلتفرم فیلیمو بسته شده و نمی‌دانم چرا این قرارداد معطل مانده است؟!» او با بیان اینکه اطلاعی ندارد که فیلم چطور قاچاق شده است، تأکید داشت که پیگیری‌هایی را انجام می‌دهد و در عین حال اضافه کرد که «بی‌رؤیا» اکران عمومی خارجی و داخلی نداشته و فقط در چند جشنواره خارجی نمایش داده شده است. سعدی از مخاطبان خواست که نسخه قانونی فیلم را به‌زودی در پلتفرم‌های داخلی ببینند تا حقوق مادی و معنوی دست‌اندرکاران فیلم رعایت شود.
اغلب مخاطبان سینماگریز سینمای ایران که گویا جز «فسیل» و «شهر هرت» کمتر فیلم‌های دیگر را می‌پسندند و ترجیح می‌دهند در میان هزینه‌های رو به تزاید معاش فیلمی را مجانی ببینند، بعید است که به این خواست تهیه‌کننده فیلم جواب مثبت دهند و تا نمایش آنلاین و قانونی فیلم صبر به خرج دهند؛ خصوصا اینکه تقریبا چند ساعت بعد از اکران آنلاین هر فیلمی نسخه قاچاق آن در فضای مجازی منتشر می‌شود و تغییری در وضع «بی‌رؤیا» به‌وجود نخواهد آمد.
در «بی‌رؤیا»، رؤیا در آستانه مهاجرت با زن جوانی برخورد می‌کند که به‌نظر می‌رسد حافظه‌اش را از دست داده و از این موضوع رنج می‌برد. رؤیا او را می‌پذیرد و اندکی بعد زندگی‌ خودش شروع به فروپاشی می‌کند. وقتی بالاخره متوجه می‌شود که زن برای جایگزینی او آمده است، دیگر برای بازگشت خیلی دیر شده است.
طناز طباطبایی برای این فیلم از جشنواره چهلم فجر برنده سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول زن شد و شادی کرم‌رودی نامزد بهترین بازیگر نقش مکمل زن و خود فیلم هم نامزد دریافت جایزه بهترین فیلم اول بود.
شاید با حل مشکل فیلم‌هایی که از نظر ارشاد حساسیت‌برانگیزند، روند قاچاق فیلم‌ها هم متوقف شود و انتقادها به‌ خود ارشاد هم فروکش کند.