ارتقای هیئت‌ها در پایتخت حسینی

علی اخباری- پژوهشگر

آیا بعد از انقلاب اسلامی شاهد رشد کمی و کیفی هیئت‌های مذهبی بوده‌ایم؟! در این نگارش به ارائه نمونه‌هایی از رشد کمی و کیفی هیئت‌های مذهبی در تهران و به تبع آن در کل ایران، می‌پردازیم.

رشد 50برابری هیئت‌ها
براساس آماری که مسئولین سازمان تبلیغات اسلامی ارائه داده‌اند، تعداد هیئت‌های مذهبی فعال، رشد 50برابری نسبت به اول انقلاب داشته است؛ فعالیت 100هزار هیئت مذهبی در کشور و 12هزار هیئت ثبتی فعال در استان تهران. هیئت‌های فعال در ایران در ابتدای انقلاب چقدر بوده‌اند؟ 2   هزار هیئت!

هیئت و دفاع‌ مقدس
در دوران دفاع ‌مقدس، هیئت‌های مذهبی در تهران و در سراسر کشور بستر و خاستگاه تربیت نیروهای مخلص و معنوی برای جبهه‌ها بودند. همین افراد مخلص بودند که صحنه‌های حماسه را رقم می‌زدند و اساسا جبهه‌های ما را مملو از معنویت کرده بودند. می‌توان به جرأت گفت که جبهه‌ها یک هیئت بزرگ بودند. این مسئله را می‌شد از نقش بی‌بدیل مداحان جنگ و تأثیرگذاری آنها در مراسم مذهبی و معنوی جنگ دنبال کرد، افرادی مثل حاج صادق آهنگران، حاج منصور ارضی، حاج سعید حدادیان و ... از این قبیل‌اند. حسینیه شهید همت پادگان دوکوهه، نمونه‌ای بارز از این پیوند هیئت و جبهه‌هاست.

هیئت و دفاع از حرم
با آغاز تهاجم داعش و اربابانشان به سرزمین‌های مقدس دمشق و عتبات عالیات، این هیئتی‌ها از گوشه گوشه تهران و نقطه نقطه کشور و حتی مناطق شیعه‌نشین جهان، قیام کردند و به دفاع از حرم شتافتند. مشتاقان بسیاری هم در صف بودند و نوبت به آنها نرسید.

هیئت و دفاع سیاسی
هیئت‌ها عناصر تأثیرگذار در مسائل سیاسی اجتماعی بعد از انقلاب بوده‌اند. اوج یکی از فتنه‌های سیاسی کشور، فتنه 88بود. این فتنه وقتی ماهیت واقعی خودش را نشان داد که عناصر فتنه‌جو در عاشورای سال 88به مراسم عزاداری و هیئات مذهبی در تهران یورش بردند و به هتک حرمت سیدالشهدا و عزادارانش پرداختند. این شد که تهران و کل ایران در 9دی همان سال به پاخاستند و کل آتش فتنه 8ماهه را یکجا خاموش کردند. 9دی سال 88تهران و همه ایران به یک هیئت واحد تبدیل شده بود. مردم خشمگین تهران در آن روز در میدان انقلاب دو دَمه سر می‌دادند.

هیئت و دفاع سلامت
یکی دیگر از عرصه‌های تأثیرگذاری هیئات، نقش آنها در دفاع سلامت در ایام کرونا بود. در تهران هیئات زیادی بودند که به درمان و تهیه بسته‌های غذایی مقوّی و کمک به کادر درمان روی آوردند و با نقش معنوی خود، مقابله با کرونا را به عرصه جهاد تبدیل کردند.

هیئت و اردوهای جهادی
یکی دیگر از عرصه‌های نقش‌آفرینی هیئت‌ها اردوهای جهادی بود. هیئتی‌ها دریافتند که نقش‌های اجتماعی بزرگ‌تر از برگزاری مراسم می‌توانند داشته باشند. به همین‌خاطر در قالب اردوهای جهادی به کمک رسانی‌های ویژه اجتماعی روی آوردند.

هیئت و تشییع شهدا
مراسم تشییع شهدا چه در زمان جنگ و چه امروز، به‌صورت هیئتی و دسته عزاداری برگزار می‌شود و می‌توان از آن به‌عنوان برگزاری مراسم هیئتی یاد کرد.

ستاد بازسازی عتبات
یکی دیگر از نمود و بروزهای هیئتی، مدیریت، جذب هدایای مردمی و بازسازی عتبات عالیات در قالب گروه‌های هیئتی جهادی است که از ابتکارات شهید حاج قاسم سلیمانی است. این ستادها کمک‌های مردمی را جذب و با کمک مهندسین، معماران، هنرمندان و دیگر اقشار جهادی، به توسعه و ساخت عتبات عالیات می‌پردازند که رشد کمی و کیفی ساخت این عتبات مقدس به وضوح چشمگیر است؛ از جمله می‌توان از ساخت صحن فاطمه زهرا (س) در نجف، ساخت و بازسازی حرمین عسکریین در سامرا پس از تخریب آن توسط عوامل تروریستی و ساخت صحن حضرت زینب (س) در کربلای معلی نام برد.

میدان‌های هیئتی
یکی دیگر از فعالیت های  هیئتی در ایران ایجاد و گسترش میدان‌ها و عرصه‌های بروز هیئتی در تهران و در کل کشور است که به‌عنوان نمونه می‌توان از آماده‌سازی‌ میدان امام حسین (ع) تهران برای بروز چنین عرصه‌ای یاد کرد. این میدان که پیش از این محل عبور و مرور خودرو بود، با توجه به پیشینه انقلابی خود در شروع راهپیمایی‌های ملی و مذهبی تهران، به قطب هیئتی تهران در برپایی تشییع شهدا و مراسم پیاده‌روی جاماندگان اربعین و مراسم آیینی دیگر تبدیل شده است.

هیئت بین‌المللی
یکی دیگر از جلوه های مشی هیئتی را می‌توان در دسته‌ها و پیاده‌روی‌های میلیونی نام برد که اوج آن در پیاده‌روی اربعین به‌سوی کربلای معلی است که قریب به 3میلیون زائر از کشورمان در آن شرکت می‌کنند. این تعداد در کشور عراق با برادران عراقی و دیگر ملیت‌ها دست اتحاد می‌دهند و به موجی 20میلیونی تبدیل می‌شوند که همه پیش به‌سوی کربلای حسینی، ندای لبیک یا حسین و لبیک یا مهدی سر داده و خود را زمینه‌ساز ظهور می‌یابند.