هیئت بزازها؛ نخستین هیئت صنفی تهران

در تهران، هیئت بزازها نخستین صنفی بود که شکل گرفت. در بازار بزرگ، مغازه‌های صنف بزازها کنار هم بود و آشنایی خوبی با هم داشتند. بازار بزرگ امروزی را قدیم به اسم بازار بزازها می‌شناختند. نبض بازار هم به‌دست صنف بزاز بود و آنها جزو معتمدان بازار شمرده می‌شدند، به‌طوری که می‌توانستند بازار را تعطیل یا باز کنند.
هیئت بزازها بیش از ۱۴۰سال پیش در مسجد میرزا موسی (یا همان مسجد بزازها) آغاز به‌کار کرد. در آن زمان دوشنبه‌شب‌ها یعنی روز زیارتی امام حسن(ع) و امام حسین(ع) هیئت در منزل افراد برقرار می‌شد. در زمان پهلوی اول که روضه ممنوع شده بود، برگزاری هیئت حالت چرخشی پیدا کرد و دوشنبه‌شب‌ها یک نفر از اعضای هیئت که قد بلندی هم داشت و به‌اصطلاح به او «پرچم» می‌گفتند، سر کوچه می‌ایستاد و افراد را به منزل مورد نظر هدایت می‌کرد. در آخر مجلس نیز افراد تک ‌تک و بدون جلب توجه، آنجا را ترک می‌کردند.
حاج حیدرعلی و حاج محمداسماعیل حاجیان جزء مؤسسان وحاج‌آقا صدرا، شیخ‌رضا سراج، حاج‌آقا جلال حاج‌حشمت و حجت‌الاسلام ناطق نوری از منبری‌های هیئت بزازها بودند.
از میان مداح‌ها، حاج حبیب‌الله ستایشگر جزء نوحه‌خوان‌های خاص بود و گاهی هم صحبت می‌کرد. حاج احمد ناظم از دیگر نوحه‌خوان‌های هیئت بود.
 در بحبوبه قیام 15خرداد سال 42و سال‌های بعد از آن که به پیروزی انقلاب اسلامی منجر شد هیئتی‌های صنف بزازها تلاش و نقش‌آفرینی بسیاری داشتند. آنطور که پیرغلامان این هیئت تعریف می‌کنند در ماجرای چهلم شهدای فیضیه که بنا بود هیئتی‌ها در مسجد حاج ابوالفتح در خیابان مولوی تهران تجمع و از آنجا به سمت دانشگاه تهران حرکت کنند، هیئت بزازها به‌عنوان نخستین هیئت وارد این مسجد شد و با جمعیت بسیار خود زمینه را برای آغاز تظاهرات فراهم کرد.
پیرغلامان هیئت بزازها بعد از سال‌های حضور در مسجد میرزاموسی، ملکی در خیابان خیام روبه‌روی بازار پاچنار می‌خرند تا حسینیه جان‌نثاران حسینی را با معماری و نقشه مسجد میرزاموسی به سبک نوین بنا ‌کنند و طراحی و ساخت آن را به استاد لرزاده می‌سپارند که همان رسوم گذشته مبنی بر نشستن هر فرد در بخش‌های تعیین شده ادامه پیدا کند.
از همان سال اول که این هیئت تشکیل شد، مدیریت خاصی برقرار بوده است و هر کسی با توجه به مسئولیتی که برعهده‌اش می‌گذاشتند کارها را انجام می‌داد از دریافت‌کننده کمک‌ها و نذورات تا چای بریز و پامنبری‌. این مسئولیت‌ها نیز نسل به نسل از پدر به پسر ارث رسیده است. هیئت بزازها هنوز هم پرمخاطب است و مداح شاخص آن حاج‌منصور ارضی است.