تل‌آویو روی خط بحران

رضا عمویی- روزنامه‌نگار

ظهر روز سه‌شنبه در تل‌آویو با وجود گرمای طاقت‌فرسا و کم‌سابقه، صدها وکیل قضایی با پلاکاردهایی در دست جمع شدند تا علیه نتانیاهو شعار دهند. آنها نگران طرح نتانیاهو برای تغییر قوانین قضایی بودند و در بیانیه اعتراضی اعلام کردند که نتانیاهو با طرح خود به‌دنبال کودتا علیه سیستم قضایی است. تظاهرات این وکلا فقط بخشی از صدها تظاهرات دیگری است که از حدود 7ماه پیش تا به امروز دامن رژیم صهیونیستی را فرا گرفته است. تقریبا از یک هفته پیش به این طرف، اعتراضات هفتگی به اعتراضات روزانه تبدیل شده و هر روز گروه‌ها و اتحادیه‌های مختلف علیه طرح قضایی نتانیاهو دست به تظاهرات می‌زنند. شامگاه دوشنبه نیز معترضان صهیونیست با حمله به ساختمان پارلمان رژیم صهیونیستی تلاش کردند مانع ورود نمایندگان به پارلمان برای تصویب لایحه اصلاحات قضایی شوند. کلیپ‌های ویدئویی منتشر شده نشان داد که نیروهای امنیتی جلوی در پارلمان رژیم صهیونیستی با معترضان درگیر شده و برای متفرق کردن آنها، متوسل به خشونت شده‌اند. در عین حال خبرگزاری رویترز از تصویب مرحله دوم طرح جنجالی نتانیاهو در کنست خبر داده‌ و گزارش‌های رسانه‌ای نیز حاکی از آن است که لایحه جنجالی نتانیاهو برای تغییر قوانین قضایی با اکثریت ۶۴ رأی به تصویب رسیده است. این طرح برای نهایی شدن، نیازمند رأی‌گیری در مرحله سوم و نهایی است، اما زمان رأی‌گیری مرحله سوم این طرح هنوز اعلام نشده است. با این حال، طرح جنجالی نتانیاهو برای تغییر قوانین قضایی، جامعه صهیونیستی را وارد یک مرحله بحرانی کرده است و به‌نظر نمی‌رسد این بحران حداقل در کوتاه‌مدت قابل حل باشد.

  چرا نتانیاهو به دنبال تغییر قوانین قضایی است؟
تلاش نتانیاهو برای تغییر قوانین قضایی یک تیر با دو نشان است. او از یک طرف می‌خواهد دل متحدان افراطی خود در کابینه را به‌دست آورد و از طرف دیگر خودش هم از شر پرونده‌هایی قضایی نجات یابد. متحدان راستگرای نتانیاهو که از نوع صهیونیست‌های حریدی بسیار افراطی و دوآتشه هستند، از وضعیت سیستم قضایی و ساختار حاکمیتی فعلی جامعه صهیونیستی راضی نیستند. افراطی‌ها، سیستم قضایی در تل‌آویو را در کنترل گروه‌های سکولار می‌دانند که از ابتدای تاسیس رژیم صهیونیستی در قدرت بوده‌اند. اکنون حریدی‌هایی که در قدرت هستند، به‌زعم خود به‌دنبال جامعه مذهبی‌تری هستند که در آن قوانین اجتماعی بر اصول مذهبی صهیونیستی استوار باشد. اصولی مانند تعطیلی نیروگاه‌های برق در روزهای شنبه، معافیت محصلان دینی از انجام نظام وظیفه و تعیین مقرری برای محصلان دینی از اهداف اولیه نمایندگان تندروی کنست برای اصلاح قوانین است، اما این اقدامات با مانع بزرگ دیوان عالی روبه‌روست، چون همه قوانین کنست نیازمند تأیید از سوی دیوان عالی رژیم صهیونیستی است. در شرایط فعلی بعید است که دیوان عالی رژیم صهیونیستی قوانین عجیب و غریب مورد نظر تندروها را تأیید کند و از همین رو نتانیاهو طرح تغییر قوانین قضایی را در دستور کار قرار داده که مهم‌ترین بند آن حذف نظارت دیوان عالی بر مصوبه‌های کنست است. با حذف نظارت دیوان عالی بر کنست، نمایندگان تندرو خواهند توانست بدون نگرانی از نظارت مرجع بالاتر، قوانین مورد نظر خود را به تصویب برسانند. از سوی دیگر، هدف دوم نتانیاهو از طرح تغییر قوانین قضایی، فرار کردن از بار سنگین اتهامات قضایی است.