یادداشت
حقوق بشر و قرآن‌سوزی در سوئد
امیر خدادادهمدانی؛ مدرس حقوق بین‌الملل دانشگاه
اقدامات غیرانسانی و هتاکی به مقدسات دین مبین اسلام مانند قرآن‌سوزی یا انتشارکاریکاتورهای موهن در اروپا به امروز و دیروز محدود نمی‌شود و غربی‌های مدعی تمدن از قرون وسطی به این امور خلاف حقوق بشر ورود کرده‌اند، تا جایی که در پی «جنگ‌های جنبش استرداد در اندلس»(1500-1498) شهرهای والنسیا و تولدو شاهد آتش زدن نسخه‌هایی از قرآن کریم بودند یا در دوره پاپ کلمنس هفتم(1534-1523) نیز اقدامات مشابهی را سراغ داریم.
البته اقدام «تری جونز»، کشیش فلوریدایی آمریکا در 11سپتامبر2010 میلادی برای هتاکی به کتاب مقدس مسلمانان بسیار خبر‌ساز شد و یا «راسموس پالودان» سوئدی از سال2020 به سوزاندن نسخه‌های قرآن در اماکن عمومی اقدام کرد. اخیرا هم یک سوئدی به نام «سلوان مومیکا» (37ساله) پس از آنکه پلیس این کشور مجوزی برای برگزاری تظاهرات صادر کرد، یک جلد قرآن را پاره کرد و در مسجد مرکزی استکهلم به آتش کشید.
در این بین در طول قرن‌ها، مقرراتی که به‌اصطلاح در حوزه حقوق بشر اجرایی می‌شوند، همچنان در حوزه اسلام‌ستیزی پیشروی دارند؛ به‌عنوان نمونه در سال2013، در کلیسای معروف«لامادلین» در پاریس، «الویز بوتون»، فعال در اعتراض به موضع کلیسای کاتولیک علیه سقط جنین، برهنه در برابر نمازگزاران ظاهر شد. دادگاه فرانسه، بوتون را به پرداخت جریمه مالی محکوم کرد، اما دادگاه حقوق بشر در سال 2022 میلادی، این حکم را نقض آزادی بیان دانست. اکنون باید این پرسش را مطرح کرد که ضرورت تضمین اصول حمایت از دین و مقدسات افراد به‌خصوص پس از موج مهاجرت از کشورهای اسلامی به اروپا و کشورهای غربی، چگونه مورد توجه قرار می‌گیرد و حالا که مسلمانان جزء لاینفکی از جمعیت این قاره محسوب می‌شوند، زمان اجرای قانونی برای حمایت از مقدسات مسلمانان فرانرسیده است؟
بنابراین اگر کشورهای غربی، مدعی اجرای معاهدات مرتبط با حقوق بشر هستند باید تأکید کرد که در بند 3ماده 12میثاق بین‌المللی حقوق مدنی و سیاسی که در تاریخ ۱۶ دسامبر ۱۹۶۶ (۲۵/۹/۱۳۴۷) به تصویب مجمع عمومی سازمان ملل متحد رسیده، تصریح شده که اعمال محدودیت در آزادی‌های وفق این سند درصورتی که برای حفظ امنیت ملی، نظم عمومی، سلامت یا اخلاق عمومی یا حقوق و آزادی‌های دیگران باشد، لازم است.
سرانجام اینکه اقدام غیراخلاقی و ناشایست قرآن‌سوزی در سوئد که بی‌احترامی به اندیشه و عقیده بیش از یک میلیارد مسلمان در موسم برپایی بزرگ‌ترین گردهمایی جهانی در مناسک دینی حج بود، نباید وجدان کنشگران مدعی حقوق بشر و کرامت انسانی را بیدار کند؟ شایسته است وکلا و فعالان حقوق بشر در کشورهای مختلف به‌خصوص در کشورهای اروپایی، با زبان مشترک مبتنی بر قواعد حقوق بشری، اجازه ندهند با این اقدامات هتاکانه، فرصت برای اهانت به مسلمانان معتقد به قرآن کریم فراهم شده و از تعبیر به‌اصطلاح حق آزادی بیان و عقیده، سوءاستفاده شود.
در همینه زمینه :
