در یک قدمی پیکاسو، گوگن و مونه

2 نمایشگاه «هایپر رئالیسم: از تصویر تا واقعیت» و «رد پا» که دیروز در موزه هنرهای معاصر تهران به‌کار خود پایان دادند، فرصتی مغتنم برای علاقه‌مندان به هنر مهیا کردند تا از نزدیک تماشاگر آثار تعدادی از هنرمندان طراز اول جهان و ایران باشند. «رد پا» مکثی بود بر مراوده هنرمند و جهان پیرامونش و «هایپر رئالیسم: از تصویر تا واقعیت» به نمایش آثار پست‌مدرن گنجینه موزه هنرهای معاصر اختصاص داشت. در نمایشگاه «رد پا» 29اثر از هنرمندان نامی جهان همچون پابلو پیکاسو، کلود مونه، پل گوگن، کامی پیسارو و دیوید هاکنی و 54اثر از هنرمندان ایرانی ازجمله کامبیز درم‌بخش، سهراب سپهری، بهجت صدر، پرویز کلانتری، غلامحسین نامی، مارکو گرگوریان، مرتضی ممیز، پروانه اعتمادی، بهمن محصص و جلیل ضیاپور به نمایش گذاشته شد. همچنین در نمایشگاه «هایپر رئالیسم: از تصویر تا واقعیت» ۳۲ اثر از ریچارد مک‌لین، جان سالت، ‌دان ادی، ریچارد استس، رالف گوئینگز، مایک گورمن، چاک کلوز و... روی دیوارها رفت.

طبیعت در قاب هنر
«هنرمند باید طبیعت را به تملک خود درآورد. باید با ضرباهنگ آن همذات‌پنداری کند، آن‌هم با کوشش در پدید آوردن مهارتی که بعدا او را قادر می‌سازد خود را به زبان خودش بیان کند.» این گفته آنری ماتیس، هنرمند فرانسوی، اهمیت رابطه میان طبیعت و هنرمند را آشکار می‌سازد. البته با اینکه طبیعت همیشه در اطراف انسان بوده، تقریبا تا قرن هفدهم منبع الهام خیلی محبوبی برای هنرمندان در غرب نبود و موضوعی بسیار نازل تلقی می‌شد که به‌خودی‌خود نمی‌توانست کانون توجه نقاش باشد و اغلب به پس‌زمینه آثار هنری معنوی تنزل می‌یافت. اما در طول قرن هفدهم با ظهور دو مضمون هنری ورق برگشت؛ چشم‌اندازهای رویایی کلاسیک بی‌نقص که کلود لورین و نیکلاس پوسین ایتالیایی مروج‌شان بودند و سبک استوارتر و ساده‌تر هنر اروپای شمالی. در آثار به نمایش درآمده در نمایشگاه «رد پا» شاهد برخورد متفاوت هنرمندان با طبیعت و در نتیجه تفاوت نگرش آنها به زندگی بودیم. برای نمونه، بهجت صدر در تابلوی درخت‌هایش که در این نمایشگاه به نمایش درآمد، مواجه‌های مدرنیستی با موضوع درخت دارد.

هنر روزمرگی
هایپررئالیسم ژانری در هنرهای تجسمی است که هدفش واقع‌نمایی افراطی و بیش از اندازه است. صحنه‌های مختلف زندگی روزمره ارتباط تنگاتنگی با هایپررئالیسم دارد. کافه‌ها، نشان‌های تجاری، ورودی‌های مترو، مسابقات ورزشی، خودروها و منظره‌های آشنایی همچون اسب‌ها و گاوچران‌ها که در فرهنگ عامه آمریکایی از جایگاه خاصی برخوردار است، موضوعاتی است که در آثار هایپررئالیسم به دفعات مورد استفاده قرار گرفته است. از این بابت می‌توان هایپررئالیسم را با هنر پاپ دارای مشابهت‌هایی دانست. فضاهای شهری و موضوعات عامه‌پسند فصل مشترک هنر پاپ و هایپررئالیسم است، هرچند هنر پاپ تجلیلی از پدیده‌های عامه‌پسند به شمار می‌رود، اما هایپررئالیسم نوعی مستندنگاری از روش حیات جامعه را عرضه می‌کند.

مکث
لذت تماشای گنجینه
طبق اطلاعاتی که روابط‌عمومی موزه هنرهای معاصر تهران در اختیار «همشهری» قرار داد، دو نمایشگاه «هایپررئالیسم: از تصویر تا واقعیت» و «رد پا» در مدت برگزاری‌شان از شنبه تا چهارشنبه روزی 500نفر و روزهای پنجشنبه و جمعه روزی هزار نفر بازدیدکننده داشته‌اند. نمایش آثار گنجینه که مدتی است در دستور کار موزه قرار گرفته این امکان را به‌وجود آورده که آثار هنرمندان بزرگ در معرض دید هنردوستان قرار بگیرد.