حمایت جدید از مالکان بناهای تاریخی

محمد باریکانی-روزنامه‌نگار

شورای پول و اعتبار حمایت مالی از مالکان و ساکنان بناها و بافت‌های تاریخی را مصوب و ابلاغ کرد و از این پس ساکنان بناهای تاریخی می‌توانند تا سقف 360میلیون تومان در تهران و 320میلیون تومان در شهرهای بزرگ و 200میلیون تومان در روستاها تسهیلات بانکی برای حفاظت، مرمت و مقاوم‌سازی بناهای تاریخی دریافت کنند.این مصوبه و ابلاغیه پس از آن که رئیس وقت مجلس شورای اسلامی در تیرماه سال98 قانون حمایت از مرمت و احیای بافت‌های تاریخی - فرهنگی را به رئیس‌جمهور وقت ابلاغ کرد و یک‌روز بعد نیز ازسوی دولت به وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی ابلاغ شد.حالا شورای پول و اعتبار برای حمایت از بافت‌ها و
 بناهای تاریخی حتی علاوه بر مالکان بناهای تاریخی، ساکنان بافت‌های تاریخی را از تسهیلات بانکی بهره‌مند کرده است تا بدین‌ترتیب ارزش بافت‌های تاریخی کشور حفظ شود.در این مصوبه حتی تخصیص وام ودیعه مسکن برای دوره مرمت و مقاوم‌سازی بناهای تاریخی برای مالکان خانه‌های تاریخی کشور نیز در نظر گرفته شده است.

مرمت بافت‌های تاریخی به جای تخریب و نوسازی
فاطمه داوری، مدیرکل حفظ و احیای بناها، بافت‌ها و محوطه‌های تاریخی وزارت میراث‌فرهنگی: شورای پول و اعتبار تخصیص تسهیلات بانکی به‌منظور حفظ، مرمت و مقاوم‌سازی بناهای تاریخی را تصویب و ابلاغ کرد. با پیگیری‌های انجام‌شده از سوی وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی و با همکاری وزارت راه‌وشهرسازی برای نخستین‌بار در کشور با مصوبه شورای پول و اعتبار، تسهیلات بانکی برای حفظ، مرمت و مقاوم‌سازی بناهای تاریخی تخصیص یافته است.علاوه‌بر این تسهیلات، پیش‌بینی شده وام ودیعه مسکن برای دوره مرمت و مقام‌سازی به مالکان بناهای تاریخی تعلق بگیرد. همچنین به‌زودی با همکاری سایر دستگاه‌ها، دستورالعمل اجرایی تخصیص این وام‌ها برای بهره‌مندی حداکثری مردم در بافت‌های تاریخی تعیین می‌شود.وزارت میراث‌فرهنگی به‌دنبال توسعه و ترویج مرمت و احیا در بافت‌های تاریخی کشور به جای تخریب و نوسازی است. باید از  بافت‌های تاریخی حمایت و حفاظت کنیم و مرمت و مقاوم‌سازی هم توسط خود مردم انجام می‌گیرد.

انگیزه تخریب بافت‌ها و بناهای تاریخی از بین رفت
سیدهادی احمدی‌روئینی، مدیرکل سابق دفتر بافت‌ها و بناهای تاریخی وزارت میراث‌فرهنگی: تصویب قانون حمایت از مالکان بناهای تاریخی مهم‌ترین اقدام برای حمایت از ساکنان بافت‌های تاریخی است. بزرگ‌ترین مشکلی که در بافت‌های تاریخی داشتیم این بود که مالک تخلف می‌کرد و نهایتا در کمیسیون ماده۱۰۰ جریمه می‌داد و کار تمام می‌شد، اما در این قانون یک ماده وجود دارد که صراحتا می‌گوید هر کسی تخلف کرد باید آن مورد تخلف را قلع ‌و قمع کرد؛ بنابراین این مصوبه انگیزه تخریب را از بین می‌برد. یک ماده از قانون حمایت از ساکنان و مالکان بافت‌های تاریخی درباره این است که دیگر نمی‌توانید به خانه‌ای که دارای ارزش است بگویید فرسوده شده و به‌راحتی آن را بی‌ارزش بدانید. از سوی دیگر تاکنون هیچ‌یک از بناهای تاریخی نمی‌توانستند به‌عنوان بنای ارزشمند در وثیقه بانک باشند، اما اکنون با این قانون امکان آن وجود دارد؛ بنابراین اگر بانک‌ها به این قانون عمل نکنند، تخلف کرده‌اند.

قانون چه می‌گوید؟
 بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران از طریق بانک‌های عامل موظف است به نسبت مذکور در این ماده تسهیلات بانکی موضوع ماده «١۵» (قانون حمایت از احیا، بهسازی و نوسازی بافت‌های فرسوده و ناکارآمد شهری) را به امر احیا و حفاظت بناها و بافت‌های تاریخی - فرهنگی اختصاص دهد.