معادلات بازار طلا شفاف‌تر می‌شود

براساس ابلاغیه وزارت صمت خرید و فروش طلا از ابتدای تیرماه فقط با فاکتور قابل استعلام سامانه جامع تجارت انجام می‌شود. معاونت صنایع عمومی وزارت صمت روز گذشته در نامه‌ای به اتاق اصناف اعلام کرد با توجه به ماده6 تبصره4 الحاقی ماده18 قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز، خریداران کالاهای موضوع قاچاق اعم از تاجران و تولیدکنندگان موظف هستند هنگام خرید این کالاها، از فروشنده صورتحساب (فاکتور) دریافت کنند. بر این اساس اصناف فعال در حوزه طلا موظفند در هنگام فروش کالا اعم از طلای آب‌شده، سکه و مصنوعات طلا، نسبت به صدور فاکتور مورد اشاره در سامانه جامع تجارت و تحویل آن به مشتری اقدام کنند.

اصل ماجرا چیست؟
وزارت صمت از ابتدای امسال تمام واحدهای صنفی طلا و سکه را به ثبت معاملات در سامانه جامع تجارت ملزم کرد. این اقدام از آنجا که با ثبت کد ملی و شماره تلفن همراه خریدار در سامانه جامع تجارت همراه بود، زیرساخت اخذ مالیات بر عایدی سرمایه ارزیابی شد و در ابتدای امر نگرانی‌هایی را برای خریداران به‌دنبال داشت، اما وزارت صمت با شفاف‌سازی در این زمینه اعلام کرد خریدهای شخصی و غیرسرمایه‌گذاری همچنان معاف از مالیات هستند و مالیات تنها از خریدهایی اخذ می‌شود که بالای 150گرم و با هدف سرمایه‌گذاری انجام می‌شود. حال در فاز بعدی اجرای این طرح، فروشندگان طلا و سکه ملزم به صدور فاکتور قابل پیگیری در سامانه جامع شده‌اند تا جزئیات معاملات طلا و سکه به‌طور دقیق در سامانه جامع قابل رویت باشد.
براساس دستورالعمل تبصره4 ماده18 قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز برای گروه کالایی فلزات گرانبها و گوهرسنگ‌ها، تمامی فروشندگان باید اطلاعات معاملات خود را در سامانه جامع تجارت ثبت کنند. بر این اساس 6دسته مختلف ازجمله «سکه و طلا»، «شمش و طلای آب شده»، «مصنوعات طلا و جواهرات»، «طلای استخراج شده از معادن کشور»، «گوهرسنگ‌ها» و «سایر فلزات گرانبها مانند نقره و پلاتین و مصنوعات آن‌ها» شامل این دستورالعمل می‌شود. در سال‌های اخیر افزایش بازده سرمایه‌گذاری در بازار سکه ورود سرمایه‌ به این بازار را افزایش داده و هدف از ثبت معاملات در سامانه جامع تجارت، ایجاد شفافیت در بازار سکه و طلا عنوان شده است. در نامه وزارت صمت به اتاق اصناف نیز هدف از اجرای این مصوبه، فراگیری صدور فاکتور متحدالشکل برای جلوگیری از صدور فاکتور غیرواقعی و همچنین پیشگیری از محاسبه دستمزد، سود و مالیات بر ارزش‌افزوده بدون ضابطه توسط برخی سودجویان، عنوان شده است. صدور فاکتور قابل رویت در سامانه برای خریداران عادی طلا و سکه تفاوتی با فاکتورهایی که تاکنون از سوی فروشندگان صادر می‌شد نخواهد داشت اما شفافیت معاملات را در بازار طلا به‌طور قابل توجهی افزایش خواهد داد. این سامانه به ‌نوعی ابزار رصد و پایش کسب‌و‌کار توسط دولت است تا به‌طور مثال در بخش طلا و جواهر در پایان یک روز تجاری مشخص کند چه مقدار طلا و جواهر در کدام نقطه کشور، توسط چه‌کسی و با چه قیمتی تولید و خرید و فروش شده است. دولت همچنین می‌تواند رصد کند که سکه‌های خارج‌شده از بانک مرکزی تا زمانی که به‌دست مردم می‌رسد، در کجا و توسط چه کسانی ذخیره و یا احیانا قاچاق شده است. کارشناسان این حوزه معتقدند ثبت دقیق معاملات طلا، جواهر و سکه در سامانه جامع تجارت جمع شدن بساط قاچاق طلا و جواهر و خرید و فروش غیررسمی در سطح بازار سیاه را جمع خواهد کرد. از سوی دیگر مصرف‌کننده نهایی نیز می‌تواند این اطمینان را داشته باشد که طلا یا سکه تقلبی نخریده چراکه مشخصات فروشنده و خریدار، تعداد و قیمت سکه توسط فروشنده در سامانه جامع تجارت در همان لحظه خرید سکه ثبت خواهد شد.
وزارت صمت تأکید کرده زیرساخت‌های لازم برای ثبت معاملات در سامانه جامع تجارت هم‌اکنون پیاده‌سازی شده و فروشندگان سکه، طلا و جواهر و همچنین تولیدکنندگان این صنف در همان لحظه ثبت معامله، امکان صدور فاکتور یکپارچه را دارند. خرید و فروش تا سقف مصرف مجاز و عادی یعنی تا 150گرم طلا یا 15قطعه سکه برای هر نفر معاف از مالیات است و مازاد بر این سوداگری تلقی می‌شود و مشمول مالیات خواهد بود.