آمارها نشان میدهد سرانه مطالعه در ایران بهرغم افزایش قیمت، کتاب بالا رفته است
رشد کتابخوانی سریعتر از رشد اقتصادی
سرانه مطالعه در ایران براساس آمارهای رسمی رشدی ۵۰ درصدی را تجربه کرده است. این درحالی است که رشد اقتصادی کشور در سال1400، 4.5درصد بوده است. میزان سرانه مطالعه در ایران البته چندان قابل توجه نیست ولی همین میزان رشد هم در نوع خود میتواند جالب توجه باشد. بهخصوص اگر این نکته را درنظر بگیریم که در طول یک سال متوسط قیمت کتاب ۶۶ درصد گران شده است. طبیعی است که در شرایط دشوار اقتصادی، کتاب اولویت سبد خرید خانوادهها نباشد یا کمتر باشد. اینجاست که رشد سرانه مطالعه در کشور، حتی اگر چشمگیر نباشد، اهمیت پیدا میکند. یکی از مهمترین عوامل برای رشد فرهنگ کتابخوانی، نمایشگاه کتاب تهران است. رخدادی که هر ساله به میعادگاهی برای عاشقان کتاب تبدیل میشود. البته دوستداران کتاب معمولاً در طول سال هم کتاب میخرند و میخوانند. بخش قابلتوجهی از مخاطبان نمایشگاه کتاب تهران، مردمی هستند که شاید جز در این روزها، فرصت و مجالی برای پرداختن به یار مهربان نیابند. حالا سی و چهارمین نمایشگاه کتاب تهران در حالی از دیروز کلید خورده که آمارها از رشد و توسعه این رخداد مهم فرهنگی حکایت میکند. در این دوره نمایشگاه ۳ هزار عرضهکننده حضور دارند، ۲۰۰کتابفروش، ۱۰۰ ناشر خارجی و ۲۷۰۰ناشر داخلی در بخش حضوری و مجازی. در بخش ناشران خارجی این ۱۰۰ ناشر در 2بخش عرب و لاتین، ۴۵ هزار عنوان کتاب را عرضه کردهاند. مقایسه آمار حاضران در این دوره نمایشگاه کتاب تهران با نمایشگاه دوره پیش، نشان میدهد که در نمایشگاه سی و سوم که اردیبهشت ۱۴۰۱ برگزار شد، ۱۷۰ناشر از کشورهای خارجی حضور داشتند و در مجموع 2هزارو ۸۰۰ ناشر کتابهای خود را در 2بخش داخلی و خارجی عرضه کرده بودند. در بخش خارجی نیز ۴۰ هزار عنوان کتاب عرضه شده بود.
سیوچهارمین نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران کلید خورد
سیوچهارمین نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران روز گذشته با شعار «آینده خواندنی است» در مصلای بزرگ امامخمینی(ره) آغاز بهکار کرد. دیروز از ساعت 10صبح درهای نمایشگاه روی مراجعان باز شد و علاقهمندان به کتاب از امروز به مدت 9 روز فرصت دارند تا از کتابهای ۱۰۰ ناشر خارجی، ۲۰۰ کتابفروش و 2هزار و 700ناشر داخلی در بخش حضوری و مجازی نمایشگاه بازدید کنند.
افتتاحیه مردمی این رویداد فرهنگی نیز ساعت 16و 30دقیقه دیروز با حضور محمدمهدی اسماعیلی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، یاسر احمدوند، معاون فرهنگی وزیر ارشاد و رئیس نمایشگاه، علی رمضانی، مدیرعامل مؤسسه خانه کتاب و قائممقام نمایشگاه برگزار شد.
فروش مجازی و حضوری
همچنین در این دوره نیز همچون دوره گذشته، ناشران حاضر در بخش فیزیکی این رویداد ملزم به حضور در بخش مجازی نیز هستند، اما آن دسته از ناشران که برای حضور در بخش مجازی ثبتنام کردهاند، الزامی برای عرضه کتاب در بخش فیزیکی ندارند. آنچه در معرض دید علاقهمندان به کتاب در غرفه ناشران حاضر در مصلی قرار گرفته است، کتابهای منتشر شده از سال 1398به بعد است، اما کاربران با مراجعه به سامانه نمایشگاه مجازی میتوانند کتابهای منتشر شده از سال 1392ناشران حاضر در این بخش را مشاهده و خریداری کنند.
رشد 40درصدی عناوین کتابهای خارجی
100ناشر خارجی حاضر در این دوره نمایشگاه حدود 45هزار عنوان کتاب با خود به نمایشگاه آوردهاند. میزان مشارکت در این بخش براساس اعلام قائممقام نمایشگاه در مقایسه با دوره سیوسوم، 40درصد در تعداد عناوین و 20درصد در تعداد ناشران و غرفهها افزایش داشته است. 30مهمان از کشورهای مختلف و 27کشور در بخش بینالملل حضور دارند؛ بنابر اعلام مسئولان در نمایشگاه امسال، حدود 40کشور حضور دارند. تاجیکستان کشور مهمان ویژه این دوره از نمایشگاه است. این کشور با 20نفر از ناشران، نویسندگان و شخصیتهای شاخص این کشور در این رویداد حضور دارند.
یارانه برای اقشار مختلف
روز گذشته محمدمهدی اسماعیلی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در حاشیه برگزاری جلسه هیأت دولت در جمع خبرنگاران گفت: «بیش از ۳ هزار ناشر در نمایشگاه کتاب حضور دارند و نظام حمایتی یارانهای نمایشگاه را گسترش دادهایم که دوبرابر شده است.»
بن خرید از نمایشگاه کتاب تهران به دانشجویان، اعضای هیأت علمی دانشگاهها، طلاب و اهل قلم اختصاص پیدا میکند. سقف یارانه اعتباری خرید کتاب برای دانشجویان و طلاب 600هزار تومان است که 360هزار تومان آورده مشمول و 240هزار تومان سهم معاونت امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است.
سقف گروه دوم یعنی اعضای هیأت علمی، 700هزار تومان تعیین شده که 350هزار تومان آورده اعضا و 350هزار تومان سهم معاونت امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است. براساس اعلام مجریان برگزاری نمایشگاه کتاب 1402در مجموع به 9هزار و 145نفر از اعضای سامانه اهل قلم خانه کتاب و ادبیات ایران یعنی مؤلف، مترجم، مصحح، محقق و همچنین افرادی که نقشی در تولید اثر داشتهاند ازجمله ویراستار و تصویرگر، بین 400تا 800هزار تومان اعتبار خرید کتاب تخصیص داده شده که مجموع افراد مشمول نیز 9هزار و 145نفر هستند. همانند دوره قبل نمایشگاه، یارانه خرید کتاب در قالب «اعتبار خرید» به کد ملی متقاضیان اختصاص داده شده است.
تحویل گرفتن حضوری خریدهای مجازی
علی رمضانی، قائممقام و سخنگوی سیوچهارمین دوره نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران در هفتمین روز مانده به برگزاری بزرگترین رویداد فرهنگی کشور با انتشار پیام در حساب کاربری خود در توییتر از امکان استفاده از مشمولان یارانه نمایشگاه در بخش حضوری خبر داد؛ بنابر این تصمیم، مشمولان بن خرید از نمایشگاه میتوانند بعد از ثبت سفارش در بخش مجازی این رویداد، خرید خود را انتخاب کنند؛ بهعبارت دیگر خریداران 2انتخاب دارند؛ دریافت بسته خرید از طریق شبکه پست یا مراجعه به غرفه ناشر در محل برگزاری نمایشگاه کتاب.