محله اسلامی، امتداد مردم سالاری دینی است

محله‌های اسلامی چند سالی است که دغدغه جدی بسیاری از دلسوزان انقلاب اسلامی است و در این زمینه تحقیقات و پروژه‌های عملی فراوانی انجام شده است. دیروز نخستین همایش علمی محله اسلامی تهران از سوی معاونت علمی، پژوهشی و فناوری سپاه حضرت محمد رسول‌الله(ص) و با همکاری دانشگاه جامع امام حسین(ع) با حضور احمد وحیدی وزیر کشور، سردار علی فدوی جانشین فرمانده کل سپاه، سردار حسن حسن‌زاده فرمانده سپاه تهران بزرگ در سالن شهید چمران دانشگاه تربیت مدرس برگزار شد. به گزارش همشهری، ساختار اجتماعی مسجدمحوری؛ محله اسلامی، هسته ساخت تمدن نوین اسلامی؛ تبیین شاخص‌های محله اسلامی تراز؛ بررسی مدل‌های هم‌افزایی و شبکه‌سازی در محله اسلامی از محورهای این همایش بود.
«احمد وحیدی» وزیر کشور در این همایش اظهار کرد: موضوع محله اسلامی بسیار مهم بوده و زمان پرداختن به آن هم قابل توجه و مهم است؛ اما یک سؤال اینجا مطرح می‌شود که اهمیت پرداختن به این موضوع از چه منظری است؟ ممکن است که این موضوع را از منظر سیاست اجتماعی نگاه کنیم.
وی ادامه داد: ما در موضوعات اجتماعی یک خلأهایی داریم که این موضوع، هم در سیاستگذاری و هم در اقدام به چشم می‌خورد. یکی از مسائل مهم ما مردم‌سالاری دینی است که این مفهوم سیاسی باید در امتداد خودش از پایین بجوشد و بالا بیاید که این مسئله نیز در محلات رخ می‌دهد، که در نهایت پدیده مردم سالاری دینی شکل می‌گیرد.
وحیدی با اشاره به نقش محله اسلامی در مردم‌سالاری دینی گفت: ما گاهی محله را از این جهت نگاه می‌کنیم که محله امتداد مردم‌سالاری دینی است و یا مقدمات تشکیل اجتماعاتی که بتواند هویت سیاسی کلان را شکل دهد.

توجه به هویت محلات کلانشهرها
سردار علی فدوی، جانشین فرمانده کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی نیز در این همایش گفت: آن‌هایی که سردمدار بلند مرتبه‌سازی در اروپا بودند، ۷۰۰ صفحه علیه بلندمرتبه‌سازی صحبت کردند و نوشتند که اشتباه کردیم، آنها خود اعتراف می‌کنند که در بلندمرتبه‌سازی اشتباه کردند، اما ما همچنان این‌کار را ادامه می‌دهیم با این استدلال که با فروش تراکم، به هزینه‌های شهر کمک می‌کنیم.
وی گفت: ما با معماری‌های امروزی، شهر را از کارکرد اصلی‌اش خارج می‌کنیم که پول در بیاوریم و با آن پول هزینه‌های شهر را تامین کنیم؟ آیا این کار درست است. نباید اقداماتی صورت بگیرد که نقش محله دچار خدشه شود، مسئولان مربوطه در حوزه معماری و شهرسازی باید دائما در معرض این مطالبه‌گری باشند که باید مانع از واردن شدن آسیب به هویت محلات کلانشهرهایی همچون تهران شوند.

تشکیل ۵۲۰ محله اسلامی
دیگر سخنران این مراسم سردار حسن، حسن‌زاده، فرمانده سپاه محمد رسول‌الله(ص) بود. فرمانده سپاه تهران بزرگ گفت: طرح محله اسلامی یکی از مهم‌ترین راهکارهای رسیدن به جامعه اسلامی و سپس تمدن نوین اسلامی است؛ برای رسیدن به جامعه اسلامی که مبتنی بر مشارکت مردمی است، جغرافیای کوچکتری را باید محور قرار دهیم که آن همان محلات است.
وی تأکید کرد: مهم‌ترین گام در اجرایی کردن محله اسلامی مشارکت دادن مردم است، که در گام اول لازم است با مشارکت مردم شورای محله اسلامی تشکیل شود، اگر این طراحی از ابتدا با مشارکت مردم نباشد، ما در اجرا تنها می‌مانیم. حسن‌زاده با بیان اینکه محله اسلامی مبنای مهمی برای رسیدن به تمدن اسلامی است، گفت: در حال حاضر آمایش ۱۱۰۰ محله براساس وجود مساجد، مدارس و مجموعه‌های فرهنگی و اجتماعی صورت گرفته و تشکیل ۵۲۰ محله اسلامی نیز تاکنون اجرایی شده‌ است.
وی افزود: ما یک مدیر محله داریم که دوره‌هایی را می‌گذارد و کارگروه‌هایی ایجاد می‌کند؛ مثل آموزش، فرهنگی، ورزشی و... که اینها را با اهالی محله تشکیل می‌دهد و موضوع محله اسلامی را پیش می‌برد و امیدوارم که امسال ساماندهی این ۱۱۰۰ محله به‌طور کامل شکل بگیرد تا بتوانیم موضوعات‌مان را در تهران به شکل محله محور دنبال کنیم.
 
ارسال ۱۱۷ اثر علمی به دبیرخانه
سردار محمود توکلی، جانشین فرمانده سپاه محمد رسول‌الله(ص) تهران بزرگ نیز در این همایش با بیان اینکه ایده اولیه همایش محله اسلامی حدود یک سال پیش توسط سردار حسن‌زاده، فرمانده سپاه تهران مطرح شد، گفت: بعد از تأکیدات فرمانده سپاه تهران بزرگ، جمعی از صاحب‌نظران سپاه و بسیج ایده محله اسلامی را پردازش کردند و در تابستان سال گذشته فراخوان همایش در سطح کشور از طریق رسانه‌ها و شبکه‌های مجازی آغاز شد و در نتیجه ۱۱۷اثر علمی به دبیرخانه این همایش ارسال شد.
وی ادامه داد: فراخوان این همایش در ۸محور و در 3 قالب دریافت شد و مقالات علمی و همچنین تجربیاتی که برخی از بزرگواران در سطح کشور در حوزه محلات اسلامی داشتند را دریافت کردیم و این آثار را مورد ارزیابی قرار دادیم و در نهایت ۳۰اثر مورد پذیرش قرار گرفت و از این میان ۶مقاله به‌عنوان مقالات برتر انتخاب شد که امروز مورد تقدیر قرار خواهند گرفت.سردار توکلی افزود: همکاران ما در دانشگاه امام حسین(ع) و داوران این همایش، سلسله نشست‌هایی را انجام دادند که بسیار عمیق و پرمحتوا با موضوع محلات اسلامی بود.
کتاب مقالات همایش هم تدوین و منتشر خواهد شد و ما برنامه‌ریزی کردیم تا بتوانیم به آن هدف اولیه این همایش یعنی توسعه ادبیات نظری مربوط به محلات اسلامی و جمع‌آوری تجربیات میدانی و گفتمان‌سازی‌ در طرح محلات اسلامی دست پیدا کنیم.
در حاشیه این همایش، تولیدات با موضوع «محله اسلامی» که در رویداد تولید محتوای دیجیتال بسیج ارائه شدند، به نمایش در آمد.

مکث
محلات اسلامی زمینه‌ساز شکل‌دهی جامعه اسلامی است
مهدی ناظمی‌اردکانی، دبیر علمی همایش علمی محلات اسلامی تهران: بعد از شکل‌دادن محلات اسلامی شاهد شکل‌گیری شهر اسلامی و بعد از شکل‌گیری شهر اسلامی، جامعه و کشور اسلامی خواهیم بود. هسته اصلی تمدن نوین اسلامی، ساخت محلات اسلامی است و امروز تمدن غرب مبتنی بر بوروکراسی ساخته شده و شاهد هستیم که تمامی اختیارات در دولت‌ها متمرکز شده است و حداقل اختیارات و مسئولیت‌ها به مردم واگذار شده است. سپردن حداقل اختیارات و مسئولیت‌ها توسط دولت‌ها به مردم موجب شده تا مردم مشارکت بسیار کمتری در مسائل و حل این مشکلات داشته باشند. این موضوع موجب شده تا مردم زحمات فراوانی در برخورد با مسائل و مشکلات جامعه داشته باشند. انقلاب اسلامی بعد از پیروزی در ایران همواره به‌دنبال این موضوع بوده است که این اختیاراتی که در زمان حکومت شاه در دستان دولت و حاکمیت متمرکز بوده را به‌خود مردم بازگرداند تا مردم در قبال امور جاری خود و نیاز‌های خودشان نقش پیدا کنند.