کارگرانی که بار شهر را به دوش می‌کشند

فرناز محمدزاده-روزنامه‌نگار

تصورش هم شاید برای عده‌ای سخت باشد؛ اینکه مجبور باشید برای نانی که سر سفره خانواده می‌برید، در شرایطی کار کنید که حتی فکر کردن به آن شرایط برای عده‌ای سخت و در مضیقه‌ باشد. کار کردن در شرایط دشوار و اهمیت حلال بودن نانی که قرار است بر سر سفره اهل و عیال رود، وجه مشترک تمام کارگرانی است که تنها سالی یک‌بار یادشان می‌کنیم؛ افرادی که وجودشان در جای جای نقاط این شهر به‌قدری تأثیر‌گذار است که اگر از حضورشان بی‌نصیب بمانیم، انضباط شهر به هم می‌ریزد؛ کارگرانی که بار سنگین نگهداری و توسعه پایتخت کشور بزرگ ایران را به دوش می‌کشند.
11اردیبهشت‌ماه هرسال وقتی نام کار و کارگر مطرح می‌شود، همگی یاد قشر زحمتکشی می‌افتیم که گهگاه یا فقط سالانه آن هم به‌طور کاملا مقطعی سراغشان می‌رویم و از آنان تقدیر می‌کنیم، اما تصوری از شرایط سخت کار آنان نداریم. نمی‌دانیم حداقل حقوق و حداکثر کار یعنی چه؟ و حتی نمی‌دانیم کار کردن در تونل‌های زیرزمینی و کانال‌های آب و تنفس در فضای پسماند زباله چه احساسی دارد. این را هم شاید ندانیم زیر آفتاب گرم تابستان که ثانیه‌ای تحملش برایمان زجرآور است، کار کردن چه دشواری‌هایی دارد.

حوزه پسماند
یک لحظه چشمانتان را ببندید و خود را در محیطی تصور کنید که دور تا دورتان انبوهی از زباله دفن شده است و حال شما مجبورید در میان آن انبوه از زباله کار کنید و در فرایند پسماند قرار گیرید. تصورش هم شاید سخت باشد؛ چراکه از جابه‌جایی یک کیسه زباله خانگی خود احساس ناخوشایندی به ما دست می‌دهد، اما کارگران مجموعه سازمان پسماند، در کامیون‌هایی که مخازن را خالی می‌کنند، زباله‌ها را بار تریلی می‌‌کنند یا در محیطی مانند آرادکوه که مجتمع پردازش و بازیافت زباله است، صبح را به شب می‌رسانند و تاریکی شب را به روشنایی روز پیوند می‌زنند.

تونل‌های جمع‌آوری آب سطحی
حال این بار هم چشمانتان را ببندید و تصور کنید در تونل‌های زیرزمینی قرار دارید. یک مسیر تنگ، نمور و تاریک که این هم شاید قسمت سخت ماجرا نباشد؛ سختی از آنجایی شروع می‌شود که این نمور و تاریک بودن همراه با بوی تعفنی باشد که ناشی از آب‌های سطحی آلوده یا حتی فاضلاب‌های شهری است. کار کردن در چنین شرایطی می‌تواند برای یک روز هم سخت باشد چه برسد به اینکه مجبور باشید سالیان سال، این تونل‌ها را طی کنید و به‌دنبال امرار معاش خانواده باشید.

کرونا مانع از خدمت نشد
یادتان می‌آید زمانی که کرونا آمد لحظه‌ای از خانه بیرون نمی‌آمدیم و به جایی دست نمی‌زدیم که مبادا مبتلا شویم. عزیزمان هم اگر گرفتار بیمارستان شده بود در دل ترس عجیبی برای نزدیک شدن به او داشتیم. به وسایل یا سطوحی که یک فرد کرونایی با آن تماس برقرار کرده بود، دست که نه، نزدیک هم نمی‌شدیم. حال فکر کنید در چنین شرایطی که سیل عظیم بیمار وارد بیمارستان‌های شهر شدند و قاعدتا پسماندهای بیمارستانی از هر وقت دیگر بیشتر شده بود، کارگرانی که همواره مسئولیت پسماند بیمارستانی را برعهده داشتند، نبودند. اما لحظه‌ای این اتفاق نیفتاد و برخلاف همگی مردم، آنها نه‌تنها خانه‌نشین نشدند، بلکه در یکی از سخت‌ترین شرایط آن روزها حضور پررنگ داشتند.

تولید آسفالت
وقتی کارگران شهرداری برای آسفالت کوچه‌ها به محل زندگی‌ ما می‌آیند، دقت کرده‌اید بوی قیر داغ در محله می‌پیچد؟ شاید این بوی قیر و آسفالت برای بسیاری ناخوشایند باشد و سعی کنند محل را به سرعت ترک کنند، اما جمع زیادی از کارگران شهرداری هر روز در فرایند آسفالت حضور دارند و در محیطی که از آن حرارت بلند می‌شود و بوی قیر آن فضا را پر کرده، سخت مشغول کار هستند.

بهشت‌زهرا
بخش‌های مختلف بهشت زهرا یک روز در سال هم تعطیلی ندارند و چه بسا در برخی ایام تعطیل، کار بیشتری هم داشته باشند. پیکر‌های درگذشتگان هر روز به این مجموعه حمل می‌شوند و باید مراسم کفن و دفن مطابق قوانین و اصول شرعی برگزار شود؛ آن هم در شرایطی که بستگان متوفی عزادار و اندوهگین هستند. کارگران بخش تطهیر‌کنندگان سازمان بهشت زهرا حرفه‌ای دارند که شاید هنوز هم از سوی بخشی از مردم ناخوشایند تصور شود، اما این حرفه‌ای ضروری در شهر ما و همه شهر‌های جهان است.
کارگران شهرداری، آن هم کارگرانی که در بالا به شرح تنها بخش کوچکی از شرایط سخت کاری آنان اشاره کرده‌ایم، کارگرانی هستند که حتی شاید همان سالی یک‌بار هم کسی نباشد که بخواهد یادی از آنان کند. درواقع فعالیت این افراد شاید در سطح شهر به عینه دیده نشود، اما حضورشان به قدری اهمیت دارد که یک روز نبودشان می‌تواند نظم شهر را برهم زند. شهروندان شاید ندانند در جای جای این شهر قدم‌های بزرگی برای اداره هرچه بهتر و با سلامت‌تر برداشته می‌شود که بخش اعظم آن را مدیون این کارگران هستیم. نیاید آن روزی که این افراد زحمتکش هم خسته و پریشان‌خاطر شوند. این روز فرصتی است تا به نمایندگی از تمام ساکنان شهر به خدمتگزاران آن خسته نباشید بگوییم.

مکث
دست‌هایت که آینه تلاش روزگارند، پربرکت باد

اکبر مردانی، مدیرکل سرمایه‌انسانی شهرداری تهران: جوهر و سرمایه زوال‌ناپذیر، مایه رفاه، پیشرفت و قوام جامعه است. هر ساله نخستین روز از ‌ماه مه ‌در تقویم میلادی که معمولاً با روز یازدهم یا دوازدهم اردیبهشت‌ماه در تقویم هجری شمسی مصادف می‌شود، روز جهانی کارگر نامگذاری شده است. این روز بهانه‌ای است برای ارج‌گذاری به جایگاه رفیع کار و کارگران و پاسداشت از مقام شامخ تلاشگرانی که کار را عبادت و فخر انسان می‌دانند و تمام توان و همت خود را به‌عنوان سرمایه به میان می‌آورند و ‌با نقشی متفاوت یک مسیر را دنبال می‌کنند و با حرکت خود، نقش برجسته و ویژه‌‌ای را به سمت تعالی جامعه ایفا می‌کنند. بی‌تردید همکاری و اهتمام سازنده و اثربخش کارگران خدوم و ساعی در پیشبرد اهداف عالیه مدیریت شهری و توسعه شهر نقش بسزایی داشته و اجابت خواسته‌های بحق شهروندان و همچنین ارتقای سطح رضایتمندی آنها نیز با تلاش لحظه به لحظه این قشر زحمتکش محقق شده است. برخود فرض مسلم می‌دانم روز جهانی کارگر را در سالی که از سوی مقام معظم رهبری (مدظله‌العالی) مزین به نام «مهار تورم، رشد تولید» شده‌است، به جامعه ارزشمند و فداکار کارگری به‌ویژه یکایک کارگران شریف حوزه‌های مختلف شهری خانواده بزرگ شهرداری تهران تبریک و تهنیت عرض کرده و ضمن قدردانی از زحمات و تلاش‌های بی‌وقفه و بی‌دریغ این عزیزان در راستای تحقق شعار شهردار محترم تهران مبنی بر «تهران؛ شهر تلاش و سازندگی» از درگاه خداوند متعال، عزت، سربلندی و سلامتی جامعه کارگری ملت ایران را مسألت نمایم.