کارگرانی که در تاریکی کار می‌کنند

زهرا خلجی-روزنامه‌نگار

ظهور هوش مصنوعی و خودکارشدن سیستم‌ها، صنایع را در سراسر جهان متحول کرده و تولید هم از این قاعده مستثنی نبوده است. یکی از مهم‌ترین تغییرات در سال‌های اخیر، مفهوم «کارخانه‌های تاریک» است. کارخانه تاریک به تأسیسات تولید خودکار گفته می‌شود که یا نیازی به دخالت اندک انسان دارند یا به‌طور کلی بدون دخالت انسان کار را انجام می‌دهند. اما آیا این کارخانه‌ها برنامه آینده تولید صنعتی هستند یا چالش‌هایی را به‌وجود می‌آورند که بیشتر از مزایای آنهاست؟ در این مطلب ظهور کارخانه‌های تاریک، مزایا، معایب و نحوه اجرای آنها توسط شرکت‌ها را در سطح جهانی بررسی می‌کنیم.

کارخانه‌های تاریک چیست؟
کارخانه تاریک که به‌عنوان کارخانه چراغ خاموش هم شناخته می‌شود، یک مرکز کاملا خودکار است که در آن روبات‌ها، سیستم‌های مبتنی بر هوش مصنوعی و دستگاه‌های IoT (اینترنت اشیا) همه فرآیندهای تولید را مدیریت می‌کنند. این کارخانه‌ها به‌گونه‌ای طراحی شده‌اند که 24ساعته بدون دخالت انسان کار کنند تا فرآیندهای سنتی منسوخ شوند. از آنجا‌ که نیاز نیست هیچ کارگری در محل باشد، این تاسیسات نیازی به روشنایی ندارند و به همین دلیل به این مکان‌ها «کارخانه تاریک» می‌گویند.

کدام شرکت‌ها کارخانه‌های تاریک دارند؟
تسلا (آمریکا): تسلای ایلان ماسک به سمت اتوماسیون در کارخانه‌های گیگا حرکت می‌کند. تأسیسات این خودروساز برقی هنوز نیاز به نظارت‌ انسانی دارد و فعلا نیروی ماشینی به صورت کامل وارد عمل نشده است. اما آنها قصد دارند در آینده به تولیدکننده کاملا مستقل تبدیل شوند.

زیمنس (آلمان): زیمنس عملیات کارخانه تاریک را در بخش تولید الکترونیک خود، به‌ویژه در کارخانه آمبرگ در آلمان‌ ادغام کرده است. این مرکز نرخ کیفیت 99.99درصد را گزارش می‌دهد که اثربخشی تولید مبتنی بر هوش مصنوعی را اثبات می‌کند.

آدیداس (آلمان و آمریکا): آدیداس کارخانه‌های سریع را در آلمان و ایالات متحده معرفی کرد که از روباتیک و هوش مصنوعی برای تولید کفش‌های کتانی با کمترین دخالت انسان استفاده می‌کند. با این حال، با وجود کارایی، این شرکت به‌دلیل چالش‌های لجستیکی از این مدل کارخانه‌ها عقب‌نشینی کرد.
فانوک (ژاپن): شرکت فانوک پیشرو در اتوماسیون صنعتی، یکی از معروف‌ترین کارخانه‌های تاریک را اداره می‌کند. تاسیسات این شرکت در ژاپن، بازوهای روباتیک را با استفاده از خطوط تولید کاملا خودکار تولید می‌کند؛ جایی که ماشین‌ها، ماشین‌های دیگری را بدون دخالت انسان می‌سازند.

دلایل شکل‌گیری و توسعه
  افزایش بهره‌وری: روبات‌ها سریع‌تر و دقیق‌تر از انسان کار می‌کنند و با کاهش خطاهای تولید، خروجی را افزایش می‌دهند.
  کاهش هزینه: حذف نیروی انسانی به‌طور قابل‌توجهی هزینه‌های عملیاتی ازجمله دستمزد را کاهش می‌دهد.
  عملیات 24/7: برخلاف کارگران انسانی، ماشین‌ها نیازی به استراحت ندارند که منجر به چرخه‌های تولید مداوم می‌شود.
  ایمنی بهبود‌یافته: کارهای خطرناک را می‌توان توسط روبات‌ها مدیریت کرد و صدمات محل کار را کاهش داد.
  مقیاس‌پذیری: تولید مبتنی بر هوش مصنوعی بدون نیاز به آموزش گسترده نیروی کار می‌تواند به‌سرعت با تقاضاهای درحال تغییر بازار سازگار شود.

چالش‌ها
هزینه‌های اولیه بالا برای راه‌اندازی یک کارخانه کاملا خودکار، حذف کارگران انسانی و بیکاری، عدم‌انعطاف‌پذیری و خطرات امنیت سایبری ازجمله مشکلاتی است که در این نوع کارخانه‌ها امکان دارد ایجاد شود.