گزارش
اعتماد به نفس از جنس شمس
از آلمان تا شهرری، همراه دغدغه‌های بانوی ۷۰ساله کارآفرین
زهرا بلندی-روزنامه‌نگار
45سال پیش وقتی برای گذراندن تحصیلات دانشگاهی به یکی از دانشگاه‌های معتبر کشور آلمان می‌رفت فکرش را نمی‌کرد که سال‌ها بعد قرار است دغدغه‌اش بشود ایجاد شغل برای بانوان خودسرپرست یکی از جنوبی‌ترین نقاط شهر؛ آن‌هم تا حدی که باگذشت 13سال در 70سالگی هنوز هم بخش قابل توجهی از وقتش صرف این کار بشود.
عزیزدخت شمس، فارغ‌التحصیل رشته مهندسی ماشین‌آلات نساجی و مشاور امور خانواده از یکی از دانشگاه‌های معتبر کشور آلمان وقتی سال1359بعد از اخذ مدرک دانشگاهی به وطن بازگشت فعالیت در حوزه کارآفرینی برای بانوان آسیب‌دیده را شروع کرد و به بررسی وضعیت زنان در مناطق مختلف شهر پرداخت. شمس در سال های بعد با کسب اطلاعات از وضعیت بانوان آسیب‌دیده شهرری تصمیم گرفت در آن منطقه هم به فعالیت بپردازد و از سال1389به جنوبی‌ترین نقطه تهران رفت و در کارآفرینی برای این گروه قدمی برداشت. اما آغاز ورودش به این مسیر داستان جالبی دارد که خودش اینگونه آن را شرح می‌دهد:«پس از اتمام درسم در رشـته مهندسی ماشین‌آلات احساس کردم هنوز باید درسم را ادامه بدهم، بعد از مدت کوتاهی سال1974در یکی دیگر از دانشگاه‌های آلمان در رشته مشاور امور خانواده تحصیلاتم را پی گرفتم و سپس به ایران بازگشتم. من نخستین زنی بودم که سال‌ها قبل به‌دلیل طرحی که نوشـته بودم در یکی از سـازمان‌های دولتی استخدام شـدم و مرا به‌عنوان مدیر طرح «بافت بلوچ» انتخاب کردند. اما به دلایلی نتوانسـتم این طرح را اجرا کنم و از شـغلم استعفا کردم.»
از همان زمان دغدغه‌های ذهنی‌اش برای حمایت از بانوان به سراغش آمد: «دوسـت داشتم همه زنان سرزمینم موفق باشند و از خانه بیرون بیایند. چند مقالـه در زمینه خودباوری و اشـتغال زنان نوشتم و بعد از بررسی وضعیت زنان ساکن در مناطق مختلف شهر وقتی احساس کردم تعداد زنان آسیب‌پذیر در شهرری قابل توجه است ایجاد تغییر در روند زندگی زنان آسـیب‌پذیر این منطقه برای من رقم خورد.»
قدم خیر برای مادران آسیب‌دیده تا بچه‌های توانیاب
ابتدای مسیر سراغ کسانی رفت که به‌دلیل مشکلات ریز و درشت زندگـی، اعتماد به نفس خود را از دسـت داده و خانه‌نشین شـده بودند. زنانی که بچه معلول داشتند یا همسرشان معتاد بود یا زن سرپرست خانوار بودند و کوه مشـکلات، کمرشان را خم کرده بود. آن‌روزها توانست نخستین تعاونی زنان کارآفریـن ری را با 35نفر راه‌اندازی کند تا از این طریق خانم‌های زیادی با حضور در آن بتوانند از مشکلات‌شان فاصله بگیرند: «خانم‌هایی که خیلی از آنها سـواد خواندن و نوشتن درسـت و حسابی نداشتند با ورود به دنیای کارآفرینی و کسب‌وکار آنقدر به زندگی امیدوار شدند که حتی به دیپلم هم اکتفا نکردند و تحصیلاتشان را در دانشگاه هم ادامه دادند.»
به‌دلیل قدم‌های خوبی که در حوزه کارآفرینی برداشته بود سـال 1391به‌عنوان مسئول کارآفرینی در این منطقه انتخاب شـد و انگار این انتخاب دست او را برای عملی کـردن رؤیاهایـش بازتر کرد؛ «طرحی بـرای راه‌اندازی خانـه کارآفرینی خاص بچه‌های معلول دادم و در کنار یک مدرسـه کودکان استثنایی کارگاهی راه‌اندازی کردم تا نوجوانان معلول جسـمی و ذهنی بتوانند در سـاعت‌های خاصـی از روز و بعد از پایـان کلاس‌های درس در این کارگاه مشـغول کار شـوند و تعمیرات کفش را یاد بگیرند که باعث شد مشکلات روحی و روانی بسیاری از پسـرهای معلول با کار در کارگاه تعمیرات کفش بهبود پیدا کند.»
ساکن نیاوران اما دلبسته بانوان شهرری
خودش ساکن محله نیاوران است اما حداقل در هفته 3بار برای رسیدگی به کارگاه‌های کارآفرینی و بررسی وضعیت اشتغال بانوان به شهرری می‌آید. اینکه خودش در این سن و سال با انگیزه بالا برای انجام کار داوطلبانه از شمالی‌ترین نقطه شهر به جنوبی‌ترین نقطه تهران می‌آید را برکت سال‌ها کار داوطلبانه می‌داند. حالا بین خانم‌های ساکن شهرری به خوبی شناخته شده است. چند سالی‌است که مسئولیت کارآفرینی شهرداری منطقه20را هم عهده‌دار شده و خیلی از بانوان وقتی دنبال کار می‌گردند یا در کارشان گره‌ای ایجاد می‌شود، سراغ او می‌آیند.
آخرین قدمی هم که 2سال پیش برداشت راه‌اندازی خانه اشتغال با کمک سازمان رفاه خدمات اجتماعی شهرداری بود که هنوز هم پابرجاست و خدمات اشتغال‌زایی به بانوان این منطقه ارائه می‌کند: «حداقل 60نفر الان در آن مشغول کار هستند و در 2قسمت کاملاً مجزا یکی تهیه سبزیجات بهداشتی، غذاهای نیمه آماده فریزری، سمنو و... درست می‌شود و یک قسمت آن هم صنایع‌دستی بانوان مثل زیورآلات، سفال، قالی، ظروف هفت‌سین و... تولید می‌شود. خانم‌هایی که در حقیقت تحصیلات آنچنانی نداشتند و ورودشان به بازار کار راحت نبود جذب این گروه شدند. شاید خیلی درآمد آنچنانی نداشته باشند اما می‌گویند در همین جا به‌خودباوری رسیدند. 10-12نفر به‌صورت ثابت اینجا هستند و مابقی غیرثابت وقتی سفارش‌ها بالاست و... در کارگاه حضور پیدا می‌کنند.»
مکث
اشتغال‌زایی برای 60خانم
الان در خانه اشتغال حدود 60خانم 23تا 60ساله فعالیت دارند. اکرم سادات معتمدی کسی که پشتیبان این قضیه بوده و مدیریت این خانه را به‌عهده دارد، خوب با خانم شمس و منش‌اش آشناست و می‌گوید: «با کمک‌های او توانستیم داخل ساختمانی در خیابان سلمان فارسی شرایط اشتغال برای بانوان محله را فراهم کنیم. خانم‌هایی که هرکدام با هزاران مشکل درگیرند و با حضور در این خانه و در جمع ما کمی دلگرم و امیدوارتر شده‌اند.»
در همینه زمینه :
