گزارش
استیضاح، وحدت‌شکنی نیست
فضای سیاسی مجلس تحت تاثیر برخی توصیه‌ها برای پس‌گرفتن امضاهای استیضاح قرار گرفته است
محسن تولایی-روزنامه‌نگار
تعامل مجلس یازدهم و دولت سیزدهم به گواه آمار استیضاح‌های مطرح‌شده در مدت 20ماه مسئولیت دولت سیدابراهیم رئیسی دوران آرامی را پشت سر گذاشته است. دولت در برخی موارد تغییرات کابینه، پیش از مجلس دست به‌کار شد و قبل از آنکه کار به استیضاح برسد، برخی وزرا را در همین مدت جابه‌جا کرد. در عین حال سیدرضا فاطمی‌امین، وزیر صمت از همان نخستین ماه‌های مسئولیت خود در وزارت صمت راه ناهمواری داشته است. بازار محصولات خودرو طی بیش از 5سال گذشته کمتر روز آرامی را پشت سر گذاشته است و حتی دولت سیزدهم نیز نتوانست این شرایط ناپایدار از دولت دوازدهم را سر و سامان دهد. اوایل تابستان سال گذشته یک‌بار با پادرمیانی محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس استیضاح فاطمی‌امین به تأخیر افتاد و نهایتا پای او در آبان1401به جلسه استیضاح باز شد. طرح استیضاح با وعده‌های وزیر صمت برای اصلاح وضعیت رأی نیاورد ولی هیچ‌وقت برای همیشه منتفی نشد و نمایندگان با تداوم وضعیت ملتهب اقتصاد خودرو بحث استیضاح را دوباره مطرح کردند. جلسه استیضاح فاطمی‌امین یک‌بار دیگر قرار است 10اردیبهشت‌ماه برگزار شود. این‌بار نیز فضای سیاسی استیضاح در بیرون و درون مجلس تحت‌تأثیر برخی توصیه‌ها مبنی‌بر پس گرفتن امضاهای استیضاح برای همکاری و همدلی با دولت قرار گرفته است. استیضاح، نظارت و هر ابزار قانونی‌ای که با هدف تقویت دولت پیش‌بینی شده اتفاقا عین وحدت است. با برخی از نمایندگان مجلس درباره حق استیضاح وزرای کابینه و همکاری‌ها با دولت سیزدهم صحبت کرده‌ایم.
نگاه بخشی به «بیانات» نداشته باشیم
محسن زنگنه، نایب‌رئیس کمیسیون برنامه و بودجه مجلس: نگاه ما به سخنان رهبری نباید نگاه بخشی و اقتضایی باشد، بلکه باید نگاهی در منظومه فکری ایشان باشد. اگر ما در سخنان رهبر معظم انقلاب دچار این اشتباه شویم که به‌صورت اقتضایی نگاه کنیم، احتمالا فهم نادرست ما از سخنان ایشان را ایجاد می‌کند. قطعا مجلس و دولت وظایف و اختیاراتی دارند که براساس آن به تکالیف‌شان عمل می‌کنند.رای مجلس به کابینه دولت سیزدهم در ابتدای تشکیل آن کم‌نظیر بود. سؤال و استیضاح نیز ابزارهای نظارتی مجلس برای سامان بخشیدن به ایرادات احتمالی اداره کشور است.مجلس یازدهم براساس آمارها و اتفاقات مجالس و دولت‌های گذشته بیشترین تعامل را با دولت آقای رئیسی به‌خصوص در یک سال اخیر داشته است. در قانون بودجه1402 تغییراتی که اتفاق افتاد بسیار جزئی بود و در تبصره‌ها شاید به 5درصد در رقم‌های بودجه نرسید. این نشان از تعامل بالای مجلس با دولت دارد.
استیضاح نافی وحدت دولت و مجلس نیست
شهریار حیدری، عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس:بحث وحدت بین قوا را نباید با ایفای‌شأن نظارتی نمایندگان خلط کرد. اینکه دولت یا مجلس بخواهند از سخنان رهبر معظم انقلاب به نفع خودشان استفاده کنند، درست نیست. ایشان در همه ادوار تشکیل دولت‌ها و مجالس بنا به ضرورت بر بحث وحدت، همگرایی و همکاری تأکید داشته‌اند و قطع به یقین همه دستگاه‌ها نیز باید تبعیت کنند، اما این نافی استیضاح در مجلس یا شرح وظایف دولت نیست.وحدت، همکاری و همدلی در راستای منافع ملت تعریف می‌شود. منافع ملت در این است که مجلس و دولت بتوانند به درستی به وظایف خودشان عمل کنند. بروز برخی ناکارآمدی‌ها در دولت بدون دخالت مجلس نمی‌تواند بهنگام اصلاح شود یا شاید اصلا نشود. توفیقات دولت در گرو پیگیری‌ها و تذکرات مجلس نیز هست تا کژی‌ها را اصلاح کند. البته که سؤال و استیضاح باید منطق داشته باشد. مجلس مصلحت کشور را در این دیده است که ضعف‌های کابینه اصلاح شود.
نظارت مجلس با همدلی منافات ندارد
محسن پیرهادی، عضو هیأت رئیسه مجلس: مسئله همدلی و همکاری با دولت از ابتدای مجلس یازدهم وجود داشته شاید بیش از آن عرفی بوده که در مجالس گذشته با دولت‌ها وجود داشته است. حق سؤال و استیضاح جزو حقوق ذاتی مجلس است و نمی‌توان آن را کمرنگ کرد. اگرچه باید در فضای منطق و همدلی کار را پیش برد، اما حق نظارتی مجلس را نباید از آن گرفت یا سستش کرد. سؤال و استیضاح برای دولت هم یک فرصت است تا عملکرد خودش را ارائه کند و به سؤالات نمایندگان مردم پاسخ دهد. اینکه بخواهیم فضا را به‌سمت رویکردهای سیاسی ببریم اشتباه است. مجلس باید از حق خودش یعنی ابزارهای نظارتی استفاده کند. اگر در این مسیر حرکت کنیم سؤال و استیضاح‌های متعدد هم مشکلی ایجاد نمی‌کند. چنین هم نیست که هر استیضاحی در مجلس منجر به کنار رفتن وزیر شود. بسیاری از اوقات پاسخ‌ها نمایندگان را قانع
می‌کند.
در همینه زمینه :
گزارش
دیپلماسی
جهان‌نما