رکاب بزن، از دولت پول بگیر!
شهرهای اروپایی، آینده پاک خود را در گرو همهگیر کردن استفاده از دوچرخه بهعنوان جایگزین خودروهای شخصی میبینند و در این کار چنان مصمم هستند که برخی از آنها، به دوچرخهسواران پول میدهند تا سر کار بروند.
ترغیب مردم به استفاده از دوچرخه، بزرگترین هدف در این راه است و مهمترین هدف شهرهای ریز و درشت اروپایی این است که مردم را متقاعد و ترغیب کنند تا با دوچرخه سر کار بروند. براساس بررسیها، بیشترین تردد شهروندان اروپایی، رفت و برگشت به محل کار است و اگر بتوان آنها را متقاعد کرد که بهجای خودروی شخصی و حتی وسایل نقلیه عمومی دوچرخهسواری کنند، گام بلند بهسوی شهر پاک برداشته میشود.
جسورانهترین و وسوسهکنندهترین طرح شهرهای اروپایی، پرداخت پول به شهروندان است تا با دوچرخه سرکار بروند. این طرح، در کشورهای زیادی پیاده میشود.
در هلند، جایی که دوچرخهسواری بهصورت چشمگیری فراگیر است، دولت از طریق شرکتها به شهروندان پول میدهد تا بیشتر رکاب بزنند. میانگین دوچرخهسواری هر شهروند در هلند روزانه 2.6کیلومتر است. اگر این الگو در سراسر دنیا پیاده میشد، انتشار گازهای گلخانهای سالانه 686میلیون تن کاهش مییافت. دولت هلند، عادت سالم دوچرخهسواری را با پرداخت «کمک هزینه کیلومتری» ترویج میکند. بر این اساس، هر شهروند به ازای هر کیلومتر دوچرخهسواری، 19/0 یورو پاداش میگیرد. این یعنی اگر یک شهروند در 5روز هفته، هر روز 10کیلومتر رکاب بزند تا سر کار برود، میتواندسالانه از محل همین طرح، حدود 450یورو پاداش بگیرد. این پول از مالیات شرکتهای بزرگ تامین میشود و توسط خود شرکتها به کارمندانشان پرداخت میشود.
بلژیکیها هم طرح مشابهی دارند که در آن، دوچرخهسواران به ازای هر کیلومتر 24/0 یورو دریافت میکنند. این طرح با استقبال گستردهای مواجه شده و یکی از رسانههای بلژیکی گزارش داده است که یک نفر از هر 5کارمند شرکتهای کوچک و متوسط، با دوچرخه به محل کار خود میروند و این پاداش را دریافت میکنند.
شهروندان فرانسه هم برای هر کیلومتر دوچرخهسواری در مسیر رفتن به کار، 25/0 یورو دریافت میکنند. این کمک هزینه در سال سقف دارد و هر شهروند میتواند 200یورو دریافت کند. این طرح بهصورت چشمگیری کارآمد بوده و بررسی 18شرکت که بهصورت آزمایشی طرح در آن پیاده شده نشان میدهد تعداد دوچرخهسواران فعال، 50درصد بیشتر شده است.
ایتالیا هم طرح مشابهی دارد اما پرداخت کمک هزینه، ارتباط مستقیم به جغرافیا دارد و شهر به شهر فرق میکند. برای نمونه در «باری»، کمک هزینه رفتن بهکار با دوچرخه، 0.21یورو به ازای هر کیلومتر است (سقف ماهانه 25یورو). دولت همچنین به کارمندان کمکهزینه خرید دوچرخه جدید پرداخت میکند. اسپانیا هم روی طرح مشابهی کار میکند و بهزودی به کارمندان کمک هزینه میدهد تا با دوچرخه سر کار بروند.
برخی کشورها، بهصورت مستقیم به شهروندان کمک هزینه پرداخت نمیکنند و کمکها بیشتر در راه خرید دوچرخه و تجهیزات است. در لوکزامبورگ برای نمونه، شهروندانی که با دوچرخه سر کار میروند میتوانند 300یورو از مالیات خود را پرداخت نکنند و با آن، دوچرخه جدید بخرند. در انگلیس، این کاهش مالیاتی، به شرکتها داده میشود تا به کارمندان خود کمک کنند دوچرخه نو بخرند. با وجود تفاوت در جزئیات، هدف اصلی همه این طرحها در کشورهای مختلف اروپایی این است که کارمندان را ترغیب کنند تا با دوچرخه به محل کار بروند. این کار فواید زیادی دارد. در یک تحقیق مشخص شده افرادی که با دوچرخه سر کار میروند، 45درصد کمتر از دیگران در معرض ابتلا به سرطان و 46درصد کمتر در معرض ابتلا به بیماریهای قلبی و عروقی هستند و البته نگه داشتن خودروها در پارکینگها یکی از کارآمدترین روشها برای کاهش تولید گازهای گلخانهای است. همچنین دوچرخهها در مقایسه با خودرو، مطلقا هیچ گاز و ماده شیمیایی خطرناک و کشندهای وارد هوا نمیکنند.