گزارش
برنج‌کاری با مدیریت منابع آبی
فصل نشا در استان‌های شمالی با مدیریت منابع آبی برای کشاورزان آغاز شده است
راحله عبدالحسینی- روزنامه‌نگار
شالیکاری در استان‌های مازندران، گیلان و گلستان به وقت نشا رسیده است و کشاورزان راهی شالیزارها شده‌اند. آسمان کم بارش سال آبی گذشته خبر از کاهش منابع آبی می‌دهد و بزرگ‌ترین مسئله پیش روی شالیکاران امسال مدیریت آب است که به‌گفته مسئولان جهادکشاورزی استان‌های شمالی گذر از بحران کم آبی با مدیریت منابع آبی، تجهیز ایستگاه‌های پمپاژ آب و استفاده از کودهای مقاوم به تنش آبی از بحران کم آبی بدون کاهش سطح زیرکشت نشا، محقق خواهد شد. توسعه کشت مکانیزه که کاهش هزینه‌ها و افزایش بهره‌وری را در پی دارد نیز در اولویت است و اینطور که مسئولان وعده داده‌اند برنج در پایان فصل برداشت و در شهریور ماه، با افزایش قیمت روبه‌رو نمی‌شود.
استفاده از ارقام مقاوم به خشکی
استان گیلان وسیع‌ترین شالیزارهای شمال کشور را دارد. کاهش بارندگی‌ها، کم شدن ذخیره حجم سدها را به‌دنبال داشته و هر چند شالیکاران گیلانی چشم به بارش‌های بهاری دارند، اما برنامه‌ریزی برای مدیریت منابع آبی برای کم نشدن از مساحت زیرکشت نشا، در اولویت برنامه‌های جهادکشاورزی استان است. رئیس جهادکشاورزی گیلان درباره مدیریت منابع آبی شالیزارها به همشهری می‌گوید: بذری از گونه‌های مقاوم به کم آبی ازجمله گیلانه، آنامه، هاشمی و... به میزان 1750تن تولید شده است که هیچ‌گونه بیماری قارچی و علف هرز ندارد. صالح محمدی ادامه می‌دهد: به کشاورزان پیشنهاد دادیم که درصورت استفاده از کود از کودهای پتاس و اوره استفاده کنند که باعث می‌شود نشای برنج خشکی و تنش آبی کمتری را تجربه کند. مدیر بهبود تولیدات گیاهی جهادکشاورزی گلستان نیز از کاهش 40درصدی بارندگی در استان گلستان خبر می‌دهد و به همشهری می‌گوید: کاهش بارندگی به‌معنای کاهش سطح زیرکشت در استان گلستان است. علی‌اکبر مهقانی ادامه می‌دهد: به هر حال منابع آبی در استان گلستان تقلیل پیدا کرده است و سطح زیرکشت متناسب با میزبان منابع آبی خواهد بود و تمام برنامه‌ریزی‌‌های کشت نشای امسال بر مبنای مدیریت منابع آبی است که از آن جمله کشت ارقام زودرس است.
توسعه ضریب مکانیزاسیون
تسطیح و نوسازی شالیزارها به‌عنوان راهی برای توسعه ضریب مکانیزاسیون، یکی از مهم‌ترین برنامه‌های جهادکشاورزی استان‌های‌شمالی است. چرا که کاهش هزینه تولید در واحد سطح، کاهش نیروی کار و سختی کار، کاهش ضایعات از طریق انجام به موقع عملیات زراعی و افزایش عملکرد در واحد سطح مدیریت زمان و افزایش بهره‌وری را به‌دنبال دارد.
رئیس جهادکشاورزی گیلان در این‌باره می‌گوید: تسطیح و نوسازی بیش از 30درصد شالیزارهای گیلان که حدود 88هزار هکتار می‌شود، انجام شده و امسال نیز عملیات تسطیح 500هکتار با اعتبار 40میلیارد تومان در دست اجراست که پیش‌بینی می‌شود تا اواسط اردیبهشت انجام شود. رئیس جهادکشاورزی مازندران هم درباره توسعه کشت مکانیزه در این استان می‌گوید: امسال نه‌تنها در زمینه‌کشت مکانیزه نشا بلکه برای برداشت برنج هم به‌صورت برداشت مکانیزه اقدام خواهد شد، به‌طوری که 70درصد نشاکاری امسال با 4900ماشین نشاکار و 95درصد برداشت به صورت مکانیزه انجام می‌شود.
کشت نشا زودتر از همیشه
حسن عنایتی، رئیس جهادکشاورزی مازندران از زودتر شروع شدن کشت نشا در مازندران به‌عنوان یکی از راهکارهای مدیریت منابع آبی خبر می‌دهد و به همشهری می‌گوید: کاهش بارندگی باعث شد تا امسال نسبت به سال گذشته کشت نشا زودتر شروع شود و با گرمای هوا مواجه نشود. معمولا نیمه اردیبهشت کشت نشا آغاز می‌شود که امسال 20فروردین در روستای خاریک ساری، نخستین نشاکاری انجام شد. استان مازندران بیش از 40درصد برنج کشور را تولید می‌کند. علاوه بر کشت اول، کشت دوم هم معمولا انجام می‌شود. با وجود کشت دوم، سطح زیرکشت درمجموع به 310هزار هکتار می‌رسد.
خشکه‌کاری، مقرون‌به‌صرفه
کشت برنج به‌صورت خشکه‌کاری نسبت به غرقابی، آب بسیار کمتری می‌خواهد و به کشاورزان توصیه می‌شود. خشکه‌کاری یکی از روش‌های کاشت مستقیم برنج است که از طریق کاشت بذر در عمق ۲ تا ۳ سانتی‌متری در بستر خاکی مناسب انجام می‌شود. خشکه‌کاری امسال در گلستان در یک‌هزارو۵۰۰ هکتار انجام و مابقی به‌صورت غرقابی کشت می‌شود.
اصل ماجرا
قیمت برنج افزایش می‌یابد؟
اینطور که مدیریت منابع آبی در نخستین روزهای نشاکاری امسال در استان‌های شمالی به‌عنوان اصلی‌ترین تولیدکنندگان برنج در کشور آغاز شده، این پرسش را در ذهن متبادر می‌کند که در تابستان همراه با فصل برداشت برنج، با افزایش قیمت این کالای اساسی روبه‌رو باشیم.
پیگیری همشهری نشان می‌دهد که همه تلاش مسئولان برای مدیریت منابع آبی در فصل نشا کاری برای این است که افزایش قیمت برنج رخ ندهد. به‌گفته رئیس جهادکشاورزی مازندران، نوسانات اقلیمی در استان مازندران هر چند کاهش بارندگی نسبت به بلندمدت را رقم زده‌است؛ اما با این حال بیش از 60درصد سدها و آب‌بندان‌ها آبگیری شده و در مجموع ذخایر آبگیری 650میلیون مترمکعب است و با آبیاری متناوب در 2مرحله‌ای که باید شالیزار غرقاب باشد، تولید به اندازه مناسب است و خبری از افزایش قیمت نخواهد بود.
رئیس جهادکشاورزی گیلان هم می‌گوید که هم‌اکنون قیمت برنج کارخانه‌های گیلان کیلویی 105 تا 110هزار تومان است و تلاش این است که این قیمت در پایان فصل برداشت امسال نیز ثابت بماند. مسئولان معتقدند با تامین بازار و کاهش پیدا نکردن تولید، شاهد افزایش قیمت نخواهیم بود.
