در آستان بغض

ماه مبارک آمد.‌ماه مبارک خیمه زد و برکت بخشید.... و حالا‌ماه مبارک از نیمه گذشته است؛‌سختی کشیدیم‌ اما یادگاری‌های خوبی هم به جا ماند. نظم این ماه، طاقت آوردن‌های این ماه، حال‌های خوب این ماه، مهربان‌تر شدن مردم در این‌ماه با هم و... یادگارهای این‌ماه مبارک هستند؛ خاصه در شب‌هایی که به شب‌های قدر معروفند‌؛ از شب هایی که پیش رو داریم برای همیشه نگهداری کرده و به آن عادت کنیم.
خلوت کردن‌ها، انس گرفتن‌ها با تاریکی شب ‌به همانگونه که حضرت امیر علیه‌السلام عادت داشتند‌ و مناجات و راز و نیاز با برترین قدرت هستی، جزو عادت‌هایی است که رمضان و غیررمضان ندارد. حالا که به آن عادت کرده‌ایم، چرا این همه زحمت را به باد بدهیم؟ شب‌های جمعه، صبح‌های جمعه، ایام خاص و... فرصت‌های مناسبی هستند برای مناجات‌خوانی.
رنگ‌‌های معنوی مناجات‌های معنوی رمضان را، به روی همه ماه‌ها و روزها و هفته‌های سال بپاشید. خدا همان خداست، دل همان دل است و مناجات، همان مناجات.

کجا صدایت بزنم؟
در‌ماه مبارک،‌مراکز و اماکن‌متعددی که می‌توان به آنجا رفت و در آنها مناجات کرد و راز و نیاز و دعا، قدرت انتخاب ما را بالا می‌برد. اما بعد از‌ماه مبارک، این تعداد کم‌رنگ‌تر می‌شود. در روزهای غیرماه رمضان، این مراکز حرفه‌ای‌تر و شناخته‌ شده‌تر هستند که آماده ارائه خدمات به مخاطبان پایه‌ترند. بیشتر این مراکز هم، شناخته شده هستند. برخی از مساجد محوری، بیشتر امامزاده‌ها، مهدیه‌ها و بقاع متبرکه، هیئت‌های عزاداری معتبر که معمولاً‌ در هر منطقه‌‌ای، می‌توان سراغی از آنها گرفت. ضمن اینکه هیئت‌های هفتگی را هم نباید از قلم انداخت. کافی است کمی کنجکاوتر باشید و از کوچه پس‌کوچه‌های محله‌تان که عبور می‌‌کنید، دقت بیشتری به خرج دهید تا پارچه‌نوشته‌ها و تابلوهای این هیئت‌ها را ببینید. این هیئت‌های هفتگی هم، محملی مناسبت، برای مناجات‌خوانی‌ها و دعا و نیایش هستند. اگر اطلاعات بیشتری هم می‌خواهید، سری به سایت aghigh.ir بزنید که پایگاه اطلاع‌رسانی هیئت‌های مذهبی و مراسم‌های دینی است.

دهان پر از عربی است
برترین مناجات‌هایی که داریم به زبان عربی است. شاید عده‌ای بپرسند که حالا چرا به زبان عربی؟ یا اینکه نمی‌شود ترجمه‌اش را خواند؟ برترین مناجات‌های دینی ما از ائمه اطهار به ما رسیده و طبیعی است که به زبان عربی باشد. کسی که می‌خواهد از غزلیات حافظ نهایت استفاده را ببرد، بهتر است زبان فارسی را یاد بگیرد و خودش، مستقیماً از این غزل‌ها استفاده کند. فیلم‌بازها هم می‌گویند هرچقدر زیرنویس‌‌ها و دوبله‌ها قوی باشند، هیچ‌چیز به پای تماشای فیلم‌ها با زبان اصلی و مادر نمی‌رسد. دعاها و نیایش‌ها و مناجات‌ها نیز چنین‌اند. فکر کنید که مناجات حضرت امیر علیه‌السلام را‌ با آن سجعی که دارد و با آن قدرت کلامی، به‌صورت ترجمه بخوانیم! این، همان‌قدر عجیب است که مناجات‌های خواجه‌عبدالله انصاری را‌ به زبان انگلیسی بخوانیم. پس زیاد به این چیزهایش گیر ندهید. یاد گرفتن زبان عربی در سطح درک دعاها هم کار زیاد سختی نیست؛ با توجه به قرابتی که با زبان فارسی دارد.

الهی به حرمت عشق تو
زبان فارسی، زبان شیرینی است. مهم‌ترین قالب هنری زبان فارسی نیز، شعر است. البته نثرش هم قوی است، اما به پای شعرش نمی‌رسد. از همان قدیم‌ها، رسم بوده که شعرا، در ابتدای دیوان‌ها و شعرها و قصایدشان، چند بیت یا صفحه‌ای را به مناجات با خدا اختصاص می‌دادند. ‌ این دست اشعار را می‌توانید در مثنوی‌های سعدی و مولوی و سنایی و نظامی گنجوی پیدا کنید. مولوی 262بیت و عطار نیشابوری 854مناجات دارد. دوبیتی‌ها و رباعی‌ها هم قالب‌های مناسبی برای مناجات‌ها هستند. مناجات‌ها اساساً در زبان فارسی، به 3 قسم تقسیم می‌شوند. گروهی‌شان، به ستایش خدا می‌پردازند. گروهی دیگر، حال روحی مناجات‌کننده و فقر و ذلیلی و دست‌های خالی و... او را نمایان می‌سازند و اینکه بالاخره امیدوار است به این درگاه و بخشش خداوندی. بخش بعدی هم به درخواست‌های مناجات‌کننده از خدا بازمی‌گردد.

آداب بندگی، آداب نیایش
آدمی وقتی که می‌خواهد به یک جلسه ساده اداری و حرفه‌ای برود، کمی به سر و وضعش می‌رسد، کمی خودش را مرتب می‌کند، کمی مواظب شوخی‌ها و گفتارهایش است. هر‌قدر جلسه مهم‌تر و حرفه‌ای‌تر باشد، این مراقبت‌ها بیشتر می‌شود. حالا فرض کنید که شما، یک بنده ساده ناقابل روی یک کره خاکی از هزاران و میلیون‌ها کره کهکشان‌های موجود هستی، می‌خواهید با آفریدگار بزرگ همه این عظمت‌ها، حرف بزنید، به‌نظرتان جلسه مهمی نیست؟
برای دعا و مناجات، باید شروطی هم رعایت کنید. درست است که قرن‌ها پیش مولوی گفته «هیچ آدابی و ترتیبی مجوی/ هر چه می‌خواهد دل تنگت بگو»، اما این برای وقت‌هایی است که آدمی، واقعاً زده به سیم آخر و دیگر وقت فراهم آوردن هیچ تمهیداتی نیست. اما در وقت‌های معمول که به سیم آخر نزده‌ایم، نیاز به مقدماتی هم وجود دارد.

بدان و بخوان بر ساحت جانان
ممکن است شما مناجاتی را چند سال بخوانید، اما از بعضی نکته‌های آن سر در نیاورید. در مورد قرآن هم ممکن است این اتفاق بیفتد. شاید سال‌ها خواندن قرآن تداوم داشته باشد، اما چون درکی از معانی و نکته‌های آن وجود ندارد، اتفاق خاصی هم نمی‌افتد. آدمی وقتی یک بیت شعر را می‌خواند و خودش، متوجه نکات زیبا و معنایی و کلامی‌اش می‌شود، به وجد می‌آید. در مورد دعا نیز چنین است. اگر ما نکات و ریزه‌کاری‌ها را بدانیم، هنگام نیایش‌ها، به وجد خواهیم آمد. یاد گرفتن کمی زبان عربی و انس گرفتن با ترجمه‌های خوب مناجات‌ها و نیز تفسیرهایی که از آنها ارائه شده، می‌تواند برای شما بسیار کارگشا باشد. آخر نباید بدانید که این دعا، چه می‌گوید؟ یا اصلاً برای چه باید خوانده شود؟ ثواب ظاهری امر، به کنار‌ اما هیچ‌چیز با آگاهی برابری نمی‌کند. سعی کنید این نکته‌ها را در بیاورید و تفسیرها را در سطح ابتدایی بدانید.